Phá thai bằng thuốc là gì?

Phá thai bằng thuốc là phương pháp sử dụng thuốc (chủ yếu là thuốc có chứa hoạt chất mifepristone, misoprostol) để chấm dứt thai nghén. Thuốc sẽ làm thai ngừng phát triển và gây sẩy thai tự nhiên.

Tại Việt Nam, phá thai bằng thuốc chính thức được áp dụng từ năm 2002 và đã có nhiều nghiên cứu được thực hiện trước khi chính thức được Bộ Y tế công nhận. Các nghiên cứu đã đánh giá: tính hiệu quả, độ an toàn và phác đồ phù hợp nhất đối với người Việt Nam.

So với can thiệp ngoại khoa, biện pháp này ít gây đau đớn hơn, ít bị biến chứng như thủng tử cung, ít tổn thương ruột cũng như ít gây ra các hiện tượng dính buồng tử cung gây hiếm muộn, vô sinh… Tuy nhiên, phương pháp này cũng để lại ảnh hưởng tới tâm lý nặng nề của người phụ nữ và nó chỉ có hiệu quả khi tuổi thai còn nhỏ, gây chảy máu kéo dài, có những trường hợp kéo dài 20 ngày.

Ai không được chấm dứt thai kỳ bằng thuốc?

Thông thường phá thai bằng thuốc chỉ định khi thai dưới 7 tuần vô kinh tức dưới 49 ngày, thai siêu âm phải nằm trong lòng tử cung và mẹ không mắc các bệnh lý như tim, phổi, suyễn, dị ứng,…

Ngoài ra, phương pháp phá thai bằng thuốc có chống chỉ định với một số trường hợp như tử cung dị dạng, đã nạo hút thai trong vòng 6 tháng, thai ngoài tử cung hoặc thai phụ bị thiếu máu, rối loạn đông máu hay các bệnh về máu khác, người có tiền sử bị gan, thận hoặc từng sử dụng corticoid trong thời gian dài.

Liệu trình phá thai bằng thuốc

Dù thuốc phá thai khẩn cấp là thuốc phải bán theo đơn, nhưng một số nhà thuốc vẫn “bán lén” nên những người có nhu cầu không khó để mua thuốc này ở tiệm thuốc tây, thậm chí mua trên các trang mạng.

Tuy nhiên, khi quyết chấm dứt thai kỳ bằng thuốc thì phải thông qua sự hướng dẫn, theo dõi chặt chẽ của bác sĩ sản khoa. Do đó, các chị em nên đến những cơ sở y tế uy tín, được trang bị đầy đủ thiết bị y tế hiện đại, đội ngũ bác sĩ tư vấn cách phá thai an toàn. Không vì bất kỳ lý do gì mà chọn lựa những địa chỉ chui, không được cấp phép… sẽ không kịp xử lý các tình huống bất ngờ, nguy hiểm trực tiếp đến sức khỏe.

Việc tự ý uống thuốc phá thai không qua thăm khám hay phá thai tại cơ sở kém chất lượng có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như: sót thai phải hút kiểm tra lại, nhiễm trùng, chảy máu băng huyết, vô sinh, hiếm muộn… bên cạnh đó có thể gặp hiện tượng đau bụng dữ dội, nôn tiêu chảy khi thai bị tống xuất ra ngoài.

Theo Khoa Kế hoạch hóa gia đình - BV Từ Dũ, trước khi tiến hành phá thai, thai phụ sẽ được bác sĩ khám, làm xét nghiệm máu, siêu âm xem tuần tuổi thai bao nhiêu, thai nằm vị trí nào (trong hay ngoài tử cung)… Bác sĩ sẽ hỏi một số câu hỏi về sức khoẻ, giải thích về quá trình phá thai và tư vấn về các biện pháp tránh thai.

Bạn sẽ cần ký vào một bản cam kết phá thai. Sau đó nhân viên y tế sẽ đưa cho bạn một viên thuốc tên Mifepristone (Mifestad®200) để uống tại cơ sở. Mifepristone (Mifestad®200) sẽ làm thai bạn ngừng phát triển. Có thể bạn sẽ cảm thấy vẫn bình thường sau khi uống viên thuốc này nhưng cũng có thể thấy ra máu âm đạo. Bạn sẽ về nhà sau khi uống viên thuốc này.

Tiếp theo, bạn có thể quay lại cơ sở y tế để uống 2 viên Misoprostol sau khi uống Mifepristone 2 ngày. Thông thường trong vòng 30 phút đến 4 giờ sau khi uống Misoprostol, bạn sẽ đau bụng, ra máu nhiều và ra máu cục khi thai được tống ra ngoài.

Phần lớn phụ nữ ra máu như hành kinh trong vòng 10 ngày kể từ khi uống thuốc, tuy nhiên một số ít phụ nữ có thể ra máu nhẹ kéo dài hơn 1 tháng.

Lưu ý khi phá thai bằng thuốc

Khi dùng thuốc để phá thai, các chị em có thể thấy buồn nôn, tiêu chảy hoặc nôn mửa trong quá trình sẩy thai. Những triệu chứng này không phải là vấn đề bất thường và sẽ qua đi trong thời gian ngắn, không cần điều trị.

Có trường hợp thấy chóng mặt, đau đầu sau khi uống Misprostol. Khi đó hãy uống nhiều nước hoặc nước hoa quả và uống thuốc giảm đau nếu cần thiết.

