Đây là một trong những thông tin quan trọng được chia sẻ tại buổi sinh hoạt câu lạc bộ trò chuyện cùng bác sĩ chuyên khoa ung bướu tại Bệnh viện Ung Bướu TPHCM cơ sở 2, với chuyên đề “Những tác dụng phụ thường gặp khi điều trị nội khoa với bệnh nhân ung thư vú và cách xử lý” được tổ chức vào buổi sáng ngày 22/12/2022 vừa qua.

Các chuyên gia giải đáp trong buổi sinh hoạt câu lạc bộ trò chuyện cùng bác sĩ chuyên khoa ung bướu

1. Sau 30 tuổi, các chị em nên tự khám vú tại nhà

TS.BS Phan Hồng Đức - Trưởng khoa Nội tuyến vú, tiêu hóa, gan, niệu - Bệnh viện Ung Bướu TPHCM cho biết, hiện nay, ung thư vú là một trong những bệnh lý ác tính thường gặp, với tỷ lệ mắc bệnh cao trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Theo ghi nhận của Globocan năm 2020, ung thư vú đứng thứ ba trong tổng số các loại ung thư với 21.555 ca trên tổng số 182.000 ca ung thư.

Ung thư vú được chẩn đoán thường xuyên nhất ở lứa tuổi trung niên, khoảng 40-50 tuổi. Song vấn đề là, hiện nay ung thư vú có xu hướng trẻ hóa, thậm chí có những trường hợp phát hiện bệnh ở độ tuổi 20-30. Chuyên gia nhấn mạnh, ung thư vú là bệnh có thể tầm soát. Vì vậy, phụ nữ trên 30 tuổi nên khám sức khỏe định kỳ, có tầm soát tuyến vú tại các bệnh viện ung thư hoặc có chuyên khoa ung thư để có thể phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm.

TS.BS Phan Hồng Đức - Trưởng khoa Nội tuyến vú, tiêu hóa, gan, niệu - Bệnh viện Ung Bướu TPHCM

“Mặc dù theo khuyến cáo, việc tầm soát ung thư vú nên bắt đầu sau tuổi 40. Tuy nhiên, do xu hướng ung thư trẻ hóa, từ tuổi 30 trở đi, các chị em cũng tự nên khám vú tại nhà hàng tháng, nếu phát hiện các triệu chứng bất thường như dày da trên vú, tiết dịch hay máu ở núm vú, khối u cục trong vú… thì nên đến các cơ sở y tế uy tín để khám, điều trị kịp thời” - TS.BS Phan Hồng Đức khuyến cáo.

Trưởng khoa Nội tuyến vú, tiêu hóa, gan, niệu - Bệnh viện Ung Bướu TPHCM cho biết, đối với ung thư vú ở giai đoạn càng sớm thì việc điều trị càng đơn giản, ít tốn kém cũng như gia tăng thời gian sống còn, chất lượng sống tốt hơn.

Ngày nay, đối với ung thư vú, điều trị đa mô thức với sự phối hợp của nhiều phương pháp (phẫu thuật, điều trị toàn thân và xạ trị) vẫn là phương thức hữu hiệu và đang áp dụng rộng rãi. Trong đó, mỗi phương pháp đều có những bước tiến quan trọng mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh.

“Đối với phẫu thuật, trước đây chỉ có đoạn nhũ, nạo hạch, nhưng hiện nay đã có nhiều tiến bộ hơn. Chẳng hạn, nếu bệnh nhân đến ở giai đoạn sớm sẽ có thể phẫu thuật bảo tồn hay phẫu thuật và tái tạo tuyến vú, thậm chí có những can thiệp xâm lấn tối thiểu để đem lại bề ngoài thẩm mỹ nhất cho bệnh nhân.

Riêng về điều trị toàn thân, ngoài hóa trị còn có liệu pháp nhắm trúng đích, liệu pháp miễn dịch và điều trị nội tiết. Đối với xạ trị cũng có sự tiến bộ mới như xạ trị với những biện pháp để giảm thiểu độc tính trên tim. Tại Bệnh viện Ung Bướu TPHCM, hiện nay đều có sẵn những giải pháp này để điều trị cho bệnh nhân. Ngoài ra, chúng tôi còn thực hiện hội chẩn liên chuyên khoa, để có những chiến lược điều trị phù hợp với từng bệnh nhân” - TS.BS Phan Hồng Đức cho biết.

