Nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn và cách giúp con ngon miệng?

1. Nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn?

Biếng ăn là vấn đề đau đầu của không ít ông bố bà mẹ. Xin hỏi BS, vào giai đoạn nào trẻ thường biếng ăn nhất? Điều gì khiến trẻ biếng ăn như vậy, thưa BS?

BS.CK2 Đặng Thị Kim Huyên trả lời:

Biếng ăn ở trẻ được xem là “chuyện thường ngày” và xảy ra ở hầu hết các gia đình có con nhỏ, khiến các ông bố bà mẹ cảm thấy vất vả, khổ sở.

Tuy nhiên, cha mẹ cũng cần biết, biếng ăn ở trẻ sẽ bao gồm “biếng ăn bình thường” (hay còn gọi biếng ăn sinh lý) và “biếng ăn không bình thường” (biếng ăn bệnh lý). Ví dụ, trường hợp biếng ăn bình thường là khi sáng mới thức dậy thường cơ thể trẻ chưa được khỏe khoắn và tính táo, nếu cha mẹ vội vàng cho trẻ ăn ngay sẽ khiến cho con biếng ăn. Do đó, cha mẹ nên để con vận động một chút buổi sáng và thoái mái thì trẻ sẽ ăn ngon miệng hơn.

Còn với biếng ăn không bình thường là trong khi các trẻ khác ăn đủ 3 bữa, những con nhà bạn không chịu ăn bữa nào.

Để hiểu được nguyên nhân biếng ăn ở trẻ, chúng ta cần hiểu khi đứa trẻ được sinh ra đời, bú là một phản xạ tự nhiên sẵn có của trẻ, nên khi gần mẹ bé sẽ có xu hướng bú mút một cách tự nhiên.

Tuy nhiên, đến độ tuổi ăn dặm thì trẻ cần phải có mẹ chỉ dạy thì mới biết ăn và tùy theo mỗi địa phương, vùng văn hóa lại có cách cho trẻ ăn dặm khác nhau hoặc do chính người mẹ tạo thói quen cho con mình. Ví dụ, tại Việt Nam trẻ bắt đầu ăn dặm bằng cách nấu cháo, còn ở các nước phương Tây sẽ cho trẻ ăn bột và ngũ cốc.

Thứ 2, nếu muốn trẻ ăn được mẹ cần làm gương cho con để trẻ biết và học theo. Đặc biệt, khi ăn trẻ cũng sử dụng 5 giác quan (nghe, nhìn, ngửi, nếu, chạm) để cảm nhận thức ăn ngon hay dở. Trẻ nhỏ lại rất thích đồ có màu sắc và đặc biệt với những trẻ trên 1 tuổi, khi các con đã mọc được vài chiếc răng mà cha mẹ vẫn giữ cách nấu cháo là xoay nhuyễn tất cả mọi thứ làm một, thì sẽ khiến trẻ cảm thấy biếng ăn hoặc nuốt chửng hay nôn ói, do không thấy ngon và hứng thú với thức ăn mẹ nấu.

Vì vậy, tốt nhất cha mẹ nên nấu chín thức ăn với đa dạng thực phẩm và bày ra bàn để con tự lựa chọn món ăn mình yêu thích. Điều này sẽ khiến trẻ chủ động và thích thú hơn khi ăn. Đặc biệt, khi nhai nước bọt sẽ tiết ra enzyme để kích thích não bộ làm cho bữa ăn của con trở nên ngon miệng hơn.

BS.CK2 Đặng Thị Kim Huyên - Ủy viên BCH Liên chi Hội Hen - Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng TPHCM trong chương trình livestream "Bé biếng ăn cha mẹ phải làm sao?", phát sóng lúc 15g, thứ 6, ngày 7/1/2022.

