1. Hút u vú chân không là kỹ thuật dựa trên sinh thiết lõi

Nhờ BS cho biết: Hút u vú chân không là kỹ thuật gì? Nó có phải là “điều trị u vú bằng sinh thiết lõi” không?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Hút u vú chân không là phương pháp được quảng cáo rầm rộ trong thời gian gần đây trên các phương tiện truyền thông về điều trị u vú.

Hút u vú chân không là kỹ thuật dựa trên sinh thiết lõi. Trước đây, khi có u vú, bác sĩ sẽ tiến hành mổ và cắt trọn khối u. Còn hiện nay, với kỹ thuật hút u vú chân không, sẽ dùng kim lớn cắt và bào thành những miếng mỏng, dựa trên lực hút chân không để hút ra ngoài.

Hút u vú chân không bản chất dựa trên sinh thiết lõi, phối hợp với lực hút chân không để hút mạnh hơn, cho phép lấy nhiều khối u hơn, cùng một lúc lấy nhiều mô lớn hơn so với sinh thiết lõi kim thông thường trước đây.

2. Hút u vú chân không có giá trị thẩm mỹ, giảm thiểu cảm giác đau

So sánh hút u vú chân không và phẫu thuật truyền thống thì mỗi phương pháp có ưu - nhược điểm gì, thưa BS?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Hút u vú chân không là một kỹ thuật mới, gần đây được áp dụng trong điều trị khối u vú lành tính, đặc biệt là bướu sợi tuyến vú. So với phương pháp mổ cắt trọn khối u được thực hiện từ trước đến nay, hút u vú chân không có một số ưu điểm.

Ví dụ, với những khối u vú lành tính kích thước khoảng 2-3cm, hút u vú chân không cho phép cắt nhỏ và hút ra dần, giúp sẹo mổ nhỏ hơn sẹo mổ truyền thống. Thông thường, với khối u 2-3cm, đường rạch da truyền thống cần 2-3cm, nhưng hút u vú chân không chỉ cần một đường nhỏ khoảng 5-7mm để đưa kim vào hút khối u. Do đó, giá trị thẩm mỹ của hút u vú chân không cao hơn phương pháp mổ truyền thống.

Bên cạnh đó, trong một số trường hợp, giảm thiểu cảm giác đau cho bệnh nhân khi thực hiện hút u vú chân không. Dưới hướng dẫn trực tiếp của siêu âm, có thể quan sát được khá chính xác phần mô được hút ra.

Tuy nhiên, hút u vú chân không không thể thay thế hoàn toàn phương pháp mổ truyền thống, hoặc trong một số trường hợp có thể để theo dõi, không cần can thiệp.

3. Hút u vú chân không áp dụng chẩn đoán khối u và điều trị u lành

Hiện nay, hút u vú chân không được chỉ định trong những trường hợp nào?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Hút u vú chân không hiện nay được thực hiện cho 2 mục đích chính.

Thứ nhất, dùng trong chẩn đoán. Ví dụ trên siêu âm, nhũ ảnh, MRI vú có tổn thương nhưng không chắc chắn tổn thương đó lành tính hay ác tính, có thể sử dụng phương pháp hút u vú chân không. Dưới hướng dẫn của siêu âm hoặc nhũ ảnh, đưa cây kim vào vùng nghi ngờ, hút hết ra và đưa đi xét nghiệm để xác định 100% tổn thương đó là lành hay ác tính. Sau đó, tiến đến cách xử lý tiếp theo.

Thứ hai, dùng trong điều trị. Hiện nay, phần lớn phương pháp hút u vú chân không được áp dụng trong các trường hợp điều trị u vú lành tính và chủ yếu là vú sợi tuyến với kích thước không quá lớn (2-3cm).

Vì vậy, thay vì mổ đơn thuần, với những bệnh nhân nữ, trẻ tuổi, có nhiều u, hút u vú chân không có thể hút với đường mổ tối thiểu, giúp xử lý nhiều khối u cùng lúc, đảm bảo được thẩm mỹ cho bệnh nhân.

Dưới một đường rạch da nhỏ, có thể xử lý nhiều khối u trên cùng một vú của bệnh nhân, tiện lợi và thẩm mỹ hơn, bệnh nhân ít có cảm giác đau và sưng tấy so với phương pháp mổ thông thường.

Đó là các chỉ định chính trong phương pháp hút u vú chân không.

4. Hút u vú chân không không thể thay thế mổ tiêu chuẩn và điều trị ung thư

Có trường hợp nào sau khi hút u vú chân không, bệnh nhân vẫn cần phẫu thuật không ạ?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Có trường hợp sau khi hút u vú chân không, bệnh nhân vẫn cần thực hiện phẫu thuật. Hút u vú chân không là điều trị bệnh lành tính, còn với những trường hợp nghi ngờ hoặc tổn thương ác tính, vai trò của hút u vú chân không chỉ dừng lại ở mức chẩn đoán, không thể dùng trong điều trị.

Ví dụ, trong trường hợp hút u vú chân không có kết quả xét nghiệm ra ung thư. Sau đó, bệnh nhân được tiếp tục xử trí, nhưng hút u vú chân không không được dùng để điều trị ung thư vú.

Đối với những tổn thương như bướu diệp thể, đặc biệt loại bướu diệp thể giáp biên ác, ác tính. Bướu diệp thể có đặc tính là có chân giả, do đó, khi xét nghiệm ra bướu diệp thể, thông thường phải mổ và cắt rộng khu vực bướu, sau đó, xét nghiệm đầy đủ để đảm bảo không còn sót các mô bướu còn lại.

