Sét là một hiện tượng tự nhiên đầy thú vị nhưng cũng cực kỳ nguy hiểm. Theo cục thống kê khí tượng Việt Nam, mỗi năm Việt Nam có khoảng 2 triệu tia sét đánh xuống. Chỉ trong năm 2016, có tới 50 người đã chết do sét đánh và tỉ lệ thương vong còn cao hơn nhiều lần.

Vì vậy, trước khi mùa mưa báo đến, hãy nghiêm túc dành một chút thời gian để tìm hiểu về an toàn chống sét để có thể tự bảo vệ mình mỗi khi thời tiết chuyển xấu.

Sét là gì và khủng khiếp thế nào?

Tất nhiên, sét không đến từ thần Zeus hay Thor. Theo một cách đơn giản có thể hiểu: Sét xảy ra khi các điện tích tĩnh điện âm và dương tích tụ trong bầu khí quyển. Khi các điện tích trái dấu đó bằng nhau, sẽ có một sự phóng điện nhanh chóng (lên đến 300 triệu vôn) và tạo ra một vụ nổ: chính là sét.

Sét thường xảy ra trong các đám mây, tuy nhiên hiện tượng cực đoan này cũng "thích" phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây và mặt đất, hoặc những đám mây mang điện tích trái dấu. Tia sét có thể di chuyển với vận tốc 36.000km/h và ảnh hưởng trong vòng 8km. Vì thế, thiệt hại mà sét gây ra rất lớn, làm chết người hoặc bị thương, phá hỏng công trình nhà cửa, cầu cống, cháy rừng...

Sét là hiện tượng thiên nhiên nguy hiểm và mang dòng điện cao lên đến 3 triệu vôn

Sét có xu hướng tấn công những vật cao hoặc bị cô lập, bao gồm cây cối, tháp, mái che, cột cờ, các ô cửa và hàng rào. Một người có thể là vật thể cao nhất trong khoảng trổng. Vật kim loại và nước không thu hút sét nhưng dễ dàng truyền điện một khi sét đánh trúng. Sét đánh có thể trực tiếp trúng người hoặc dòng điện có thể truyền đến người qua mặt đất hoặc vật gần đó. Sấm sét đã được quan sát thấy để tấn công cách xa cơn bão từ 10 dặm trở lên, ngay cả ở những khu vực có bầu trời rõ, tạo ra nguy cơ bất ngờ. Sét cũng có thể đi từ điện ngoài trời hoặc đường dây điện đến thiết bị điện trong nhà hoặc đường dây điện thoại. Sét đánh có thể ném người lên đến vài mét.

Việt Nam là một đất nước nhiệt đới, nên mưa giông kèm theo sấm sét xảy ra khá nhiều. Theo thống kê, mỗi năm nước ta có khoảng 100 ngày có giông kèm theo sấm sét. Số giờ giông hàng năm lên tới con số 250 với hơn 2 triệu cú sét. Mỗi năm trên thế giới có khoảng trên 2.000 người chết do sét đánh.

Cách phòng tránh sét đánh

Hầu hết các chấn thương do sét đánh có thể được ngăn ngừa bằng các hướng dẫn an toàn chống sét. Do đó, trang bị những kĩ năng về phòng chống sét đánh là giúp bản thân tránh thiệt hại về người và của.

Trước hết chúng ta phải thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết để nhận diện được cường độ của các cơn mưa. Cần để ý các khu vực để giúp chúng ta trú mưa khi cơn giống tới. Tuyệt đối tránh xa các khu vực dễ dẫn điện như tôn, sắt thép, ẩm ướt...vì rất dễ lan truyền điện khi bị sét đánh trúng.

Mọi người nên biết dự báo thời tiết và có một kế hoạch thoát hiểm như di tản đến một khu vực an toàn hơn (tốt nhất là một tòa nhà lớn, có thể sống được). Họ nên chú ý đến thời tiết trong khi ngoài trời để có thể thực hiện kế hoạch thoát hiểm nếu có bão.

Ngoài ra, cần chú ý đến các lưu ý khác như sau:

- Trong cơn mưa hạn chế nghe điện thoại, có sấm sét thì tuyệt đối không sử dụng. Không lại gần các khu vực có dây điện, có lưới điện. Không chạy xe dưới trời mưa, mang vác các vật dụng bằng kim loại...

- Nếu ở nhà, trời mưa nên rút cầu dao điện, rút hết ổ cắm điện để tránh điện thế cao làm hư hỏng vật dụng, cháy nhà... Hạn chế tắm khi trời mưa và không ra ngoài khi trời mưa

- Nếu ở ngoài trời khi mưa bão thì phải tìm chỗ trú ẩn an toàn, không đứng trên đồi cao, bãi đất trống, không núp dưới mương kênh... Trường hợp đang làm ngoài đồng, thì nên chạy đến nơi nào gần nhất để giữ mình được khô ráo. Nếu không kịp đến nơi an toàn, thì nên núp nơi thấp nhất, thu mình và chụm hai chân lại. Không ở nơi trống trải rộng, không trú dưới cây to, phải tìm nơi an toàn, khô ráo, tốt nhất là tòa nhà lớn (nếu có).

- Một số nơi được xem là an toàn khi núp mưa tránh sét: trong các ngôi nhà lớn đóng kín các loại cửa, trong các loại xe ô tô đóng kín các cửa.

Sơ cứu nạn nhân bị sét đánh

Khi phát hiện người bị sét đánh, cần nhanh chóng gọi cấp cứu 115 để được hướng dẫn và chuyển bệnh nhân về cơ sở y tế một cách nhanh chóng nhất.

Theo BS Huỳnh Bá Tản, Trung tâm cấp cứu 115 TPHCM: khi gặp trường hợp có người bị sét đánh, nếu nạn nhân vẫn còn tỉnh, chỉ cần ủ ấm, cho uống ít rượu (khoảng 20ml) và nước trà đường nóng. Sau đó đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Đối với nạn nhân hôn mê, người cấp cứu cần kiểm tra xem nạn nhân còn thở hay không. Nếu ngừng thở ngay lập tức tiến hành hồi sức tim phổi bằng cách thức sau:

- Đặt nạn nhân nằm ngửa

- Tiến hành hồi sức hô hấp miệng - miệng: Lấy tay bịt mũi nạn nhân lại, hít một hơi thật sâu sau đó ngậm kín miệng nạn nhân, thổi một hơi dài rồi buông ra để nạn nhân thở bình thường. Tiếp tục làm như vậy khoảng 2 lần.

- Ép tim ngoài lồng ngực và ép liên tục khoảng 30 lần với tần số khoảng 100 lần/ phút

- Luân phiên thổi ngạt ép tim với tỷ lệ 2 lần thổi ngạt, 30 lần ép tim đến khi có nhân viên y tế đến hỗ trợ

- Sau khi cấp cứu, sơ cứu nạn nhân, cần nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất