NỘI DUNG TƯ VẤN

1. Vai trò của sữa đối với sự phát triển chiều cao?

Được biết, một số quốc gia Châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc... đã có chương trình thay đổi thể trạng quốc gia. Trong đó, sữa đóng vai trò khá quan trọng trong chương trình này? Vậy xin hỏi bác sĩ, sữa giúp ích gì trong quá trình cải thiện thể trạng, chiều cao của trẻ?

ThS.BS.CK2 Hồ Phạm Thục Lan:

Để phát triển thể trạng, chiều cao cần 4 yếu tố:

• Di truyền
• Vận động
• Giấc ngủ
• Dinh dưỡng

Trong đó, yếu tố di truyền không thể thay thế được. Vì vậy, muốn tác động vào thể trạng phải dựa vào 3 yếu tố còn lại.

Nhiều chứng cứ cho thấy dinh dưỡng giàu protein góp phần cải thiện thể trạng, và sữa là 1 trong những chất dinh dưỡng có đầy đủ thành tố, đặc biệt là protein.

Rất nhiều nghiên cứu chứng minh rằng khi bổ sung sữa cho trẻ em ở độ tuổi từ 12-18, rất giúp ích cho sự phát triển chiều cao.

2. Những thành phần quan trọng trong sữa

Xin bác sĩ cho biết Sữa và thức ăn có sữa bổ sung nhiều dưỡng chất thiết yếu nào?

ThS.BS.CK2 Hồ Phạm Thục Lan:

Trẻ em khi sinh ra chỉ có 1 nguồn dinh dưỡng duy nhất đó là sữa mẹ, nên có thể thấy sữa chứa đầy đủ các thành tố cần thiết cho cơ thể.

Ngoài protein, trong sữa còn có thực phẩm axit béo, cacbon, đường lactose,… và nhiều muối khoáng, đứng đầu là canxi, photpho, magie, kali,… vitamin D, A, B12.

Nếu 1 người uống 1 ly sữa 250ml sẽ được bổ sung protein, chất béo, vitamin D tương đương với ăn 100g cá hồi. Và lượng vitamin A trong ly sữa đó tương đương với củ cà rốt nhỏ, lượng canxi tương đương 1 tô nhỏ bông cải xanh và thành phần photpho tương đường 1 chén đậu.

ThS.BS.CK2 Hồ Phạm Thục Lan, Trưởng đơn vị Chuyển hóa cơ xương khớp - Trung tâm Nghiên cứu y sinh học, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

3. Lợi ích của sữa và các sản phẩm từ sữa

Ngoài cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là canxi, xin bác sĩ cho biết các lợi ích khác mà sữa và các sản phẩm từ sữa mang lại?

ThS.BS.CK2 Hồ Phạm Thục Lan:

Sữa ngoài chứa các thành phần protein, photpho, canxi, vitamin D, thì còn được coi là chất dinh dưỡng rất quan trọng để phát triển bộ xương toàn diện và góp phần giúp ngăn ngừa loãng xương.

Bên cạnh đó, protein còn tác động lên khối cơ, xây dựng khối cơ ở người trẻ và giảm tình trạng thoái hóa cơ ở người già. Ngoài ra, còn giúp giảm khối mỡ tránh béo phì.

Không chỉ có công dụng với hệ cơ xương khớp, mà sữa còn có một chất tryptophan là tiền dẫn chất của serotonin - một chất dẫn truyền thần kinh. Do đó, nếu uống sữa vào buổi tối cũng giúp mọi người có một giấc ngủ ngon. Nếu uống thường xuyên trong ngày giúp cải thiện tinh thần, tâm lý người bệnh.

Quan trọng, với thành phần axit béo trong sữa vừa có axit béo bão hòa, lại rất nhiều axit không bão hóa giúp bảo vệ các bệnh lý tim mạch, giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

Axit béo phối hợp với thành phần kali, magie trong sữa còn giúp giảm nguy cơ tăng huyết áp.

Protein và axit béo rất có lợi cho bệnh nhân đái tháo đường.

Protein và vitamin A giúp phụ nữ có làn da sáng mịn, đẹp, chống mụn.

Còn vitamin B12 giúp tăng trẻ hóa cơ thể và tạo nặng lượng.

