1. Rượu bia, thuốc lá “hạ độc” gan như thế nào?

Thuốc lá gây hại tim, phổi, ai cũng hiểu. Song ít ai biết rằng, thuốc lá còn tác động nặng nề đến gan - cơ quan thải độc chính của cơ thể. Theo PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng - Nguyên Phó trưởng khoa Tiêu hóa - Bệnh viện Bạch Mai, các chất độc trong khói thuốc lá không chỉ gây mất cân bằng oxy hóa ở gan mà còn ngăn chặn gan thực hiện các chức năng chính. Theo thời gian, gan làm việc kém hiệu quả trong việc loại bỏ các độc tố ra khỏi cơ thể. Điều này làm ảnh hưởng đến sự hấp thụ các loại thuốc dùng để điều trị bệnh gan.

Đặc biệt, chất nicotine trong thuốc lá làm giảm khả năng năng miễn dịch tự nhiên của tế bào, thúc đẩy sự tiến triển của xơ gan mạn tính. Hút thuốc lá còn làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan, nhất là ở những bệnh nhân có viêm gan virus B hoặc C mạn tính và cản trở quá trình ghép gan.

Rượu bia + thuốc lá = gia tăng nguy cơ gan bị “hạ độc” (Ảnh minh họa)

Bên cạnh thuốc lá, rượu bia được ví như “cặp bài trùng” trong mỗi buổi tiệc, gây ảnh hưởng trực diện lên gan. “Khi vào cơ thể, chỉ có khoảng 10% lượng cồn được đào thải qua nước tiểu, mồ hôi và hơi thở, 90% còn lại sẽ đến thẳng gan để xử lý. Nếu chúng ta dung nạp quá nhiều rượu bia sẽ khiến gan quá tải, cồn chuyển hóa thành acetaldehyde không được xử lý gây tổn thương gan. Lâu dần có thể dẫn đến tình trạng tăng men gan, gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan” - PGS.TS Vân Hồng cho biết.

Điều quan trọng là những bệnh gan do rượu có mối liên hệ mật thiết. Khoảng 90-100% người nghiện rượu nặng phát triển gan nhiễm mỡ, trong số đó 10-35% sẽ phát triển viêm gan do rượu. Khoảng 20-40% người viêm gan do rượu và trên 20% gan nhiễm mỡ do rượu tiếp triển sang xơ gan. Người bị xơ gan có nguy cơ cao bị ung thư gan.

2. Tàn dư của rượu bia, thuốc lá - "tẩm ngẩm tầm ngầm" hạ gục gan

Tin tốt là gan có khả năng tái tạo và tự chữa lành đáng kể. Nhưng tin xấu là gan có giới hạn, nếu bạn vẫn tiếp tục thói quen xấu như lạm dụng rượu bia, thuốc lá và không có giải pháp hỗ trợ hiệu quả, để đến giai đoạn tổn thương gan mạn tính, thậm chí là vào giai đoạn xơ gan thực sự thì quá muộn màng, gan không còn khả năng phục hồi.

Theo PGS.TS Vân Hồng, bình thường, cơ thể con người chỉ hấp thu được 50g cồn mỗi ngày (tương đương 2,5 lon bia với thể tích 330ml, nồng độ 6%) thì gan có thể đào thải được. Nhưng nếu quá chén, số lượng bia này sẽ bị tích lũy lại trong cơ thể. Khi chúng ta sử dụng vượt mức cho phép và không có quãng nghỉ (uống quá 100g cồn cần nghỉ uống 3 ngày), chắc chắn gan không đủ sức hoạt động.

Gan có khả năng tự hồi phục nếu chúng ta áp dụng đồng bộ các giải pháp bảo vệ gan (Ảnh minh họa)

Nếu rượu bia có thể “nới lỏng” ranh giới thì thuốc lá không cho chúng ta cơ hội này. Người nghiện thuốc lá quá nhiều không gây tử vong ngay lập tức, nhưng hơn 4.000 các chất độc hại, đặc biệt nicotin nguy hiểm nhất sẽ ngấm dần vào cơ thể, tích lũy lâu ngày trở thành điều kiện và nguyên nhân tổn thương nhiều cơ quan, trong đó có gan.

Do đó, với rượu bia bác sĩ khuyến nghị, có thể sử dụng một cách chừng mực, hạn chế, còn riêng thuốc lá nên “từ bỏ” không chỉ vì gan, mà còn là cho những cơ quan trọng yếu của cơ thể, từ phổi đến tim, não...

“Điều đáng lo ngại là, “tàn dư” của rượu bia, thuốc lá tấn công cơ thể nhưng hầu như âm thầm không gây ra triệu chứng báo hiệu. Chỉ đến khi cơ thể mệt mỏi, nổi mụn, mẩn ngứa, hay choáng váng, chóng mặt, ăn uống không ngon, hoặc sụt cân, phù chân, vàng da, vàng mắt, sốt, đau bụng, dễ chảy máu răng, chảy máu cam… đi khám thì gan đã tổn thương đáng kể hoặc tiến triển ở giai đoạn nặng, khó điều trị” - PGS.TS Vân Hồng nói.

3. Hồi phục gan, bắt đầu từ sản phẩm của thiên nhiên, bạn đã hiểu rõ để lựa chọn?

Để hồi phục gan, phải bắt đầu từ hành động thực tiễn. Theo chuyên gia, trước tiên cần xây dựng lối sống lành mạnh, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia. Thứ hai duy trì chế độ tập luyện đều đặn. Thứ ba, uống đủ nước, không thức khuya, tránh căng thẳng, stress.

Thứ tư, lựa chọn thực phẩm sạch, không nhiễm hóa chất, ăn ít đồ nhiều dầu mỡ, chất béo hoặc đồ ăn chế biến sẵn… Nên chú ý ăn hoặc sử dụng sản phẩm chứa các loại rau củ quả được chứng minh có lợi cho gan như đu đủ, củ cải, mướp đắng, gấc, lekima, tỏi. Khi sử dụng sản phẩm cần lưu ý đọc kỹ hướng dẫn, uống đúng liều lượng, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất.

Cuối cùng, để lựa chọn sản phẩm chăm sóc gan uy tín, chất lượng và an toàn cho sức khỏe, PGS.TS Vân Hồng gợi ý 4 nguyên tắc cần nhớ, bao gồm:

• Sản phẩm là đúc kết từ các thành tựu nghiên cứu tiêu biểu, chứng nhận hiệu quả từ thử nghiệm lâm sàng và chuyên gia. Được cấp giấy phép của Bộ Y tế.

• Sản phẩm từ các thương hiệu uy tín, công bố rõ ràng về thành phần/công thức. Quan trọng cần quan tâm đến thời gian sản phẩm lưu hành trên thị trường, số lượng khách hàng đã sử dụng và đánh giá về sản phẩm.

• Sản phẩm được sản xuất trên dây chuyền công nghệ hiện đại, có nguồn gốc, hạn sử dụng, có cam kết về độ an toàn, tác dụng phụ…

• Sản phẩm được thông tin trên các phương tiện truyền thông đại chúng rõ ràng, chi tiết và thuận tiện mua tại các nhà thuốc uy tín, gần nhà.