Những tổn thương nghi ngờ ác tính cao như tăng sản biểu mô không điển hình, tăng sản tiểu thùy, khi hút chân không xét nghiệm cho ra kết quả trên, cần mổ để cắt trọn khối sang thương để đảm bảo không bị sót thành phần ung thư. Nếu còn sót thành phần ung thư trong vú người bệnh, sau này có thể diễn tiến tiếp tục và có thể giống như ung thư vú, tái phát và di căn.

Tóm lại, hút u vú chân không là một kỹ thuật, không điều trị những bệnh lý ung thư vú, trường hợp nguy cơ cao hay bướu diệp thể,… có nguy cơ tái phát cao và không thể thay thế phương pháp mổ tiêu chuẩn.

Khi hút u vú chân không, cho ra các kết quả trên, bệnh nhân cần tiếp tục được xử lý, không thể chỉ áp dụng hút u vú chân không.

5. Hơn 50% trường hợp sau hút u vú chân không vẫn còn tế bào ác tính

Vấn đề bệnh nhân rất quan tâm: hút u vú chân không có trị chữa khỏi được ung thư vú hay không, nhất là những trường hợp được phát hiện và điều trị sớm?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Đối với điều trị ung thư vú, phương pháp mổ tiêu chuẩn vẫn là phương pháp thường quy, xử trí được ung thư vú. Hút u vú chân không đối với ung thư vú chỉ dừng lại ở mức độ chẩn đoán. Do đó, hơn nửa trường hợp ung thư sau khi hút u vú chân không vẫn còn tế bào ác tính trong vú của người bệnh.

Nếu chỉ hút u vú chân không, không đủ sức và dễ bỏ sót các tế bào ung thư còn lại. Từ đó, tế bào ung thư tiếp tục phát triển, có thể tái phát hoặc di căn.

So với các phương pháp mổ thông thường, có thể ví như củ khoai tây, có thể bứng nguyên khối, còn hút u vú chân không sẽ cắt ra thành từng miếng. Khi cắt ra như vậy, có khả năng bị sót lại. Trong đó, các tổn thương có nguy cơ ác tính cao như tăng sản ống tuyến không điển hình, có thể lẫn lộn các tế bào ác tính bên trong, nếu sau khi hút u vú chân không, có phát hiện các tổn thương nghi ngờ cao, nên cắt rộng phần này đi xét nghiệm để đảm bảo không bị sót tế bào ung thư hoặc tế bào ác tính. 

6. Nhiều trường hợp u vú lành tính không cần can thiệp

Với u vú lành tính, các phương pháp điều trị hiện nay là gì và trường hợp nào có thể áp dụng hút u vú chân không, thưa BS?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Trong điều trị hiện nay, hút u vú chân không được áp dụng cho các u lành tính, chủ yếu là bướu sợi tuyến với kích thước không quá lớn (2-3cm). Một số trường hợp bệnh nhân nữ trẻ tuổi, do cơ địa nên có nhiều u vú sợi tuyến, việc áp dụng kỹ thuật này sẽ tạo nhiều thẩm mỹ cho người bệnh hơn, cho phép xử lý nhiều khối u cùng lúc trên cùng một vú.

Tuy nhiên, nhấn mạnh, không phải trường hợp nào cũng cần xử lý u vú, một số trường hợp lành tính, người bệnh có thể sống chung mà không cần thiết can thiệp phương pháp nào. Vì vậy, khi người bệnh có bất kỳ vấn đề gì, nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể.

7. 70-80% trường hợp u vú đều lành tính

Thật sự thì hai chữ “u vú” gây nỗi ám ảnh rất lớn với nhiều chị em, kể cả u lành tính có kích thước rất nhỏ. Nhiều người có suy nghĩ muốn loại bỏ nó cho yên tâm, để tránh “đêm dài lắm mộng”. BS có ý kiến thế nào về việc này ạ?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Bệnh nhân nên bình tĩnh khi phát hiện u vú. Bởi vì, 70-80% trường hợp u vú đều lành tính. Những tổn thương như thay đổi sợi bọc hay xơ nang tuyến sẽ tự thay đổi theo chu kỳ kinh. Vì vậy, trong một số trường hợp nên bình tĩnh theo dõi, có thể qua vài chu kỳ kính sẽ tự biến mất.

Vì vậy, không phải tổn thương vú nào cũng cần can thiệp, vấn đề này bác sĩ chuyên khoa phải quyết định trường hợp nào cần theo dõi, vấn đề nào cần can thiệp. Do đó, không cần quá lo lắng và không bắt buộc phải lấy u ra khi phát hiện tổn thương. Bởi vì, hút u vú chân không chỉ là một kỹ thuật, không thay thế hết toàn bộ những đánh giá của bác sĩ.

Chỉ can thiệp với những trường hợp được chỉ định, còn trong trường hợp không cần can thiệp, không tác động đến sẽ dễ theo dõi hơn so với việc tác động vào như nong kim, hút u, có thể khiến thay đổi cấu trúc mô vú và khó khăn hơn trong quá trình theo dõi.

Giống với hút u vú chân không, có những tổn thương nguy cơ cao, nếu phát hiện từ đầu có thể mổ và lấy trọn để xét nghiệm sẽ chính xác và tiết kiệm hơn. Bởi vì, thông thường, kỹ thuật hút u vú chân không có chi phí mắc hơn so với mổ truyền thống.

Tóm lại, hút u vú chân không chỉ là một kỹ thuật, không thể thay thế hết tất cả các kỹ thuật khác, chỉ nên làm đúng và đủ chỉ định, không nên “lý tưởng hóa” phương pháp này.

Một số trường hợp chỉ cần theo dõi, một số có thể chỉ cần đâm kim nhỏ đều mang lại hiệu quả tốt. Không bắt buộc can thiệp cho tất cả các trường hợp. Bác sĩ chuyên khoa sẽ là người quyết định phương pháp tốt nhất cho người bệnh.