4. Sữa công thức hay sữa tươi, sản phẩm từ sữa tốt hơn?

Một số công dụng được cho là của sữa như: Đẩy nhanh quá trình hồi phục sau khi tập luyện, Xây dựng cơ bắp, Duy trì khối cơ khi lão hóa... liệu sữa có nhiều công dụng như thế không? Những công dụng này chỉ có ở sữa công thức hay có ở sữa tươi và các sản phẩm từ sữa.

ThS.BS.CK2 Hồ Phạm Thục Lan:

Theo các nghiên cứu cho thấy nếu dùng sữa sau khi tập luyện sẽ góp phần làm tăng khối cơ, do sữa chứa thành phần protein và một số chất như muối khoáng, canxi, vitamin D.

Đồng thời, ở những người lớn tuổi nếu dùng sữa thường xuyên thì thành phần protein còn giúp giảm tình trạng thoái hóa khối cơ, ngăn chặn được bệnh thiếu cơ.

Ngoài ra, để hấp thu được sữa thì trong đường ruột phải có men lactose. Người Châu Á chúng ta có khoảng 30% thiếu men này, do đó họ sẽ khó có thể dung nạp được sữa.

Khi dùng sữa và chế phẩm từ sữa bệnh nhân dễ bị đầy bụng, rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy hoặc nôn ói.

Protein có trong sữa tuy rất có lợi cho xương, cơ,… tuy nhiên do thành phần phong phú protein nên một số cơ địa sẽ dị ứng với 1 trong những thành phần protein đó, khiến bệnh nhân uống sữa vào sẽ xảy ra phản ứng ngứa, nổi mẩn, hay thậm chí sốc phản vệ. Đối tượng này nên tránh dùng sữa, đặc biệt là sữa bò.

Như chúng ta biết sữa có thành phần tốt nhất là từ sữa mẹ, nhưng khi sử dụng đại trà, rộng rãi thì đó là sữa bò và các công dụng cũng như lợi ích của sữa chỉ được nghiên cứu và có chứng cứ từ sữa bò.

Các trường hợp không dung nạp thành phần lactose trong sữa hoặc dị ứng với protein của sữa bò thì có thể thay thế bằng sữa khác từ đậu nành chẳng hạn.

Khi sử dụng các loại sữa không từ sữa bò cần cân nhắc thành phần có phù hợp hay không. Vì nếu bổ sung quá mức sẽ làm mất cân bằng dinh dưỡng thay vì lợi ngược lại sẽ gây hại cho cơ thể.

5. Uống sữa như thế nào cho hiệu quả?

Nên uống bao nhiêu sữa để phát huy công dụng mà không có phát sinh tác dụng phụ? Với từng độ tuổi thì trong ngày nên uống lượng sữa bao nhiêu là vừa? Nên uống sữa trước hay sau khi ăn thì tốt hơn?

ThS.BS.CK2 Hồ Phạm Thục Lan

Cần lưu ý, trên thị trường có rất nhiều loại sữa, tuy nhiên nếu loại sữa đó không phải sữa bò và được bỏ thêm chất bổ sung thì phải cẩn thận, vì nó đã được thay đổi thành phần.

Khi dùng sữa sẽ căn cứ vào thành phần quan trọng nhất đó là canxi. Đối với trẻ nhỏ cần bổ sung khoảng 400mg canxi, còn từ 4-10 tuổi khoảng 400 -800mg, trên độ tuổi này khoảng 800-1200mg.

Do đó, trẻ nhỏ dưới 1 tuổi nên uống sữa từ 100 - 200ml, ngoài sữa mẹ hoặc sữa dành cho trẻ sơ sinh thì tuyệt đối không dùng sữa bò, vì thành phần prrotein trong sữa bò cao trẻ rất khó hấp thu, nhưng trên 1 tuổi thì sử dụng được.

Sữa bò ở trẻ dưới 10 tuổi uống khoảng 200 -400ml, trẻ từ 10 tuổi trở lên uống như người lớn khoảng 500ml.

Có thể uống sữa bất cứ lúc nào cũng được (trước, trong, sau khi ăn) và tùy vào mục đích sử dụng.

Nếu mục đích uống chỉ để cung cấp năng lượng thì có thể uống sữa thay bữa ăn sáng hoặc uống sau khi ăn sáng.

Nếu muốn có giấc ngủ ngon thì trước khi ngủ uống 1 ly sữa ấm.

Trong trường hợp cần tăng khối cơ thì uống 1 lượng sữa sau khi tập luyện.