Hạch đóng vai trò như hàng rào bảo vệ cơ thể trước sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh. Hạch bình thường có kích thước từ vài mm, nhỏ dưới 1cm, mềm, dẹt, di động, nằm ở các vị trí như nách, cổ, ngực, bẹn...

Khi bị bệnh, hạch sẽ sưng to. Nếu cơ thể bị nhiễm trùng, các hạch ngoại vi sẽ sưng, viêm và đau. Ví dụ, viêm họng, hạch ở cổ sẽ sưng đau. Nếu hạch sưng do nguyên nhân này chỉ cần dùng thuốc kháng viêm, kháng sinh để điều trị.

Một nguyên nhân khác dẫn tới sưng hạch là cơ thể nhiễm siêu vi. Trường hợp này hay xảy ra ở trẻ dưới 12 tuổi. Trẻ đang độ tuổi phát triển, hàng rào bảo vệ cơ thể phải hoạt động tối đa để bảo vệ trẻ trước tác nhân gây bệnh. Khi trẻ nhiễm siêu vi, có thể hạch toàn thân bị phì đại và sẽ tự xẹp khi trẻ hết bệnh.

Khi cơ thể bị nhiễm trùng mạn tính cũng sẽ làm cho hạch sưng. Ví dụ như với bệnh nhân bị lao hạch ở cổ sẽ xuất hiện một loạt hạch lớn hơn 1cm, các hạch này có thể dính chùm với nhau. Ở thể nhiễm trùng mạn tính như lao hạch có thể điều trị khỏi, nhưng mất nhiều thời gian.

Ở một số trường hợp, nếu bị nổi hạch ở cổ thì có thể bạn đã mắc phải các bệnh lý liên quan đến tai – mũi – họng như: viêm họng mạn tính, viêm amidan, viêm tai giữa, viêm thanh quản, viêm đa xoang... Khi mắc các bệnh lý này, người bệnh ấn vào sẽ thấy mềm, không đau, có kích thước khoảng 1cm, hạch bị sưng đau. Khi bệnh được điều trị hiệu quả thì hạch cũng biến mất. Ngược lại, nếu không được điều trị tốt sẽ gây nhiều biến chứng như ung thư xoang mũi, ung thư vòm họng...

Hạch ở cổ có thể xuất hiện khi bệnh ung thư di căn từ vị trí khác đến hoặc ung thư tại chỗ. Trong đó, ung thư tại chỗ thường gặp và gây nên triệu chứng này là ung thư hạch bạch huyết hoặc ung thư vòm họng.

- Ung thư vòm họng: Là dạng ung thư ác tính nhưng diễn biến âm thầm khiến bệnh nhân bị nổi hạch cổ, ù tai, ngạt mũi, khàn tiếng, khó nuốt, đau đầu,...

- Ung thư bạch huyết: Thường biểu hiện bằng triệu chứng xuất hiện hạch vùng cổ và nhiều bộ phận khác trên cơ thể. Hạch không gây đau, có kích thước lớn hơn 1cm và tăng kích thước khi bệnh nặng hơn.

Hạch cổ có thể xuất hiện ở người bị bệnh lao, bệnh nổi hạch Hodgkin,... Đi kèm với triệu chứng nổi hạch thường là gây đau hạch, sốt, hạch chảy mủ,... Trường hợp bệnh nặng còn có thể dẫn đến tử vong.