2. Các tác dụng phụ thường gặp trong điều trị nội khoa ung thư vú và cách xử lý

TS.BS Nguyễn Hoàng Quý - Phó Trưởng khoa Nội tuyến vú, tiêu hóa, gan, niệu - Bệnh viện Ung Bướu TPHCM giải thích kỹ hơn về điều trị nội khoa trong ung thư vú hay còn gọi là điều trị toàn thân với nhiều phương pháp khác nhau để đưa thuốc từ ngoài vào trong cơ thể bằng đường uống, đường truyền, tiêm thuốc dưới da… Những phương thức để thực hiện điều này là hóa trị, sử dụng thuốc các nhắm trúng đích, các thuốc miễn dịch và các thuốc sinh học.

Chuyên gia cho rằng, điều trị nội khoa trong ung thư vú thường gặp các tác dụng phụ trong giai đoạn rất sớm và tác dụng phụ muộn. Trong đó, tác dụng phụ sớm nghĩa là những tác dụng phụ xuất hiện tức thì sau khi vào hóa trị từ 1-7 ngày, thường gặp nhất là triệu chứng nôn ói, tiêu chảy, sốt, lở miệng hoặc đau nhức cơ, mệt mỏi.

Trong khi đó, với những tác dụng phụ muộn hơn, xảy ra trên hệ huyết học, có thể dẫn đến các tình trạng giảm về máu như thiếu máu, giảm hồng cầu, thiếu bạch cầu dễ gây ra tình trạng nhiễm trùng, gây ra giảm tiểu cầu, chấm xuất huyết (chấm bầm trong cơ thể). Vì vậy, khi điều trị và vào thuốc hóa chất, người bệnh cần phải xét nghiệm công thức máu định kỳ. Đồng thời xét nghiệm chức năng gan, thận trước khi vào hóa chất.

TS.BS Nguyễn Hoàng Quý - Phó Trưởng khoa Nội tuyến vú, tiêu hóa, gan, niệu - Bệnh viện Ung Bướu TPHCM

Để xử lý những tác dụng phụ, theo TS.BS Nguyễn Hoàng Quý, trước hết, người bệnh cần được giải thích trước một phác đồ điều trị để nhận biết và lưu tâm đến các tác dụng phụ có thể xảy ra. “Khi xảy ra tác dụng phụ, tùy theo mức độ, người bệnh có thể đến cơ sở y tế gần nhất hoặc khám lại ngay khi cần thiết. Qua đó trao đổi trực tiếp với bác sĩ điều trị về những tác dụng phụ gặp phải, để bác sĩ lưu ý cho những lần vào thuốc kế tiếp, có thể điều chỉnh, giảm liều thuốc”.

Song song đó, người bệnh nên thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt điều độ. Để giảm thiểu sự khó chịu do tác dụng phụ gây ra, người bệnh có thể chia nhỏ thành nhiều bữa ăn, lên kế hoạch thực hiện các động tác trong ngày, và đặc biệt là nên có thời gian ngủ trưa để lấy lại sức.

Ngoài ra, những tác dụng phụ nôn ói xảy ra sau hóa trị 2-3 ngày, do đó, người bệnh có thể uống thuốc chống nôn trước khi những triệu chứng này có thể xảy ra. Những tác dụng phụ liên quan đến viêm, nhiễm trùng, người bệnh cần phải theo dõi thật sát để đến bệnh viện, được can thiệp y tế kịp thời.

Đối với tác dụng phụ muộn liên quan đến vấn đề huyết học, TS.BS Nguyễn Hoàng Quý nhấn mạnh, bệnh nhân thường sẽ có chỉ định nhập viện để truyền máu; hoặc tác dụng phụ liên quan đến giảm bạch cầu, bệnh nhân cần được chích thuốc để tăng bạch cầu trở lại; hoặc tác dụng phụ về giảm tiểu cầu, người bệnh cần được truyền tiểu cầu trong những chỉ định cần thiết.