12 tuổi chưa dậy thì có gọi là muộn?

Câu hỏi

Chào bác sĩ. Cháu gái nhà mình năm nay 12 tuổi mà chưa thấy dậy thì, vậy có muộn không và làm gì để dậy thì sớm hơn một chút không bác sĩ?

Trả lời

Chào bạn,

Tuổi dậy thì đánh dấu cơ thể của trẻ em bắt đầu phát triển hoàn thiện và thường bắt đầu ở độ tuổi từ 7 đến 13 với nữ, độ tuổi từ 9 đến 15 với nam. Lúc này dưới sự tác động của vùng dưới đồi và tuyến yên, tuyến sinh dục của trẻ bắt đầu tăng cường sản xuất các hormone sinh dục (testosterone ở bé trai và estrogen ở bé gái) tác dụng làm các đặc trưng giới tính của trẻ, chẳng hạn như ngực và buồng trứng ở bé gái, cơ bắp và tinh hoàn ở bé trai bắt đầu phát triển.

Dậy thì muộn (hay còn gọi là chậm dậy thì) là tình trạng tuổi dậy thì không bắt đầu vào thời điểm như thông thường. Khi trẻ gái trên 13-14 tuổi và trẻ trai trên 15-16 tuổi vẫn chưa xuất hiện các dấu hiệu của tuổi dậy thì thì xem như dậy thì muộn.

Ở nữ, dậy thì muộn có biểu hiện là ngực không phát triển vào tầm độ tuổi 13, chu kỳ kinh nguyệt không bắt đầu trong khoảng độ tuổi 16.

Ở nam, dậy thì muộn thể hiện bằng các dấu hiệu như tinh hoàn không phát triển to hơn ở khoảng độ tuổi 14 hoặc giai đoạn tăng trưởng sinh dục bị trì hoãn hơn 5 năm.

- Chế độ dinh dưỡng không hợp lý

- Do bị bệnh mạn tính

- Các bé gái phải tập luyện thể lực cường độ cao thường xuyên như điền kinh hoặc thể dục dụng cụ, thường bắt đầu dậy thì muộn hơn trẻ bình thường.

- Chứng suy sinh dục: Tuyến sinh dục ở trẻ (tinh hoàn ở nam và buồng trứng ở nữ) sản xuất ít hoặc không sản xuất ra hormone. Chứng suy sinh dục được chia làm hai loại gồm:

+ Suy sinh dụng sơ cấp (còn gọi là suy sinh dục trung tâm hay suy sinh dục do suy nội tiết tố hướng sinh dục). Bệnh xảy ra do tuyến yên và vùng dưới đồi ở não gặp vấn đề. Nguyên nhân bao gồm các rối loạn di truyền, đặc biệt là hội chứng Turner (ở nữ giới) và hội chứng Klinefelter (ở nam giới); một số rối loạn tự miễn dịch; một số rối loạn phát triển; xạ trị hoặc hóa trị; nhiễm trùng; phẫu thuật.

+ Suy sinh dục thứ cấp: Nguyên nhân gây ra bao gồm hội chứng Kaliman, xạ trị, chấn thương, phẫu thuật ở não hoặc tuyến yên, có khối u ở não hoặc tuyến yên.

Hiện tại chưa thể xác định là cháu của bạn có dậy thì muộn hay không, nếu gia đình lo lắng về sự phát triển của cháu, gia đình nên đưa cháu đến gặp bác sĩ chuyên khoa nội tiết Nhi để được đánh giá tổng quát, tầm soát bệnh lý tiềm ẩn nếu có có thể ảnh hưởng lên tốc độ dậy thì của cháu, từ đó sẽ có hướng xử lý thích hợp tiếp theo, bạn nhé.

Câu hỏi liên quan

• Đau thắt lưng lan xuống chân, khớp kêu lục cục: Có phải viêm khớp dạng thấp?
• Khỏi quai bị 2 tuần, có nên tập chạy bộ và vận động mạnh trở lại?
• Ra mồ hôi nhiều toàn thân sau mãn kinh, nguyên nhân do đâu?