Thứ 3, nhiều mẹ áp lực khi cho con ăn mà dẫn đến la mắng, hù dọa con, khiến cho bữa ăn của con trở thành 1 cuộc chiến. Từ đó, làm cho trẻ thấy ăn không phải là niềm vui, lâu dần dẫn đến biếng ăn. Chính vì vậy, cha mẹ đừng xem trọng việc nuôi con làm sao cho trẻ mập rồi ép ăn, mà hãy quan tâm hơn đến việc nuôi làm sao để con vui, con ăn và hạnh phúc.

Thứ 4, khi trẻ thích ăn một món nào đó thường sẽ đòi mẹ cho ăn bằng được, nhưng nhiều bà mẹ vì lo sợ đồ ăn không tốt cho sức khỏe của con mà ngăn cản không cho con ăn, ví dụ không cho ăn kem, uống nước đá vì sợ đau họng,… Tuy nhiên, cha mẹ cũng nên khéo léo và đừng quá ngăn cản sở thích của con, khiến cho trẻ không vui và không hào hứng với đồ ăn.

Thứ 5, không phải lúc nào trẻ cũng ăn giỏi mà có nhiều ngày trẻ sẽ biếng ăn, cha mẹ nên bình tĩnh theo dõi tìm nguyên nhân và không nên nóng vội la mắng trẻ. Nhiều bà mẹ cho trẻ ăn suốt 1 món hoặc lặp lại nhiều lần mà không thay đổi cách chế biến cũng có thể khiến trẻ biếng ăn.

Thứ 6, nhiều mẹ còn tạo thói quen cho con bằng cách cho trẻ xem điện thoại, ipad, tivi để ăn nhanh hơn. Khiến trẻ không tập trung vào bữa ăn và hậu quả dẫn đến biếng ăn kéo dài.

2. Khi nào trẻ biếng ăn cần đi khám?

Như BS vừa chia sẻ, biếng ăn có thể là biếng ăn sinh lý, bệnh lý hoặc thậm chí là do tâm lý. Vậy làm sao để mẹ nhận diện và phân biệt các tình trạng này để có hướng xử trí phù hợp, thưa BS? Trẻ biếng ăn, khi nào cần đi khám ạ?

BS.CK2 Đặng Thị Kim Huyên trả lời:

Khi con biếng ăn hầu hết các mẹ sẽ cho rằng đây là do biếng ăn bệnh lý và mong muốn bác sĩ kê một loại thuốc nào đó giúp con ăn giỏi hơn.

Nhưng cha mẹ quên mất rằng, với người lớn chúng ta chẳng hạn cũng là 1 ly cà phê đó nhưng khi bạn thưởng thức nó tại Sòn Gòn hoặc Tây Nguyên đầy nắng gió, không khí thoáng mát, trong lành thì chắc chắn hương vị và cảm nhận cà phê sẽ khác nhau. Và trẻ nhỏ cũng vậy.

Cho nên, vì sao một số trẻ biếng ăn các bác sĩ thường khuyên cha mẹ hãy cho con đi nhà trẻ. Bởi ở đây tất cả các bé đều ăn như nhau, con sẽ thấy vui và có động lực để ăn hơn. Thay vì ở nhà có bố mẹ, ông bà nội hay người giúp việc, khi thấy trẻ biếng ăn mọi người sẽ đổ lỗi do mẹ nấu thức ăn nấu dở, hoặc tại này tại kia và trẻ nhỏ tuy không nói được những cũng biết lắng nghe và nhận thức, trẻ có thể tự hiểu rằng việc mình không ăn là trách nhiệm của mẹ hoặc của ai đó không phải của trẻ.

Nên muốn xác định trẻ biếng ăn là bệnh lý hay sinh lý cần xem xét lại chuỗi quá trình ăn, con hình thành biếng ăn từ khi nào và tạo ra do cái gì?

Nếu trẻ biếng ăn từ 2 tuần trở lên ba mẹ cần đưa đi con thăm khác bác sĩ để bác sĩ hỗ trợ ba mẹ tìm nguyên nhân gây biếng ăn. Và chữa biếng ăn từ nguyên nhân chứ không chỉ chữa từ hành vi biếng ăn.

