Phụ nữ trung niên nên vệ sinh “vùng kín” thế nào để tránh viêm nhiễm phụ khoa?

1. Những vấn đề thường gặp ở độ tuổi mãn kinh và mãn kinh

Thưa BS, khi đến tuổi mãn kinh, phụ nữ sẽ đối diện với những tình trạng khó chịu nào ạ?

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Trong cuộc đời người phụ nữ trải qua rất nhiều giai đoạn khác nhau, từ tuổi dậy thì, lập gia đình, sinh con, đến tiền mãn kinh và mãn kinh. Trong đó, tiền mãn kinh và mãn kinh là giai đoạn đặc biệt nhất của người phụ nữ.

Ở giai đoạn này, nội tiết bắt đầu suy giảm. Nhất là giai đoạn tiền mãn kinh, một số chị em bắt đầu rối loạn chu kỳ kinh nguyệt. Khi đó, kinh nguyệt thưa dần, 1-2 tháng, thậm chí là 3 tháng mới có kinh nguyệt một lần. Khi các chị em hoàn toàn không có kinh nguyệt trong 12 tháng được gọi là mãn kinh.

Bên cạnh sự thay đổi nội tiết, chu kỳ kinh nguyệt thì việc sự giảm estrogen còn ảnh hưởng đến toàn thân người phụ nữ. Đầu tiên là da nhăn nheo vì lượng collagen cũng sụt giảm, cùng với đó là các triệu chứng bốc hỏa, khó chịu, khó ngủ, đau đầu kéo dài trong giai đoạn tiền mãn kinh.

Ngoài ra, nội tiết còn ảnh hưởng đến cơ quan sinh dục của các quý cô, dễ gây viêm teo, nội mạc âm đạo mỏng hơn. Vì vậy người phụ nữ dễ gặp các vấn đề về sức khỏe sinh sản như viêm nhiễm, kèm theo đó là triệu chứng khô rát, gây khó khăn trong quan hệ tình dục.

2. Vì sao ở tuổi trung niên, người phụ nữ dễ bị viêm nhiễm phụ khoa?

Vì sao khi ở giai đoạn bên kia sườn dốc, người phụ nữ lại dễ gặp phải tình trạng viêm nhiễm phụ khoa hơn ạ?

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Bình thường, nội tiết của người phụ nữ sẽ giúp cho lớp niêm mạc âm đạo dày hơn, sự tiết dịch âm đạo tạo ra độ ẩm ướt tương đối. Hơn nữa, nồng độ estrogen của người phụ nữ còn tạo nên sự cân bằng của hệ nội tiết. Hiểu nôm na là âm đạo người phụ nữ giúp cân bằng hệ vi sinh giữa vi sinh vật có lợi và vi sinh vật có hại, bảo vệ khỏi viêm nhiễm vùng âm đạo. Tuy nhiên, khi nội tiết thay đổi, hệ cân bằng cũng sẽ thay đổi, dẫn đến việc dễ bị viêm nhiễm hơn.

Mặt khác, phụ nữ tuổi trung niên dễ gặp tình trạng viêm teo do nội tiết ảnh hưởng làm cho nội mạc của âm đạo mỏng hơn, dễ bị đau rát khi quan hệ và có thể có triệu chứng khô teo. Khi đó, các chị em thường than phiền là đau rát khi quan hệ hoặc đau rát kể cả khi không quan hệ. Đây là những triệu chứng khó chịu ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của các chị em tuổi trung niên.

3. Dùng lá trầu không đắp vào “vùng kín” điều trị viêm nhiễm phụ khoa có hiệu quả?

Nhiều người dùng một số biện pháp dân gian để điều trị viêm nhiễm phụ khoa, ví dụ như trầu không, tỏi. Theo BS, những giải pháp này liệu có hiệu quả không ạ?

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Về mặt y khoa, các chị em cần kiểm tra mức độ viêm nhiễm. Đôi khi thăm khám bác sĩ phát hiện ra đây chỉ là vấn đề sinh lý, nếu tình trạng viêm nhiễm không nặng thì bác sĩ sẽ tư vấn và đưa ra hướng điều trị phù hợp. Ví dụ, nếu có viêm nhiễm, bác sĩ sẽ điều trị đúng tác nhân gây viêm nhiễm.

Thực tế, điều trị viêm nhiễm âm đạo ở độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh không quá khó khăn. Khi thăm khám, bác sĩ sẽ tìm được nguyên nhân gây viêm nhiễm và điều trị đúng vi khuẩn, hoặc loại nấm đó. Tuy nhiên, nhiều chị em lại e ngại việc đi khám phụ khoa, nếu chúng ta tự mua thuốc uống hoặc thuốc đặt mà trong đó có kháng sinh sử dụng thời gian kéo dài không chỉ không có hiệu quả điều trị mà còn làm mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo, dễ bị viêm nhiễm kéo dài, hay tái phát, để lại hậu quả về sau.

Về Đông Y, lá trầu không cũng là một loại thảo dược, có tính ấm và tính sát khuẩn tương đối. Về Tây y, lá trầu không có nhiều chất khác nhau như protein, vitamin và khoáng chất. Song, về mặt dược lực học trong lá trầu không không cao.

