Trào ngược hay viêm loét dạ dày đêu là do ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau trong đó có dịch vị dạ dày mà trực tiếp chính là acid HCl. Cơ chế bài tiết HCl ở dạ dày là do tế bào viền đảm nhận và có chơ chế khá phức tạp.

Ở giai đoạn cuối của cơ chế này phải có sự tham gia của enzym H+K+ ATPase (còn gọi là bơm proton) nằm ở tế bảo viền. Quà trình bơm proton này giúp vận chuyển HCl đã được bài tiết trong lòng tế bào viền ra bên ngoài và đổ vào lòng dạ dày tạo nên dịch vị.

Do đó để hạn chế tăng tiết dịch vị trong các bệnh nhân bị trào ngược, loét dạ dày tá tràng thì người ta thường dùng thuốc ức chế bơm proton.

Thuốc ức chế proton có thể gây tử vong. Ảnh minh họa

Thực chất thuốc ức chế proton chưa phải là thuốc mà nó là ở dạng tiền thuốc, có nghĩa là khi được uống vào và hấp thụ vào máu hoặc đi đến nơi gặp các dược chất tác động mới nó mới được chuyển hóa thành thuốc khi đó mới có tác dụng.

Các loại thuốc này ức chế bơm proton bằng cách cùng với enzyme tạo nên phức hợp không còn hoạt tính vận chuyển ion H+, làm bất hoạt các enzyme và được gọi là thuốc ức chế bơm proton.

Tuy nhiên, nghiên cứu tại Mỹ mới đây đã tiến xa hơn và cho thấy các thuốc PPI được kê đơn có liên quan đến nguy cơ tử vong tăng 25% từ bất kỳ nguyên nhân nào.

Thuốc PPI được sử dụng cho những trường hợp mắc bệnh lý dạ dày thông thường và trong phác đồ tiệt trừ vi khuẩn HP nhằm mục đích giảm acid dạ dày, hỗ trợ kháng sinh tiêu diệt HP và giúp dạ dày mau hồi phục viêm, loét bằng cách giảm acid dạ dày.

Tuy nhiên, với những người đang dùng chúng nhưng lại không thực sự cần thiết thì thuốc có thể gây nhiều nguy cơ hơn lợi ích.

Các nhà khoa học đã kiểm tra dữ liệu từ 6 triệu bệnh nhân trong hệ thống chăm sóc sức khỏe cựu chiến binh, trong đó có nhóm người dùng PPI và nhóm người dùng thuốc kháng histamin H2 (để hỗ trợ trào ngược acid) và nhóm người không uống gì trong vòng 6 năm.

Kết quả cho thấy, những người uống PPI so với những người sử dụng kháng histamin H2 có nguy cơ tử vong cao hơn từ mọi nguyên nhân. PPI thường được bán không cần đơn thuốc. Tuy nhiên, nghiên cứu đăng trên tạp chí BMJ Open chỉ xem xét các loại thuốc có sẵn theo toa. Một số thương hiệu phổ biến bao gồm: nexium, prilosec, protonix và zegerid.

Mặc dù đây chỉ là một nghiên cứu quan sát nên chưa xác định được nguyên nhân tại sao nhóm thuốc này liên quan đến tử vong sớm nhưng đã đưa ra một cảnh báo mạnh mẽ về việc cân nhắc cẩn trọng giữa nguy cơ và lợi ích khi sử dụng PPI trong điều trị bệnh lý dạ dày.

Theo An Dương - Chất lượng Việt Nam