Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng mới đây vừa tiếp nhận một bệnh nhân nữ 38 tuổi, trú tại Hồng Trị, Bảo Lạc, Cao Bằng trong tình trạng hôn mê sâu với chẩn đoán tai biến mạch máu não do tăng huyết áp được chuyển đến từ Trung tâm Y tế huyện Bảo Lạc.

Sau khi thăm khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng, chụp cắt lớp vi tính, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân đột quỵ do tăng huyết áp. Sau khi hồi sức tích cực, tình trạng của người phụ nữ này vẫn nặng, tiên lượng xấu nên gia đình xin đưa về.

Người nhà cho biết trước khi vào viện khoảng 30 phút, bệnh nhân thấy đau đầu, hoa mắt, ngất. Gia đình nhanh chóng đưa đi cấp cứu. Bệnh nhân chưa từng đi khám tại cơ sở y tế, không biết bị cao huyết áp dù thường xuyên biểu hiện đau đầu.

Đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế trên thế giới. Theo thống kê gánh nặng bệnh tật toàn cầu 2016, có khoảng 80,1 triệu người trên thế giới hiện mắc đột quỵ ở các lứa tuổi (chiếm khoảng 1,1% dân số), tỷ lệ nữ/nam là 1,05/1. Tại châu Âu, có 90-290/100.000 người đột quỵ mới mắc hàng năm.

Đây là nguyên nhân gây tàn phế hàng đầu trên thế giới. 2/3 số bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não ở lứa tuổi trung bình trên 60. Tuy nhiên hiện nay, số lượng và biểu hiện đột quỵ đang gia tăng ở giới trẻ. Khác với người lớn tuổi, đột quỵ thường do tình trạng xơ vữa, hẹp mạch máu não hoặc tăng huyết áp.

Đột quỵ ở người trẻ thường xảy ra đột ngột và có căn nguyên thường gặp như dị dạng mạch máu não, bệnh lý tim mạch (rối loạn nhịp tim, van tim), gây hình thành huyết khối trong các buồng tim, bệnh lý về đông máu... Các yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ như cholesterol cao, tăng huyết áp, stress, đái tháo đường. Đây là những tác nhân từ lối sống hiện đại đã góp phần làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người trẻ.

Dấu hiệu thường gặp ở người đột quỵ não là xuất hiện liệt vận động hoặc rối loạn cảm giác ở một bên của cơ thể; có thể liệt chi trên hoặc chi dưới hay chỉ là tê bì các chi; một bên miệng bị trễ xuống.

Một số người có vấn đề khi nói, nói khó hoặc khó khăn khi tìm từ phù hợp, hoặc không hiểu lời người khác nói; mắt nhìn mờ, giảm thị lực hoặc mù hoàn toàn một bên mắt hoặc đột ngột thấy đau đầu dữ dội, đặc biệt kèm theo buồn nôn và chóng mặt; đi loạng choạng và mất phối hợp động tác.

Nặng hơn là tình trạng đau đầu dữ dội, nôn, gáy cứng, nhìn mờ, đi vệ sinh không tự chủ, hoặc cá biệt có bệnh nhân mất ý thức, hôn mê ngay từ đầu.

Khi có các biểu hiện trên, người bệnh và gia đình cần bình tĩnh, gọi ngay cấp cứu 115. Tuyệt đối không tự ý dùng các mẹo dân gian như cạo gió, chích máu 10 đầu ngón tay, một số loại thuốc đột quỵ truyền miệng hoặc được quảng cáo.