Hiện nay, lá trầu không cũng được sử dụng chiết xuất tinh dầu bổ sung vào một số dung dịch rửa phụ khoa thì vẫn tốt, tạo mùi hương dễ chịu, có hỗ trợ điều trị. Tuy nhiên, nếu sử dụng lá trầu không giã nát và đắp lên “vùng kín” là phương pháp điều trị sai. Lá trầu không chỉ hỗ trợ rửa sát khuẩn nhẹ bên ngoài khi sử dụng đúng, không phải là thuốc điều trị viêm âm đạo.

4. Dùng nước muối sinh lý vệ sinh “vùng kín”, nên hay không?

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại dung dịch vệ sinh phụ nữ khiến các chị em bối rối trong việc chọn lựa. Vì vậy, nhiều người chọn giải pháp khác đó là dùng nước muối sinh lý hoặc nước muối tự pha. Điều này có nên không, thưa BS?

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Trên phương diện Sản phụ khoa, bác sĩ sẽ tư vấn loại dung dịch vệ sinh phù hợp với tác nhân gây viêm nhiễm. Ví dụ như một số tác nhân viêm nhiễm làm thay đổi độ pH âm đạo thì bác sĩ sẽ tư vấn sử dụng loại nước rửa để cân bằng độ pH.

Các bác sĩ sẽ ưu tiên loại dung dịch ít kích ứng nhất, vì loại dung dịch quá nhiều chất kích ứng sẽ làm cho âm hộ viêm nhiễm nặng nề hơn. Bên cạnh đó, xu hướng lựa chọn thường là thành phần từ thiên nhiên sẽ tốt hơn.

Nếu các chị em không trong chu kỳ kinh nguyệt, không bị ngứa rát, khó chịu thì rửa bằng nước sạch, lau khô là tốt nhất. Miễn sao giữ cho âm đạo khô thoáng, sạch sẽ. Nước muối sinh lý cũng là dung dịch để rửa nhưng nó có độ mặn. Vì là muối nên sẽ có tính sát khuẩn, nhưng đôi khi gây kích ứng. Đặc biệt là đang trong giai đoạn viêm nhiễm, viêm nhiễm vùng âm hộ, đôi khi có một số sang thương nhỏ trên da, nếu sử dụng nước muối sẽ rất đau rát. Điều này không giúp hỗ trợ điều trị, ngược lại gây ra khó chịu cho chị em phụ nữ.

Vì vậy, khi khám phụ khoa, các chị em phụ nữ cũng sẽ được bác sĩ tư vấn nên dùng loại dung dịch nào phù hợp và nên tuân thủ thời khuyên của bác sĩ.

5. Không điều trị viêm âm đạo dẫn đến những biến chứng nào?

Viêm âm đạo kéo dài gây ảnh hưởng thế nào đến các chị em, đặc biệt là độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh, thưa BS?

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Viêm nhiễm phụ khoa là bệnh lành tính. Nếu viêm nhiễm vùng âm hộ, âm đạo hoặc viêm nhiễm cổ tử cung, thông thường bác sĩ chỉ phải điều trị 1-2 đợt thuốc. Ngoài ra, những trường hợp tái phát nhiều lần hoặc bác sĩ đánh giá độ cân bằng âm đạo có vấn đề sẽ cho một số loại điều trị hỗ trợ. Tuy nhiên, liệu pháp điều trị không kéo dài và bác sĩ sẽ tư vấn trước khi nào cần sử dụng. Lời khuyên là các chị em phụ nữ nên đi khám, nếu được điều trị đúng và đủ sẽ hết bệnh.

Cơ quan sinh dục của người phụ nữ bao gồm cơ quan âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, và ở cơ quan sinh dục trên có tử cung, buồng trứng và 2 vòi trứng 2 bên, nếu điều trị viêm nhiễm không tốt, để kéo dài dai dẳng dẫn đến lan tràn viêm nhiễm lên trên như viêm nội mạc tử cung, viêm vòi trứng, thậm chí là viêm phần phụ. Trong thực tế, bác sĩ đã gặp những trường hợp viêm nhiễm kéo dài gây sốt, khó chịu, ảnh hưởng toàn thân người phụ nữ, thậm chí là ổ áp-xe rất lớn trong bụng. Đây là những biến chứng có thể gặp phải nếu tình trạng viêm nhiễm kéo dài, không điều trị.

Bên cạnh đó, nếu tình trạng viêm nhiễm kéo dài xảy ra ở phụ nữ trẻ sẽ còn những điều lo lắng hơn nữa. Một số tác nhân viêm nhiễm khi lan lên cơ quan sinh dục trên, lan tràn trong ổ bụng có thể gây viêm dính, gây ảnh hưởng khả năng sinh sản sau này.

6. Chăm sóc “vùng kín” thế nào để phòng ngừa viêm nhiễm phụ khoa?

Lời khuyên của BS để các chị em chăm sóc vùng kín tốt hơn tránh viêm nhiễm, đặc biệt là độ tuổi trung niên ạ!

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Viêm nhiễm phụ khoa là bệnh phổ biến, cứ 10 người sẽ có 9 người bị một lần trong đời. Tuy nhiên, mặc dù là bệnh thường gặp nhưng có thể trị khỏi. Quan trọng là đi khám kịp thời và có chế độ vệ sinh tốt.

Vì vậy, nếu các chị em ngứa rát âm đạo hoặc dịch mùi hôi, khó chịu, chu kỳ kinh nguyệt bất thường… thì nên đi khám ngay. Đó là những triệu chứng sớm nhất gợi ý bác sĩ khám và điều trị viêm nhiễm phụ khoa.