Ngộ độc, tổn thương thận sau khi uống nước cây me đất - trường hợp đầu tiên trong y văn thế giới

Một phụ nữ 62 tuổi ở Hà Nội đã nhập viện trong tình trạng suy thận cấp sau khi uống nước sắc từ cây me đất (Oxalis corymbosa DC) - thảo dược được cho là giúp thanh nhiệt và giải độc. Đây là trường hợp ngộ độc đầu tiên trên thế giới liên quan đến loại cây này, được ghi nhận bởi Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai.

Hái thảo dược trong vườn về uống, kết quả ngộ độc axit oxalic

Bà đã hái khoảng nửa cân cây me đất từ vườn nhà, bao gồm cả thân, rễ và củ. Sau khi đun cô đặc 1,5 l nước xuống còn khoảng 600 ml, bà uống hai cốc và cho mẹ 85 tuổi uống một cốc. Ngay sau đó, cả hai cảm thấy buồn nôn, đau đầu và mệt mỏi. Sau 2 ngày, tình trạng không đỡ, bà đến viện kiểm tra.

Tại Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân tỉnh nhưng đã xuất hiện tổn thương thận cấp. Xét nghiệm cho thấy nồng độ creatinine tăng cao bất thường.

Mẫu vật - cây me đất hoa đỏ - được xác minh tại Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm & môi trường Quốc gia: chứa hàm lượng axit oxalic cao vượt mức an toàn.

Người phụ nữ 62 tuổi ở Hà Nội nhập viện trong tình trạng suy thận cấp sau khi uống nước sắc từ cây me đất hoa đỏ (Oxalis corymbosa DC) - thảo dược được cho là giúp thanh nhiệt và giải độc.

Theo TS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, axit oxalic nếu dung nạp quá nhiều có thể gây kết tủa canxi thành sỏi, tổn thương thận, thậm chí dẫn đến suy thận cấp. Mặc dù cây me đất thường được sử dụng trong Đông y, nhưng việc sử dụng không kiểm soát có thể dẫn đến hậu quả ngộ độc cấp tính.

Lần đầu tiên ghi nhận trên thế giới

Đây là trường hợp đầu tiên trong y văn thế giới ghi nhận tình trạng suy thận cấp do uống cây me đất. Mặc dù y học đã biết axit oxalic gây ngộ độc nặng, nhưng chưa có báo cáo nào tương tự do cây me đất chứa loại axit này.

Me đất - thảo dược dân gian không thể tùy tiện dùng

Chuyên gia TS-BS Nguyễn Thành Triết (ĐH Y Dược TPHCM) giải thích: cây me đất có hai loại - me đất hoa vàng (Oxalis corniculata L.) và me đất hoa đỏ (Oxalis corymbosa DC). Theo Đông y, loại hoa vàng dùng với liều lượng nhỏ (khoảng 5-50 g) có thể có tác dụng nhẹ. Nhưng khi dùng đến nửa cân - tương đương 500 g - như trường hợp này, lượng axit oxalic đưa vào cơ thể là mức gấp nhiều lần gây ngộ độc.

Trường hợp này là lời cảnh tỉnh nghiêm trọng về việc tự điều trị bằng cây cỏ từ vườn, dù được gán cho “công dụng chữa bệnh”. Khi đối diện với những thông tin thiếu cơ sở khoa học, hãy lựa chọn lắng nghe các chuyên gia y tế, kiểm chứng nguồn tin và không sử dụng bừa bãi bất kỳ loại thảo dược nào - kể cả cây mọc quanh nhà.

Không tự ý tin lời trên mạng: Nhiều người chia sẻ me đất chữa sỏi thận, tiểu đường… Nhưng các khuyến nghị không rõ nguồn gốc phải được xử lý với thái độ nghi ngờ.
Tránh hái cây mọc dại: Không xác minh chính xác loài cây, không biết độc tố, càng nguy hiểm.
Đi khám ngay khi có dấu hiệu: Buồn nôn, mệt, đau đầu, thay đổi tiểu tiện… là dấu hiệu tổn thương thận nên được khám sớm.
Dược liệu cần có chỉ định: Cây thuốc chỉ an toàn nếu qua định lượng, có hướng dẫn y tế và sử dụng đúng liều.