Bé V.D, 30 tháng tuổi, ở Hải Dương mắc dị tật bộ phận sinh dục, không thể đi tiểu như nam giới mà phải ngồi như nữ. Ngay từ khi chào đời, bác sĩ sản khoa đã thông báo về tình trạng dị tật bộ phận sinh dục của bé.

Sau khi thăm khám kỹ lưỡng, bác sĩ khoa Ngoại Tiết niệu, Bệnh viện Nhi Trung ương, đánh giá tình trạng dị tật của bé ở thể nặng, lỗ tiểu ở gốc dương vật, phải chờ đến khi bé 2 tuổi mới thực hiện phẫu thuật được.

“Thương con, muốn con được phẫu thuật sớm, nhưng tôi hiểu không thể đốt cháy giai đoạn. Tôi mong muốn để con phẫu thuật xong mới cho đi học vì sợ con khác biệt với các bạn, sợ bạn bè trêu chọc, ảnh hưởng đến tâm lý của con” - Mẹ bé V.D chia sẻ.

Ngày 4/11/2021, bé D. được thực hiện phẫu thuật. Một tuần sau mổ, tình hình sức khỏe của bé rất tốt, không bị đau ở vết mổ. Bác sĩ vẫn khuyên gia đình cho bé nằm thẳng, hạn chế vận động và cần theo dõi thêm.

ThS.BS Lê Anh Dũng - Trưởng khoa Ngoại Tiết niệu đang thực hiện phẫu thuật cho trẻ dị tật lỗ tiểu thấp. Ảnh: Bệnh viện Nhi Trung ương

Dấu hiệu nhận biết lỗ tiểu thấp ở bé trai

ThS.BS Lê Anh Dũng - Trưởng khoa Ngoại Tiết niệu, Bệnh viện Nhi Trung ương Đây cho biết, dị tật lỗ tiểu thấp là một bất thường về mặt giải phẫu của bộ phận sinh dục ở bé trai, bao gồm dương vật cong và lỗ tiểu nằm ở vị trí thấp hơn vị trí bình thường ở đỉnh quy đầu.

Nguyên nhân chủ yếu do bất thường trong quá trình hình thành bào thai. Đây là một dị tật không quá hiếm gặp, tỷ lệ mắc 1/300 trẻ nam. Trung bình mỗi năm, khoa Ngoại Tiết niệu thực hiện 200-250 ca phẫu thuật dị tật lỗ tiểu thấp.

Lỗ tiểu thấp có thể dễ dàng quan sát được ngay sau khi sinh. Triệu chứng điển hình đầu tiên là lỗ tiểu của trẻ không nằm ở đỉnh dương vật mà nằm dọc theo mặt dưới của thân dương vật. Dựa vào vị trí của lỗ tiểu, có thể chia dị tật này thành ba thể (thuận tiện cho việc chỉ định và lựa chọn phẫu thuật):

- Thể nhẹ: Vị trí lỗ tiểu nằm ở rãnh quy đầu

- Thể trung bình: Vị trí lỗ tiểu nằm từ thân đến gốc dương vật

- Thể nặng: Vị trí lỗ tiểu nằm từ bìu đến tầng sinh môn

Dị tật lỗ tiểu thấp tuy không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng có thể gây bất tiện đến các vấn đề liên quan sinh hoạt của trẻ. Mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ nhiều hay ít phụ thuộc vào thể dị tật mà trẻ mắc phải.

Theo ThS.BS Lê Anh Dũng, chính vì những bất thường trong cấu tạo lỗ tiểu, tia nước tiểu không thẳng về phía trước mà bị lệch xuống dưới hoặc ra sau. Nếu lỗ tiểu quá gần gốc dương vật, trẻ không đứng tiểu tiện được mà phải ngồi tiểu như con gái.

Ngoài ra, có một số trường hợp hẹp lỗ tiểu, tia nước tiểu nhỏ, thời gian tiểu tiện của trẻ sẽ kéo dài. Đối với tật cong dương vật, nếu không can thiệp, việc sinh hoạt tình dục sau này sẽ gặp khó khăn khi trẻ ở độ tuổi trưởng thành.

Nếu không can thiệp sớm, dị tật này có thể tác động tiêu cực đến tâm lý của trẻ. Trẻ có thể bị mặc cảm, tự ti vì điểm khác biệt của mình, trẻ dễ bị bạn bè trêu trọc, ngại giao tiếp, ngại đi tiểu… Bên cạnh đó, dị tật này có thể có các bệnh kèm ở vùng sinh dục như thoát vị bẹn, ẩn tinh hoàn, bìu chẻ đôi, dương vật thấp so với bìu…

Điều trị dị tật lỗ tiểu thấp

"Dị tật lỗ tiểu thấp được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật, có thể thực hiện khi trẻ 1 tuổi, nhưng phải phụ thuộc vào kích thước của dương vật. Nếu kích thước dương vật quá nhỏ sẽ không đủ vạt da để làm ống, quá trình phẫu thuật sẽ khó khăn hơn.

Phương pháp phẫu thuật là làm thẳng cho dương vật và đưa lỗ tiểu lên đỉnh qui đầu. Phẫu thuật được thực hiện là tạo hình niệu đạo một thì hay tạo hình niệu đạo hai thì" - ThS.BS Lê Anh Dũng cho biết.

Với kỹ thuật tạo hình một thì, các bác sĩ sẽ làm thẳng dương vật và tạo hình niệu đạo trong cùng một lần phẫu thuật. Kỹ thuật này được chỉ định cho dị tật thể nhẹ và trung bình.

Tạo hình hai thì được chỉ định đối với dị tật lỗ tiểu thấp thuộc thể nặng. Ở thì một, bệnh nhân được phẫu thuật làm thẳng dương vật  và chuẩn bị bị chất liệu để tạo hình niệu đạo cho thì hai. Thì hai, bác sĩ sẽ tiến hành tạo hình niệu đạo cho bệnh nhân.

ThS.BS Lê Anh Dũng khuyến cáo: "Phẫu thuật dị tật lỗ tiểu thấp có nhiều công đoạn phức tạp vì phải tạo hình dựng thẳng dương vật, sau đó tạo hình niệu đạo lỗ tiểu trên đỉnh quy đầu và cuối cùng là chuyển vạt da che phủ để dương vật có hình thể bình thường. Vì vậy, cha mẹ nên lựa chọn các cơ sở chuyên khoa về Ngoại Tiết niệu uy tín để hạn chế ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống sau này của trẻ".