1. Những lưu ý cần biết khi lựa chọn thuốc trị ho cho trẻ?

Theo TS.BS Trần Anh Tuấn - Trưởng khoa hô hấp, Bệnh viện Nhi đồng 1 khi lựa chọn thuốc trị ho cho trẻ, cần nắm 4 nguyên tắc cơ bản như sau:

Đầu tiên: Thuốc phải phù hợp lứa tuổi và bệnh trạng của trẻ

Đối với trẻ nhỏ (từ 1 tuổi đến 6 tuổi) cha mẹ nên chọn thuốc ho mà không gây tác dụng phụ hay độc tính đối với trẻ. Còn trẻ tiểu học (trên 6 tuổi) thì có thể sử dụng thuốc ức chế ho, rất hiệu quả và không gây hại.

Tuy nhiên, tất cả các trường hợp đều phải có ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ trong việc lựa chọn thuốc ho cho trẻ.

Lựa chọn thuốc trị ho cho trẻ cần hết sức cẩn trọng để có thể tìm đúng loại thuốc tốt nhất cho con

Thứ 2: Nguồn gốc từ thảo dược

Theo khuyến cáo chung của ngành y tế Việt Nam và cả Tổ chức Y tế thế giới, ở trẻ em tốt nhất nên chọn thuốc ho có nguồn gốc từ thảo dược an toàn.

Thảo dược có thể có nguồn gốc từ y học cổ truyền Việt Nam, hay phương Đông, phương Tây lâu đời để điều trị ho cho trẻ sẽ vô cùng hiệu quả, và an toàn bởi, bởi nó đã được chứng minh và sử dụng từ hàng ngàn năm nay.

Thứ 3: Đảm bảo chất lượng thuốc

Cha mẹ nên chọn thuốc ho được sản xuất từ các công ty dược uy tín, có bề dày kinh nghiệm, thương hiệu nhất định sẽ yên tâm hơn. Bởi từ dây chuyền sản xuất đến hệ thống kiểm soát chất lượng sản phẩm, cũng như phân phối, bảo quản đều đảm bảo an toàn, mức độ tin cậy cao, như vậy chất lượng thuốc được bảo đảm.

Thứ 4: Chi phí

Cuối cùng, cần tính toán về mặt chi phí sao cho hợp lý với kinh tế gia đình, không nhất thiết phải bỏ một số tiền quá lớn để mua một loại thuốc ho không hiệu quả.

2. Những khuyến cáo chung khi sử dụng thuốc ho cho trẻ em

Việc sử dụng thuốc ho cho trẻ, cha mẹ cần hết sức chú ý đến sự tương tác của loại thuốc đó với các loại thuốc khác. Đặc biệt nếu sử dụng thuốc ho có nguồn gốc từ dược phẩm đơn thuần thì càng phải cẩn thận hơn.

Ví dụ đối với trường hợp trẻ mắc các bệnh như tim bẩm sinh, hen suyễn hoặc ho có đờm, nếu sử dụng nhầm thuốc ho có thành phần là thuốc kháng histamin (1 loại rất hay được cho thêm vào các loại thuốc ho, thậm chí dưới dạng siro cho trẻ em) thì sẽ khiến các chất xúc tiết, chất đờm có xu hướng đặc quánh làm trẻ dễ bị khò khè, tắc đờm kéo dài, và tình trạng bệnh sẽ khó trị, chậm chí nặng hơn.

Mặt khác có một số loại thuốc ho rất kỵ với một số thuốc trị bệnh về thần kinh, vì vậy cần có sự tư vấn của bác sĩ và dược sĩ để lựa chọn thuốc sao cho đúng.

Cha mẹ nên chọn thuốc ho có nguồn gốc từ thảo dược sẽ đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị

Nếu cha mẹ cảm thấy khó nhớ thì có thể nghe theo khuyến cáo của Bộ Y tế cũng như Tổ chức Y tế thế giới là chọn thuốc ho cho con có nguồn gốc từ thảo dược an toàn, bởi vì thảo dược đã được chứng minh và sử dụng từ hàng ngàn năm nay ở Việt Nam cũng như các nước trên thế giới, nên có thể yên tâm sử dụng mà không cần lo ngại.

Thuốc ho có nguồn gốc từ thảo dược hầu như không tương kỵ gì với các loại thuốc điều trị tim, hen suyễn. Ngược lại, đối với bệnh hen suyên nếu sử dụng huốc ho có nguồn gốc từ thảo dược chẳng hạn như lá thường xuân thì lại càng có lợi.

Bởi vì trong lá thường xuân có dược chất cơ bản là saponin, chất này có tác dụng kháng viêm nhẹ, trong khi hen suyễn là bệnh viêm của đường thở thì kháng viêm sẽ giúp diễn tiến bệnh thuận lợi hơn.

Ngoài ra, saponin còn giúp cho đờm đỡ bị đặc quánh và long đờm dễ dàng hơn.