Từ đó, mới giúp con hình thành thói quen ăn uống khoa học, hợp lý và nó cũng là hành trang theo con suốt đời. Bởi chúng ta ngay bây giờ cũng vậy, mỗi khi đi công tác, làm việc hoặc học tập xa nhà thường rất nhớ các món ăn do mẹ nấu, nó rất ngon và đầy ắp tình cảm. Và trẻ càng nhỏ lại càng sống bằng cảm xúc, khi thấy mẹ buồn, giận, vui để tương tác với bữa ăn.

3. Để giúp con hết biếng ăn, cha mẹ nên bắt đầu từ đâu?

Trong cuộc sống không khó để chúng ta bắt gặp khoảnh khắc cha mẹ dùng trăm phương ngàn cách dụ con ăn. Theo BS, đâu là “nút thắt” mẹ cần phải mở khi chăm con biếng ăn? Để giải quyết tình trạng này, cha mẹ nên bắt đầu từ đâu, thưa BS?

BS.CK2 Đặng Thị Kim Huyên trả lời:

Về cách cho ăn, cha mẹ có thể thay đổi đồ dùng ăn dặm, ví dụ, thay đổi muỗng ăn vừa miệng cho con với hình thù xinh xắn, dễ thương để con tự xúc ăn và thích thú hơn trong bữa ăn.

Tuyệt đối, không la mắng, không cho trẻ xem ti vi, điện thoại để con tập trung thưởng thức bữa ăn. Vì nếu tiêu hóa tốt trẻ sẽ tiếp thu chất dinh dưỡng tốt hơn.

Đặc biệt, có nhiều trường hợp khi trẻ không chịu nuốt thức ăn, mẹ sẽ bóp mũi hoặc nhéo tai. Tốt nhất đừng tạo thói quen “bữa cơm chan nước mắt” sẽ làm con ám ảnh và sợ hãi mỗi lần đến giờ ăn.

Có rất nhiều điều nhỏ nhưng chính ba mẹ hãy thay đổi để con được hạnh phúc.  Bởi bản thân người lớn chúng ta cũng sẽ có những ngày cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, khó nuốt thì đối với trẻ cũng nên tha thứ cho con, không phải lúc nào cũng ép cho ăn.

4. Bí quyết để trẻ có bữa ăn ngon?

BS có thể chia sẻ bí quyết cho những gia đình có con nhỏ, làm sao để mỗi bữa ăn của con không còn là cuộc “vật lộn” giữa bé và cha mẹ?

BS.CK2 Đặng Thị Kim Huyên trả lời:

Tôi tin rằng tất cả các ông bố bà mẹ không ai không có tình thương với con mình, nhưng lòng yêu thương đó phải đặt đúng chỗ. Tức là bên cạnh sự yêu thương, chăm sóc cha mẹ cần đặt mình vào vị trí con để thấu hiểu và cũng nên thay đổi bản thân mình trước khi bắt con phải làm theo.

Ví dụ, khi trẻ nói “Mẹ ơi con chỉ ăn được ít thôi, nhưng con ăn nhiều món”, “Mẹ ơi con không thích món đó, con thích món kia kìa”, cha mẹ nên lắng nghe để thay đổi về cách chế biến, cách cho ăn, hay vị của thức ăn.

Hãy giúp cho con cảm thấy bữa ăn của mình là ngon nhất, hạnh phúc nhất. Bởi khi con hạnh phúc, mẹ sẽ hạnh phúc và cả nhà đều hạnh phúc thì chứng biếng ăn sẽ không còn nữa.

Cảm ơn Nhãn hàng Kinder Optima - Vitamin tổng hợp giúp trẻ ăn ngon, phát triển toàn diện của Doppelherz với 124 năm phát triển đã đồng hành cùng chương trình!