Chị Lê Thị Thư, Nam Trực, Nam Định, cho biết cách đây hơn một tháng, chị thấy có hiện tượng đau bụng dưới, rong kinh. Càng ngày các cơn đau càng dữ dội nên đi khám tại bệnh viện tuyến huyện và tuyến tỉnh.

 

Cầm kết quả siêu âm và đọc chẩn đoán của bác sĩ, chị rụng rời chân tay: có khối u bất thường ở phần phụ. Bác sĩ còn nằng nặc khuyên chị phải phẫu thuật gấp, nếu không sẽ nguy hiểm đến tính mạng.

Sau đó, chị đi khám tại bệnh viện tuyến trung ương, kết quả hoàn toàn ngược lại, không phát hiện khối u bất thường chỉ là rối loạn kinh nguyệt đơn giản. “Nếu nghe theo lời bác sĩ tuyến dưới, tí nữa tôi phải mổ oan, vừa mất tiền có khi lại còn mang tật”, chị Thư bức xúc.

Trường hợp như chị Thư không phải là hiếm. Tình trạng cùng bệnh nhân, cùng thời điểm nhưng tuyến trung ương chẩn đoán khác hoàn toàn tuyến dưới khá phổ biến. 

 

Lâu nay, ngành y tế luôn khuyến khích người dân đi khám đúng tuyến để giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên. Nhiều bác sĩ cho rằng, tình trạng quá tải xảy ra là do bệnh nhân tự vượt tuyến quá nhiều, kéo theo chất lượng y tế không được nâng cao.

 

Tuy nhiên, chuyện của chị Thư và những trường hợp tương tự cho thấy, người bệnh đâu muốn phải khổ sở, vất vả chạy lên tuyến trung ương khám bệnh với chi phí cao gấp nhiều lần nếu họ thực sự thấy yên tâm khi khám ở địa phương.

Theo báo cáo mới nhất, hiện cả nước có khoảng 1.148 bệnh viện với 191.020 giường bệnh. Tuy nhiên, mỗi  năm có tới 120.000 lượt bệnh nhân đến khám và điều trị ngoại trú, 10 triệu lượt người điều trị nội trú. Các cơ sở y tế phải thực hiện hàng chục triệu thủ thuật và khoảng 2 triệu lượt ca phẫu thuật phức tạp mỗi năm.

 

Nhìn con số thống kê tình trạng quá tải ở hầu hết các bệnh viện tuyến trung ương và một số bệnh viện tuyến tỉnh, nhiều người không khỏi giật mình. Tại hội nghị sơ kết công tác y tế 6 tháng đầu năm 2011 khu vực phía Bắc được tổ chức giữa tháng 9 vừa qua, ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục khám chữa bệnh, Bộ Y tế, cho hay tình trạng quá tải bệnh viện bắt đầu có giảm nhưng vẫn chưa được cải thiện.

 

Ví dụ, tại BV Bạch Mai, Hà Nội, công suất sử dụng giường bệnh tại các khoa Thần kinh, Truyền nhiễm, Tim mạch, Trung tâm y học hạt nhân đều xấp xỉ 200%. Tại BV Ung bướu Trung ương, các khoa như Tia xạ tổng hợp là 365%, Tia xạ đầu cổ 318%, Ngoại vú 315%, Ngoại phụ 364%.

Tuy nhiên, tiến sĩ Khuê thừa nhận có một thực tế đáng buồn là sự phân bố nhân lực y tế không đều giữa các vùng, miền, giữa bệnh viện tuyến dưới và tuyến trên. 

 

Tỷ lệ  bác sỹ trên giường bệnh ở tuyến trung ương là 1/3,3, tuyến tỉnh là 1/4,5… Tại tuyến xã, vùng miền núi, vùng sâu, tình trạng thiếu cán bộ y tế diễn ra trầm trọng. Đó là lý do người dân luôn tìm cách để vượt tuyến.

 

Theo thạc sĩ Hoàng Đình Ngọc, Phó giám đốc BV Tai Mũi họng Trung ương, cho rằng, sự chênh lệch quá nhiều giữa các tuyến trung ương và tuyến dưới về chất lượng đội ngũ y bác sĩ, trang thiết bị máy móc là nguyên nhân khiến người bệnh vượt tuyến.

 

“Người dân càng đổ dồn về trung ương, tình trạng quá tải càng trầm trọng, chất lượng khám chữa bệnh do đó cũng bị ảnh hưởng. Một bác sĩ dù là giáo sư giỏi, mỗi ngày phải khám cho 100 bệnh nhân thì cũng không thể kỹ và tốt cho bằng chỉ khám 40 - 50 bệnh nhân”, ông Ngọc nói.

Theo tiến sĩ Lương Ngọc Khuê, Bộ Y tế đang đẩy mạnh việc thực hiện đề án 1816 – luân chuyển cán bộ về tuyến dưới với mục tiêu giảm tải bệnh viện xuống mức thấp nhất. Nhưng thực tế, sau hai năm thực hiện, đến nay tình trạng quá tải vẫn chưa được cải thiện nhiều.

 

Có ý kiến cho rằng, nếu chỉ trông chờ vào việc luân chuyển cán bộ từ tuyến trung ương xuống địa phương trong vài tháng mà không có giải pháp đồng bộ thì chỉ như muối bỏ bể. Khi đó, dù người dân có đóng viện phí cao như đề xuất tăng viện phí của Bộ Y tế thì chất lượng y tế cũng khó đạt hiệu quả như mong muốn.