Miễn dịch lai tạo có thể giúp chúng ta giảm nguy cơ tái nhiễm COVID-19

CNN trích dẫn hai nghiên cứu mới được đăng trong tạp chí y học New England, vắc xin Pfizer/BioNTech có thể giúp người từng bị nhiễm virus SARS-CoV-2 giảm nguy cơ tái nhiễm COVID-19 cũng như tạo ra hệ miễn dịch bền vững hơn theo thời gian.

Nghiên cứu chú trọng vào quan điểm miễn dịch lai tạo: miễn dịch lai tạo là một người có được miễn dịch tự nhiêu sau bị nhiễm COVID-19 được tiêm vắc xin ngừa COVID-19.

Một trong các thí nghiệm ở nhóm người đã khỏi bệnh COVID-19 được thực hiện ở Israel cho thấy nguy cơ tái nhiễm bệnh ở một người chưa chích vắc xin cao gấp bốn lần so với người đã tiêm đủ hai mũi cơ bản. Tuy nhiên, bài nghiên cứu có hơn 149.000 người từng bị nhiễm COVID-19 có mặt cũng cho thấy vắc xin Pfizer đạt hiệu quả thấp hơn ở người 65 tuổi trở lên. Vắc xin đạt hiệu quả 82% ở người từ 16 đến 64 tuổi và 60% ở người 65 tuổi trở lên. Bài nghiên cứu này được thực hiện từ 1/3 đến 26/11/2021, trong đó gồm có sự xuất hiện của biến chủng Delta tại Israel.

Bài nghiên cứu cũng cho thấy vẫn chưa có điểm khác biệt rõ giữa tính hiệu quả của vắc xin khi một người từng bị nhiễm COVID-19 tiêm một hay hai mũi vắc xin, nghiêng về bằng chứng có được từ các nghiên cứu trước đây chứng minh một mũi tiêm vẫn giúp người từng bị COVID-19 tránh nguy cơ tái nhiễm.

Dựa theo kết quả nghiên cứu, Shane Crotty, nhà virus học và giáo sư thuộc Trung tâm Nghiên cứu Bệnh truyền nhiễm và Vắc xin ở Viện Miễn dịch học La Jolla cho biết đây sẽ là nguyên nhân khá hợp lý để nước Mỹ khuyên bệnh nhân từng nhiễm COVID-19 tiêm một mũi vắc xin. Ông Crotty không tham gia bất kỳ bài nghiên cứu nào.

Ronen Arbel, tác giả chính của bài nghiên cứu và nhà nghiên cứu kết quả sức khỏe thuộc Cơ quan Dịch vụ Y tế tại Israel khẳng định nhiều quốc gia nên áp dụng chính sách tương tự như chính sách của Bộ Y tế Israel đưa ra vào tháng 3/2021. Khi nhắc đến vấn đề tiêm một mũi vắc xin cho người đã khỏi bệnh COVID-19, việc chủng ngừa cần được thực hiện ba tháng sau khi nhiễm bệnh.

Ông Arbel nói: “Nếu đã khỏi bệnh COVID-19, có vẻ bạn đã tiêm đủ hai mũi cơ bản. Bạn nên tiêm vắc xin nhưng chỉ cần tiêm một lần. Đó cũng là mũi tiêm tăng cường”.

Bài nghiên cứu mới thứ hai được thực hiện ở Anh cho thấy hệ miễn dịch được bền bỉ và kéo dài lâu hơn ở cơ thể nhóm người đã từng bị nhiễm COVID-19 trước khi họ được tiêm vắc xin Pfizer/BioNTech.

Trong nhóm người chưa bị nhiễm COVID-19, khả năng giúp giảm nguy cơ nhiễm bệnh của hai mũi vắc xin giảm 85% sau hai tháng. Tuy nhiên, khả năng bảo vệ của vắc xin chỉ giảm xuống 51% sau khi tiêm. Ngược lại, khả năng bảo vệ của vắc xin ở người bệnh đã được chủng ngừa sau khi khỏi bệnh COVID-19 đạt 90% và khả năng bảo vệ kéo dài hơn một năm sau khi bệnh nhân đã khỏi bệnh và được chủng ngừa sau sáu tháng.

Tuy Tiến sĩ Monica Gandhi, phó trưởng khoa HIV, bệnh truyền nhiễm và thuốc toàn cầu thuộc Đại học bang California thành phố San Francisco không có mặt trong bài nghiên cứu, bà nhận định: “Có thể vắc xin và kháng thể sẽ nhận diện toàn bộ hình dạng của virus và chúng cùng nhau tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn để chống virus một cách hiệu quả”.

Nghiên cứu Anh sử dụng dữ liệu từ bài nghiên cứu SIREN ở các nhân viên y tế. Có hơn 35.000 người tham gia bài nghiên cứu từ 7/12/2020 đến 21/9/2021 và họ phải xét nghiệm PCR một lần hai tuần. Bài nghiên cứu cũng cho thấy nguy cơ tái nhiễm ở nhóm người từng bị nhiễm COVID-19 đã tiêm vắc xin thấp hơn 86% so với người từng bị nhiễm COVID-19 chưa tiêm vắc xin. Tuy nhiên, khả năng bảo vệ giảm 69% sau hơn một năm. Điều này nhấn mạnh bị nhiễm COVID-19 vẫn không tạo ra sức đề kháng mạnh.

Theo ông Crotty, hệ miễn dịch lai tạo sẽ cho phép cơ thể trung hòa các biến thể một cách dễ dàng hơn. Diễn biến này xảy ra đối với người đã tiêm đủ hai mũi cơ bản và mũi tăng cường. Tuy nhiên, hệ miễn dịch lai tạo được hình thành nhanh hơn ở người được tiêm vắc xin sau khi bị nhiễm virus SARS-CoV-2.

Ông Crotty nhấn mạnh: “Miễn dịch lai tạo mang lại nhiều lợi ích. Trước hết, các nghiên cứu này cho thấy hệ miễn dịch nêu trên khá bền vững. Hệ miễn dịch vừa bền vững và mạnh mẽ”.

Dù cả hai nghiên cứu đều đưa ra bằng chứng hệ miễn dịch lai tạo có thể giúp giảm nguy cơ tái nhiễm COVID-19 trong tương lai, dữ liệu về miễn dịch chống biến thể Omicron vẫn chưa rõ.

Theo Worldometers, tính đến sáng 18/2/2022 (theo giờ Việt Nam), tổng số ca nhiễm COVID-19 trên thế giới là 419.991.369 người, tổng số ca khỏi bệnh là 343.871.532 người và tổng số ca tử vong toàn cầu là 5.880.547 người.