Theo thông lệ, những nghiên cứu mới nhất trong tim mạch học giữ bí mật đến phút chót và được công bố trong những hội trường chật kín người nghe.

Tại hội nghị năm nay, nổi bật nhất là các thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên trên lĩnh vực suy tim và dự phòng tim mạch. Trong đó có thể kể đến DECLARE - TIMI 58 là nghiên cứu dự hậu tim mạch được thực hiện trên phổ bệnh nhân rộng nhất, với cỡ mẫu lớn nhất và thời gian theo dõi dài nhất đến thời điểm hiện tại của nhóm thuốc điều trị đái tháo đường SGLT2i.

Trong số các biến chứng do bệnh đái tháo đường gây nên, biến chứng tim mạch là phổ biến nhất. Nguyên nhân tử vong do căn nguyên tim mạch chiếm tới 70% ở các bệnh nhân đái tháo đường. Có nhiều biện pháp giúp cải thiện vấn đề tim mạch ở bệnh nhân đái tháo đường được áp dụng bao gồm: kiểm soát huyết áp, điều trị rối loạn lipid máu, sử dụng thuốc chống kết tập tiểu cầu và kiểm soát đường huyết.

Việc xác định nồng độ đường huyết mục tiêu hợp lý nhất dựa trên bằng chứng vẫn còn gây tranh cãi. Tuy nhiên, Hội nghị khoa học thường niên của Hội Tim mạch Hoa Kỳ đã công bố bằng chứng quan trọng vai trò của các thuốc ức chế SGLT2 giúp giảm đáng kể tỷ lệ tử vong cho tim mạch và tái nhập viện vì suy tim ở bệnh nhân đái tháo đường type 2.

Nghiên cứu này đánh giá hiệu quả của thuốc so với giả dược trên tiêu chí cải thiện dự hậu tim mạch cho bệnh nhân đái tháo đường type 2 có nhiều yếu tố nguy cơ hoặc đã có tiền sử bệnh lý tim mạch.

Là một trong những chuyên gia tham dự Hội nghị AHA, PGS.TS Phạm Mạnh Hùng, Viện trưởng viện Tim mạch Việt Nam cho biết: "Nếu các nghiên cứu trước đây thường chỉ tập trung vào bệnh nhân đái tháo đường đã mắc bệnh tim mạch thì trong nghiên cứu DECLARE - TIMI 58 mang lại nhiều điểm khác biệt. Nghiên cứu này không chỉ tập trung vào nhóm bệnh nhân đã gặp biến cố tim mạch mà còn quan tâm đến nhóm bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường nhưng chỉ mới kèm theo nguy cơ của bệnh lý tim mạch như tuổi cao, hút thuốc lá, tăng huyết áp… Khi sử dụng các thuốc ức chế tái hấp thu đường huyết ở ống thận (hay còn gọi là SGLT2) ghi nhận có tác dụng ngăn ngừa được các biến cố về suy tim, suy tim tái nhập viện và cả bệnh thận ở nhóm bệnh nhân đó".

Mặt khác, kết quả nghiên cứu DECLARE - TIMI 58 còn cho thấy kết quả khích lệ về độ an toàn của thuốc. Các nghiên cứu trước đây cho thấy, thuốc ức chế SGLT2 gặp những tác dụng phụ đáng quan ngại, chẳng hạn như làm tăng tỷ lệ nhiễm trùng đường tiết niệu. Thậm chí, một số nghiên cứu khác cho thấy có liên quan đến việc gãy xương của bệnh nhân.

Tuy nhiên, nghiên cứu này đã chỉ ra, thuốc ức chế SGLT2 làm gia tăng một tỷ lệ nhỏ gây nhiễm trùng đường tiết niệu nhưng nó không làm gia tăng tỷ lệ bệnh nhân bị gãy xương - tác dụng phụ rất đáng lo ngại trước đây. Hay kể cả tai biến, đột quỵ cũng cho thấy không gia tăng.

Nghiên cứu này đã cho phép chúng ta tiếp cận rộng rãi hơn trong việc sử dụng thuốc đái tháo đường thế hệ mới nhắm tới mục đích ngăn ngừa suy tim xuất hiện, phát triển ở những bệnh nhân mới có nguy cơ tim mạch chứ chưa mắc căn bệnh này.

"Bởi trong lịch sử y khoa, các thuốc đái tháo đường vẫn có nguy cơ, thậm chí còn làm nặng hơn các vấn đề về tim mạch. Chẳng hạn như trong bài học của TZD hay DPP-4, thậm chí thuốc TZD còn làm nguy kịch hơn trên bệnh nhân tái nhập viện vì suy tim.

Đây là lần đầu tiên thuốc đái tháo đường chứng minh được cải thiện được đầu ra, biến cố liên quan đến tỷ lệ bệnh nhân suy tim, suy tim tái nhập viện" - PGS.TS Phạm Mạnh Hùng nói.

Như vậy, theo khuyến cáo cập nhật gần đây cho thấy lựa chọn hàng đầu trong việc điều trị bệnh đái tháo đường là Metformin nhưng như vậy chưa đủ. Những bằng chứng mới cho thấy có khả năng việc sử dụng SGLT2 kết hợp với Metformin đối với bệnh nhân đái tháo đường đã có biến chứng tim mạch hay nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao.

Theo Reuters, nghiên cứu này của AstraZeneca đã tiến thêm một bước lớn để thể hiện lợi ích bảo vệ tim mạch ở nhiều bệnh nhân đái tháo đường tốt hơn, mở ra cơ hội mới mà yếu tố phòng ngừa đóng vai trò chính.