Câu hỏi

Những ngày vừa qua, miền Bắc nước ta đang đón đợt không khí lạnh kéo về, nền nhiệt nhiều nơi xuống thấp. Mỗi năm khi vào thời điểm giao mùa như hiện nay tỷ lệ nhập viện vì đột quỵ tăng đột biến. Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này? Vì trời lạnh nên nhiều người thường nhầm lẫn trúng gió, cảm lạnh với đột quỵ. Làm sao để nhận diện, phân biệt đột quỵ với những tình trạng bệnh lý khác ạ?

(Lê Quân, Hà Nội)

Trả lời

Giao mùa là thời điểm bệnh nhân bị đột quỵ tăng đột biến.

Xin chào anh,

Khi thời tiết giao mùa, đặc biệt là trong tiết trời lạnh từ tháng 10-11, chúng tôi luôn ghi nhận số lượng lớn bệnh nhân cấp cứu đột quỵ. Phần lớn bệnh nhân đột quỵ đến bệnh viện muộn, nhất là trong mùa đông. Bên cạnh đó là sự gia tăng đáng kể bệnh nhân bị xuất huyết khoang dưới nhện (còn gọi là xuất huyết não do vỡ phình mạch máu não) vào ban đêm (thời điểm từ tối đến sáng). Tần suất xảy ra ở người cao tuổi nhiều hơn.

Điều này có thể lý giải như sau: khi trời lạnh, cơ thể sẽ có phản ứng co mạch toàn thân. Đó là lý do tại sao khi trời lạnh tay chân chúng ta cũng lạnh theo, đồng thời sẽ bị khô da, vọp bẻ, ít uống nước. Khi cơ thể co mạch toàn thân, lưu lượng máu sẽ dồn về những cơ quan quan trọng như não, tim. Nếu bệnh nhân kèm theo túi phình mạch náu não hay có những mạch máu dễ yếu, dễ vỡ thì rất có khả năng xảy ra xuất huyết mạch máu não.

Nếu bệnh nhân có bệnh nền là tăng huyết áp, khi mạch máu co lại sẽ tăng áp lực lên tim. Do đó sẽ khó kiểm soát huyết áp hơn trong mùa lạnh. Trời về sáng, tim đập nhiều hơn, huyết áp tăng cao hơn, nếu bệnh nhân thay đổi tư thế đột ngột, đi toilet trong tình trạng chưa tỉnh táo hoàn toàn rất có nguy cơ xảy ra đột quỵ.

Nhân đây tôi cũng cảnh báo rằng: Những người lớn tuổi hay trong gia đình có người lớn tuổi, đột quỵ rất dễ “ghé thăm” những đối tượng này trong thời điểm sáng sớm. Do đó, khi ngủ dậy cần nằm tại giường, co duỗi tay chân, vận động thật nhiều để cơ thể  tỉnh táo hẳn, sau đó mới ngồi dậy và bước đi. Tuy đây chỉ là bước chuẩn bị nhỏ nhưng rất hữu dụng, phòng tránh đột quỵ xảy ra.

Livestream Đừng để đột quỵ tìm đến người sau 50 tuổi lúc giao mùa BS Trần Chí Cường

Thân mến.

Câu hỏi liên quan

• Vì sao đột quỵ thường "canh me" người trên 50 tuổi?
• Phân biệt đột quỵ não và đột quỵ tim?
• Tầm soát đột quỵ là làm gì?