1. Nồng độ estrogen tăng cao trong thai kỳ là điều kiện tốt để bảo vệ xương

Phụ nữ Việt Nam thường có vóc dáng nhỏ nhắn, ít uống sữa, sinh nhiều con... Những yếu tố này có khiến cho phụ nữ Việt Nam dễ bị loãng xương hơn không?

ThS.BS.CK2 Hồ Phạm Thục Lan trả lời: Xương sẽ phát triển rất tốt khi nồng độ estrogen tăng cao. Trong thai kỳ, nồng độ estrogen của người phụ nữ lại tăng rất cao. Như vậy, có thai là một yếu tố bảo vệ chứ không phải gây nguy cơ loãng xương.

Điều cần lưu ý là trong thai kỳ, lượng canxi phải tăng lên gấp đôi do cần cung cấp cho người mẹ và thai nhi. Người lớn bình thường cần khoảng 1.000mg canxi/ngày, phụ nữ có thai cần đến 1.500mg.

Canxi được cung cấp đủ, cùng với tình trạng estrogen tăng cao sẽ tạo điều kiện cho xương được phát triển tốt. Nếu không bổ sung canxi trong thai kỳ, lượng canxi không đủ đáp ứng cho tình trạng tăng estrogen, có thể gây hại cho hệ xương khớp. Đó là lý do mà phụ nữ mang thai luôn được kê toa thuốc bổ sung canxi mỗi ngày.

2. Chỉ nên cung cấp canxi ở mức vừa phải với nhu cầu cơ thể

Liều lượng canxi cần cung cấp cho cơ thể là bao nhiêu, thưa BS? Có nên tự ý uống canxi không? Uống canxi nhiều liệu có gây sạn thận?

ThS.BS.CK2 Hồ Phạm Thục Lan trả lời: Theo quá trình phát triển, xương từ mật độ thấp sau đó đạt đỉnh rồi mất đi. Trong suốt quá trình này, xương luôn cần canxi vì 98% canxi của cơ thể nằm trong xương. Chỉ có 1-2% nằm trong máu để điều hòa các chức năng của cơ thể.

Bổ sung canxi dựa theo nhu cầu được khuyến cáo cho từng độ tuổi: Trẻ em cần 500mg/ngày, từ 8-10 tuổi cần 800ng/ngày. Nhu cầu canxi tăng cao trong giai đoạn dậy thì để xương đạt mật độ tối đa, từ 1.200 - 1.500mg/ngày. Sau đó, khi mật độ xương đi ngang hay bắt đầu suy giảm, mỗi cá nhân cần khoảng 1.000mg canxi/ngày.

Canxi được hấp thu ở đường ruột và tình trạng hấp thu này thay đổi theo độ tuổi, người trẻ có khả năng hấp thu tốt hơn. Người cao tuổi hấp thu kém, do đó, nhu cầu canxi của người trên 70 tuổi tăng lên khoảng 1.200mg/ngày để bù cho tình trạng giảm hấp thu canxi ở đường ruột.

Tăng cường bổ sung canxi có thể dẫn đến một số nguy cơ như sỏi niệu, tim mạch. Hai vấn đề này đã gây nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, rất nhiều bệnh nhân suy thận chưa hề uống một viên canxi nào và có những người bổ sung canxi đều đặn mà vẫn không mắc sỏi thận.

Như vậy có thể thấy, sỏi niệu phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác, trong đó có di truyền. Một nghiên cứu lớn trên cho thấy, bổ sung quá nhiều canxi mà không cung cấp đủ nước cho cơ thể sẽ làm tăng nguy cơ sỏi niệu. Lượng canxi dư thừa sẽ bám vào nội mạch máu, tăng nguy cơ tim mạch.

Tổng kết lại, chúng ta cần cung cấp canxi ở mức vừa phải với nhu cầu cơ thể để đảm bảo sức khỏe xương và không làm tăng nguy cơ sỏi niệu hay tim mạch.

3. Chọn viên uống bổ sung canxi có nồng độ 500 - 600mg là đủ

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều sản phẩm được quảng cáo về công dụng bổ sung canxi. Người dùng nên lựa chọn các loại viên bổ sung canxi theo tiêu chí nào?

ThS.BS.CK2 Hồ Phạm Thục Lan trả lời: Canxi nguồn gốc từ thực phẩm vẫn là ưu tiên hàng đầu. Lấy ví dụ, trong sữa và các chế phẩm từ sữa, ngoài canxi thì còn có thêm protein và nhiều chất khác có khả dụng sinh học giúp hấp thu canxi tốt hơn.

Khi không thể cung cấp đủ canxi bằng thực phẩm mới cần bổ sung thêm bằng viên uống. Đối với phương pháp này, chúng ta không quan tâm đến kỹ thuật điều chế, chẳng hạn như canxi hữu cơ, canxi nano... Điều quan trọng là nồng độ canxi đạt 500 - 600mg.

Nghiên cứu từ Viện Dinh dưỡng tại TPHCM và Hà Nội ghi nhận, chế độ dinh dưỡng với 3 bữa ăn thông thường mỗi ngày có thể cung cấp 500 - 600mg. Do vậy chỉ cần bổ sung thêm 500 - 600mg canxi từ viên bổ sung là đủ cho nhu cầu của cơ thể.

Hiện nay, phổ biến nhất trên thị trường là canxi carbonate, canxi citrat, ngoài ra còn có canxi glyconat và một số loại không phổ biến. Canxi carbonate và canxi citrat vào đến đường ruột sẽ bị phân hủy, chỉ còn lại ion canxi được hấp thu vào máu.

Canxi carbonate phải sử dụng sau bữa ăn để axit tách thành phần muối ra. Canxi citrat có thể dùng cả khi no lẫn khi đói đều được. Do vậy, những người có vấn đề về đường tiêu hóa, chẳng hạn viêm dạ dày, táo bón, đầy bụng... nên dùng canxi citrat.