Ký sinh trùng Angiostrongylus cantonensis là loại giun tròn gây bệnh viêm não, màng não cấp tính, tăng bạch cầu ái toan và cư trú tại bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Ký sinh trùng thâm nhập qua đường tiêu hóa từ những vật chủ trung gian là ốc, ốc sên, tôm, cua, cá, thậm chí là trâu, bò, lợn... từ giai đoạn ấu trùng. Bệnh diễn biến âm thầm cho đến khi ấu trùng phát triển thành giun trưởng thành.

Bệnh nhân nam L.T.Đ, 22 tuổi ở Tiền Giang, sinh viên Trường cao đẳng Công nghệ TP. Hồ Chí Minh sau một lần ăn ốc sên, bị hôn mê trong 15 tháng liền do viêm não - màng não trong tình trạng rất nguy kịch. Bệnh nhân được xác định nhiễm ký sinh trùng Angiostrongylus cantonensis. 

 Ốc sên là vật chủ truyền ký sinh trùng Angiostrongylus cantonnensis

Ký sinh trùng Angiostrongylus cantonensis có mặt ở nước ta từ lâu và phân bố từ Bắc vào Nam, ký sinh ở người và động vật. Nguồn bệnh là ốc, tôm, cua, cá... bị nhiễm ký sinh trùng. Tất cả mọi người đều có thể là khối cảm thụ và ký sinh trùng gây bệnh lây truyền theo đường tiêu hóa do ăn phải các thức ăn, nước uống bị ô nhiễm có chứa ấu trùng giun còn sống.

Ngoài ốc, các loài tôm, cua, cá, thậm chí trâu, bò, lợn... cũng có thể là vật chủ phụ của ấu trùng giun. Khi vật phụ chết, ấu trùng được phóng thích vào nước, đất, rau...Tình cờ ăn ốc, tôm, cua, cá hoặc rau sống, uống nước lá có ấu trùng, ta bị nhiễm bệnh. Khi vào cơ thể qua đường tiêu hóa, ấu trùng xuyên qua thành ruột, theo đường máu đến não hoặc các phủ tạng khác. Ấu trùng không thể phát hiện được đến giai đoạn giun trưởng thành mà chỉ tồn tại dưới dạng ấu trùng gây bệnh trong cơ thể người.

Ấu trùng giun gây viêm não - màng não cấp tính, tăng bạch cầu ái toan. Bệnh lý được ghi nhận bao gồm triệu chứng nhức đầu dữ dội, sốt nhẹ hoặc không sốt, 15% bệnh nhân có dấu hiệu kích thích màng não. Có thể có biểu hiện viêm các dây thần kinh gây liệt mặt, nhìn đôi, rối loạn cảm giác. Cũng có thể có hội chứng não tâm thần như nói lảm nhảm, mất phương hướng, kém trí nhớ, hôn mê. Bạch cầu ái toan tăng cao trong dịch não tủy và ở máu ngoại vi, protein trong dịch não tủy cũng tăng. Bệnh thường hồi phục ngẫu nhiên, ít khi tử vong trừ trường hợp nguy kịch.

Thuốc Thiabendazol  có hiệu lực cao trong điều trị ở giai đoạn đầu khi ấu trùng mới xâm nhập vào cơ thể. Qua giai đoạn này, phải điều trị triệu chứng kết hợp với corticoid liệu pháp.

Phòng bệnh bằng cách không ăn ốc, tôm, cua, cá sống chưa nấu chín kỹ dưới mọi hình thức. Phải rửa sạch rau sống, ngâm thuốc tím trước khi ăn. Không uống nước lã. Tích cực diệt chuột bằng mọi phương pháp.

Đã có nhiều trường hợp nguy kịch, thậm chí có bệnh nhân tử vong trước đây do tai họa ăn phải loại ốc sên, có nơi còn gọi là "ốc ma" không bảo đảm an toàn. Với những kiến thức được trang bị ở trên, mong rằng cộng đồng người dân cần cảnh giác vấn đề này để phòng sự nhiễm bệnh có thể tiếp tục xảy ra.  

 

Theo TTƯT.BS. Nguyễn Võ Hinh - Sức khỏe & Đời sống