Với trẻ mắc bệnh hen suyễn rất hay bị tình trạng co thắt phế quản, đặc biệt trong lúc lên cơn hen phế quản bị co thắt rất nhiều thì lá thường xuân lại có hoạt tính giúp giãn phế quản nhẹ.

Quan trọng, các loại thuốc ho có nguồn gốc từ thảo dược không có hiện tượng cản trở hấp thu của thuốc bởi sự hiện diện của thức ăn, cũng như không có tác dụng phụ nào trên đường tiêu hóa, vì vậy cha mẹ có thể cho trẻ uống trước hay sau khi ăn đều đảm bảo hiệu quả và an toàn.

3. Giải đáp các thắc mắc về việc sử dụng siro ho cho trẻ?

Nguyễn Hạnh Chi - kimchiba…@gmail.com

Thưa bác sĩ, em muốn hỏi về ưu điểm của việc sử dụng siro trị ho cho trẻ, đặc biệt các loại siro từ thảo dược là gì ạ? Em đang băn khoăn trong việc lựa chọn thuốc cho con (bé 3,5 tuổi), nên mong được bác sĩ tư vấn giúp.

TS.BS Trần Anh Tuấn - Trưởng khoa hô hấp, Bệnh viện Nhi đồng 1 trả lời:

Chào bạn,

Với trẻ nhỏ, ngoài việc lựa chọn sử dụng thuốc ho gì thì bạn cũng cần chú ý đến dạng của thuốc. Nếu cho bé uống dưới dạng viên thì nhiều khi đây sẽ là cả một “cực hình” đối với trẻ. Do đó, đối với trẻ nhỏ, đặc biệt như độ tuổi con bạn thì nên sử dụng thuốc dạng siro sẽ thích hợp nhất và bé cũng thích hơn vì bản chất siro là ngọt, rất dễ uống.

Bên cạnh đó, việc lựa chọn thuốc ho có nguồn gốc từ thảo dược theo tôi là một sự lựa chọn khôn ngoan và thông minh, vì đây chính là sự khuyến cáo chung của Bộ Y tế Việt Nam cũng như Tổ chức Y tế Thế giới; do các loại thuốc có nguồn gốc từ thảo dược đã được lưu truyền trong dân gian từ hàng ngàn năm nay, nên bạn yên tâm về tác dụng, hiệu quả và tính an toàn cao khi cho con sử dụng.

Tuan Anh - ngotuananh…@gmail.com

Bác sĩ ơi, bé nhà em bị ho 5 ngày rồi, đi khám thì BS có kê đơn siro thảo dược trị ho. Sau khi uống được 2 hôm nay em thấy bé đã bớt ho, vậy có nên ngưng sử dụng thuốc trị ho không ạ? Hay phải uống tiếp tục trong bao lâu? Kính mong bác sĩ giải đáp. Em xin cảm ơn.

TS.BS Trần Anh Tuấn - Trưởng khoa hô hấp, Bệnh viện Nhi đồng 1 trả lời:

Chào bạn,

Việc đầu tiên tôi xin chúc mừng bạn vì phương pháp điều trị bằng siro thảo dược trên rất hiệu quả nên con bạn đã nhanh chóng bớt ho. Và khi đã hết ho thì không có lý do gì chúng ta phải cho các cháu uống thuốc ho tiếp, bạn nhé.

Bản chất siro là ngọt, rất dễ uống, vì vậy sử dụng thuốc ho dạng siro sẽ thích hợp nhất với trẻ

Hồng Phúc - hongphuc16…@gmail.com

Chào bác sĩ Anh Tuấn, bé nhà em con trai, cháu năm nay được 4 tuổi. Bé bị ho có đờm 2 ngày nay, có mua siro trị ho thảo dược. Hôm trước sau khi uống thuốc thì bé bị ho nên ói ra hết. BS cho em hỏi, nếu bé bị ói sau khi dùng thuốc thì có cần uống lại không hay bỏ qua liều đó? Nhờ bác sĩ tư vấn cách giải quyết ạ.

TS.BS Trần Anh Tuấn - Trưởng khoa hô hấp, Bệnh viện Nhi đồng 1 trả lời:

Chào bạn,

Việc sau khi uống thuốc mà nôn ói là vấn đề rất hay xảy ra ở trẻ. Bạn nên lưu ý rằng nếu bé uống thuốc trong vòng 15 phút sau liều đó mà ói ra thì hầu như thuốc chưa được hấp thu, vì vậy cần phải cho bé uống lại nguyên liều.

Tuy nhiên, nếu vừa uống mà nôn ói luôn thì bạn không nên cho bé uống ngay, vì sẽ có thể khiến bé ói tiếp. Do đó, nên ngưng khoảng 20-30 phút sau để bé cảm thấy thoải mái hơn rồi hãy cho uống trở lại.

Trong tình huống sau 15-20 phút sau bé mới ói thì không thể cho bé uống lại liều khác vì không biết mức độ hấp thu nhiều ít ra sao, đặc biệt đối với nhiều loại thuốc khác nhau thì không nên cho uống tiếp.