Trường hợp bị sốt trong vài giờ, đôi khi kèm theo ớn lạnh. Triệu chứng này sẽ nhanh chóng qua đi và không nguy hiểm.

Dấu hiệu nào sau phá thai bằng thuốc cần đến cơ sở y tế ngay

Sau khi uống thuốc phá thai, nếu thấy đau bụng liên tục sau giai đoạn ra máu ban đầu, ra máu âm đạo quá nhiều (mỗi giờ thấm hết 2 băng vệ sinh dày trong 2 giờ liền), số 38 độ C trở lên và kéo dài trên một ngày sau khi uống Misoprostol, không ra máu trong vòng 24 giờ sau khi uống thuốc Misoprostol… thì cần đến bệnh viện để kiểm tra.

Nếu không có các dấu hiệu bất thường, chị em cần nhớ quay lại khám kiểm tra trong vòng 2 tuần để khẳng định đã sảy thai hoàn toàn. Nên nhớ lần tái khám này là vô cùng quan trọng.

Ngoài ra, nên đến khám bác sĩ nếu không có kinh sau 6 tuần dùng thuốc.

Những điều cần tránh sau khi phá thai nội khoa

Mặc dù có thể làm việc bình thường sau 1 - 2 ngày đã siêu âm xác định buồng tử cung đã sạch, nhưng vẫn cần tránh hoạt động quá sức trong vòng 1 - 2 tuần đầu sau dùng thuốc. Không nên quan hệ tình dục trong vòng 1 - 2 tuần đầu sau dùng thuốc. Không thụt rửa âm đạo. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Uống thuốc chấm dứt thai kỳ có gây vô sinh, hiếm muộn?

Đến nay chưa có bằng chứng cho thấy phá thai nội khoa gây hiếm muộn, trừ những trường hợp sót nhau cần phải nạo buồng tử cung hoặc có nhiễm trùng tử cung.

Tuy nhiên, để hạn chế những tai biến không mong muốn, chị em cần:

- Đi khám sớm để có thể phát hiện và dùng thuốc khi thai còn nhỏ, hiệu quả sẽ cao và ít biến chứng

- Chỉ dùng thuốc khi chắc chắn có thai trong buồng tử cung (xác định bằng siêu âm)

- Uống đủ thuốc và đúng lịch, không tự ý dùng thuốc

- Tránh uống thuốc vào ban đêm

- Hạn chế đi xa vào thời điểm uống thuốc

- Quay lại tái khám để chắc chắn là thai đã được tống ra ngoài hoàn toàn

- Áp dụng phương pháp ngừa thai sau khi phá thai nội khoa, tránh trường hợp có thai lại mà không hay.

Hơn nữa, chị em cần lưu ý, dù là phương pháp bỏ thai nào mà thực hiện nhiều lần cũng có thể làm thành tử cung suy yếu, hỏng thai, thai làm tổ bất thường và cản trở việc có thai sau này.

Thông thường, sau khi bỏ thai có thể mang thai lại ngay sau 4-6 tuần. Tuy nhiên để tốt nhất cho sức khỏe thay kỳ, thời gian tốt nhất nên mang thai lại là sau 3-6 tháng kể từ thời điểm bỏ thai, sau khi "thả" 6 tháng mà vẫn chưa có thai thì em nên đi kiểm tra lại sức khỏe sinh sản cho cả hai.

Những bất thường tâm lý gặp phải và cách khắc phục sau khi phá thai

Không phải 100% các trường hợp phá thai là do cố tình, ngoài ý muốn mà còn chứa đựng rất nhiều lý do “bất khả dĩ” khiến chị em phải bỏ đi đứa con của mình. Tuy nhiên, xã hội hiện nay khi nhắc đến “phá thai” thì hầu hết đều tỏ ý bất bình, xem là hành động vô nhân đạo, dẫn đến sự miệt thị hoặc có thái độ chỉ trích. Chính điều đó đã khiến những người từng phá thai cảm thấy lo sợ, tự ti, ngại trao đổi và dần hình thành tâm trạng trầm uất, tự kỷ.

Sau khi phá thai ngoài ý muốn, các chị em thường xảy ra một số thay đổi bất thường trong tâm lý như:

- Tâm lý đau đớn, tội lỗi, giận dữ, và đau buồn trong tư tưởng và cảm xúc, sau khi phải phá thai ngoài ý muốn.

- Cảm giác mất mát, đôi khi là tự vấn và đấu tranh với chính bản thân, đây cũng chính nguyên nhân dẫn đến bệnh trầm cảm ở phụ nữ sau phá thai.

- Một số trường hợp không chịu nổi cú sốc mất con nên có những hành động nhằm tưởng nhớ đứa con đã mất.

Do đó, khi có những dấu hiệu như trên, các chị em cần nhận được sự tư vấn và giúp đỡ của những người thân xung quanh, tham gia các diễn đàn dành cho những người cùng cảnh ngộ, hoặc có thể trao đổi nói chuyện với các chuyên gia tư vấn tâm lý…

Ngoài ra, lúc này, nên khuyến khích người phụ nữ bộc lộ những trải nghiệm đau đớn sau khi phá thai, không nên để họ kìm nén một mình, bởi càng như vậy thì nỗi đau có thể theo họ trong suốt thời gian dài và ảnh hưởng không tốt đến tinh thần.

Sự chia sẻ của người thân, bạn bè xung quanh sẽ giúp người phụ nữ cởi mở hơn trong cuộc sống và thoát khỏi suy nghĩ tiêu cực.