Còn một số trường hợp đúng là trẻ rất thích thuốc siro, nhưng có nhiều trẻ lại không thích lắm vì độ đặc và ngọt gắt của thuốc. Do đó cha mẹ là người hiểu tính nết con mình hơn ai hết, nên trường hợp này chúng ta có thể thêm một ít nước để siro loãng hơn, giúp trẻ uống tốt.

Trần Hà Vân - vandesign…@gmail.com

Em là Vân, ở Tân Phú, TPHCM. Em vừa mua chai siro cho con để điều trị ho, nhưng không biết cháu nghịch sao làm mất cái cốc nhựa đo liều, vậy em có thể dùng muỗng ăn gia đình để đo liều thuốc cần uống cho con không bác sĩ? Nếu được thì cần lưu ý gì để đúng liều cho trẻ ạ? Em cảm ơn BS.

TS.BS Trần Anh Tuấn - Trưởng khoa hô hấp, Bệnh viện Nhi đồng 1 trả lời:

Chào bạn,

Như chúng ta đã biết trong y khoa để đo lường thuốc, đặc biệt thuốc dạng siro thì hay có đơn vị là muỗng cà phê.

Do đó, trong tình huống này bạn cũng không cần quá băn khoăn, mà có thể dùng muỗng cà phê để đo lường thuốc cho con mình.

Tuy nhiên, đơn vị muỗng cà phê của nhà sản xuất đưa ra tương đương với 5ml, vì vậy bạn phải sử dụng muỗng cà phê đá mới đủ 5ml, chứ còn muỗng cà phê đen nhỏ xíu sẽ không đủ lượng thuốc cho trẻ sử dụng nhé.

Thao - Thao.huy...@gmail.com

Chào bác sĩ! Sáng nay đi làm vội quá nên em quên cho con uống siro ho, vậy chiều về em cho cháu uống bù thì liệu có ảnh hưởng gì không? Bác sĩ cho em lời khuyên với ạ.

TS.BS Trần Anh Tuấn - Trưởng khoa hô hấp, Bệnh viện Nhi đồng 1 trả lời:

Chào bạn,

Thuốc siro ho là loại thuốc an toàn, vì vậy liều lượng thuốc sử dụng cũng không quá khắt khe và cũng không đưa đến tác dụng phụ hay lờn thuốc, kháng thuốc về sau. Do đó, nếu một lần quên thì cũng không sao, bạn nhé.

Nhưng với kháng sinh nếu quên như vậy thì liều lượng thuốc sẽ không đủ để tiêu diệt vi khuẩn. Nên đôi khi phải uống bù lại liều đó. Hoặc các loại thuốc khác như hen suyễn, tim mạch thì phải uống đầy đủ, đúng liều.

Thủy - vothithanh...@gmail.com

Tôi thấy trên thị trường có rất nhiều sản phẩm từ cao lá thường xuân trị ho cho trẻ, trong đó có Cozz Ivy. Xin hỏi bác sĩ, liệu thuốc này có tốt không, lợi thế của Cozz Ivy là gì? Dùng trong những trường hợp nào? Ngoài trị ho, còn có công dụng nào khác không ạ? Chân thành cảm ơn.

TS.BS Trần Anh Tuấn - Trưởng khoa hô hấp, Bệnh viện Nhi đồng 1 trả lời:

Chào bạn,

Ngoài việc kế thừa truyền thống y học cổ truyền lâu năm ở Việt Nam, hiện chúng ta cũng đã tiếp cận được nền y học phương Tây và trong phương Tây có bài thuốc trị ho cũng được lưu hành từ hàng ngàn năm nay - đó là các loại thảo dược, trong đó có cao lỏng của lá thường xuân.

Sở dĩ phương Tây rất ưa chuộng loại thuốc này bởi lẽ cao lá thường xuân đã được sử dụng từ hàng ngàn năm nay, và được chứng minh sự hiệu quả trong điều trị ho, tính an toàn, đặc biệt ngay cả trẻ nhỏ.

Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi hiện nay có rất nhiều sản phẩm được sản xuất và nhập khẩu từ cao lá thường xuân.

Theo phương diện khoa học đã phân tích và nghiên cứu về tác dụng điều trị của loại thuốc ho này, người ta thấy rằng trong lá thường xuân hoạt chất chính của nó là saponin - có chất kháng viêm, do đó đối với các trường hợp viêm đường hô hấp thì đây là lựa chọn có lợi cho bệnh nhân.

Thứ 2, nó cũng có tác dụng làm giảm ho, giúp đờm đỡ đặc quánh và được tống xuất ra ngoài dễ dàng hơn.

Bên cạnh đó, đối với trẻ mắc bệnh hô hấp thì lá thường xuân này có tác dụng giãn phế quản nhẹ. Nhất là bị bệnh hen suyễn thì đây là bài thuốc vô cùng phù hợp.