Hội nghị Dinh dưỡng TPHCM mở rộng 2025: Gỡ nút thắt gánh nặng kép, mở lối đi mới cho dinh dưỡng lâm sàng

Một chủ đề lớn - nhiều góc nhìn đa chiều

Gánh nặng kép về dinh dưỡng, một khái niệm đã không còn xa lạ, nhưng ngày càng hiện hữu rõ nét và phức tạp hơn trong bối cảnh xã hội hiện đại. Một mặt, Việt Nam vẫn còn đối mặt với tình trạng suy dinh dưỡng, thiếu vi chất ở trẻ em và người cao tuổi; mặt khác, tỷ lệ thừa cân, béo phì, bệnh không lây nhiễm liên quan đến chế độ ăn uống như tiểu đường, tim mạch... lại không ngừng gia tăng ở người trưởng thành và thanh thiếu niên.

Chính vì vậy, hội nghị năm nay không chỉ cập nhật những số liệu mới, mà còn đưa ra cái nhìn toàn cảnh về bức tranh dinh dưỡng hiện đại - từ cộng đồng đến lâm sàng. 26 báo cáo chuyên sâu, trong đó có 14 báo cáo trình bày trực tiếp và 12 báo cáo poster, đã phản ánh chân thực những nỗ lực, thách thức và định hướng can thiệp tại các tuyến chăm sóc sức khỏe, bệnh viện và cộng đồng.

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Ngọc Dung - Chủ tịch Hiệp Hội Y học TPHCM nhận định, vấn đề dinh dưỡng không chỉ là câu chuyện chuyên môn đơn lẻ, mà đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa y học lâm sàng, y tế công cộng và truyền thông sức khỏe. Bà cũng đánh giá cao vai trò của Hội Dinh dưỡng Thực phẩm TPHCM trong việc duy trì diễn đàn học thuật chất lượng cao, tạo động lực đổi mới cho đội ngũ làm nghề.

Đồng quan điểm, TS.BS Dương Huy Lương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế cũng ghi nhận nỗ lực nổi bật của TPHCM trong việc phát triển mạng lưới dinh dưỡng - tiết chế tại các bệnh viện. Theo ông, sự lan tỏa của đội ngũ chuyên trách dinh dưỡng từ Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM đến các bệnh viện lớn như Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, Bệnh viện Thống Nhất, các tập đoàn y khoa tư nhân, cũng như các tỉnh thành khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ - là minh chứng rõ nét cho sự trưởng thành và phát triển rộng khắp của ngành dinh dưỡng hiện nay.

Từ cộng đồng đến lâm sàng: 4 phiên báo cáo sâu sắc và thực tiễn

Bám sát chủ đề trọng tâm, hội nghị được chia thành 4 phiên chính, mỗi phiên là một lát cắt điển hình của gánh nặng kép và định hướng can thiệp hiện đại.

Trong đó, phiên 1 - Dinh dưỡng trong kiểm soát béo phì và bệnh không lây nhiễm, tập trung vào tác động của thay đổi lối sống, vai trò của thực phẩm chức năng trong kiểm soát đường huyết, cân nặng, đặc biệt ở người bệnh đái tháo đường type 2. Đáng chú ý, các số liệu cập nhật từ TPHCM về tỷ lệ thừa cân - béo phì ở trẻ vị thành niên trong 20 năm qua cho thấy xu hướng đáng lo ngại, đặt ra yêu cầu cấp thiết về chiến lược can thiệp sớm và giáo dục dinh dưỡng học đường.

Phiên 2 - Nước và thực phẩm trong kiểm soát bệnh không lây nhiễm, khơi gợi lại vai trò cốt lõi nhưng thường bị xem nhẹ: chất lượng nước và thực phẩm tiêu dùng hàng ngày. Các chuyên gia phân tích mối liên hệ giữa kiểm soát nước uống, thực phẩm chức năng và nguy cơ bệnh mạn tính. Một số mô hình thực hành liên ngành, đặc biệt trong hỗ trợ tiêu hóa cho trẻ em  cũng được trình bày chi tiết, mở rộng góc nhìn đa ngành trong chăm sóc dinh dưỡng.

Điểm mới nổi bật của hội nghị năm nay chính là Phiên 3 - dành riêng cho các nhà nghiên cứu trẻ, với 12 báo cáo poster được lựa chọn từ hàng chục đề tài gửi về. Các đề tài đến từ nhiều đơn vị như Bệnh viện Nhi Đồng 2, BVĐK Hóc Môn, Bệnh viện Phục hồi chức năng - Điều trị bệnh nghề nghiệp, Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM… đã phản ánh rõ nét sự trưởng thành trong tư duy khoa học, năng lực nghiên cứu và tinh thần học thuật đang lan tỏa mạnh mẽ trong thế hệ cử nhân dinh dưỡng trẻ.

Phiên cuối - Điều trị bệnh lý thiếu hụt chất dinh dưỡng - đưa người nghe trở lại với những vấn đề "cũ mà chưa bao giờ cũ": thiếu máu thiếu sắt, thiếu kẽm, vitamin D, hội chứng suy mòn… Đáng chú ý là những chia sẻ từ thực hành lâm sàng trong tối ưu hóa dinh dưỡng cho bệnh nhân ghép gan, bệnh nhân nội trú, người cao tuổi - những nhóm thường bị bỏ sót trong chăm sóc toàn diện.

Diễn đàn học thuật thực thụ - kết nối, lan tỏa, truyền cảm hứng

Phát biểu tại hội nghị, BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp - Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Thực phẩm TPHCM, Phó Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp Hội Y học TPHCM - cho biết, hội nghị không chỉ là nơi cập nhật kiến thức, mà còn là diễn đàn khoa học cởi mở để kết nối, lan tỏa kinh nghiệm thực tiễn và truyền cảm hứng học thuật.

Chuyên gia đặc biệt xúc động khi có đến 12 cử nhân dinh dưỡng trẻ, tốt nghiệp từ Trường Đại học Y Dược TPHCM được chọn báo cáo poster. Điều đó cho thấy sự trưởng thành rõ nét của lực lượng kế thừa, được kỳ vọng sẽ trở thành nòng cốt trong tương lai ngành dinh dưỡng - tiết chế. Trong hội nghị cũng sẽ trao giải cho các nhà nghiên cứu trẻ, như một sự khích lệ tinh thần khoa học và cống hiến lâu dài.

Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Thực phẩm TPHCM đồng thời gửi lời tri ân đến các thế hệ chuyên gia - từ GS.TS Lê Thị Hợp (Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam, Phó Chủ tịch Mạng lưới Dinh dưỡng Y tế công cộng Đông Nam Á), PGS.TS.BS Nguyễn Thị Ngọc Dung (Chủ tịch Hiệp Hội Y học TPHCM) đến BS Trương Thị Xuân Liễu (Nguyên Chủ tịch Hội Y học TPHCM), TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu (Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM) - những người đã tạo nền móng, truyền cảm hứng và tạo động lực cho lớp người trẻ tiếp tục theo đuổi lĩnh vực đầy thách thức này.

Dinh dưỡng lâm sàng - được luật hóa và định vị lại vai trò trong điều trị

Một trong những điểm nhấn chính sách đáng chú ý được TS.BS Dương Huy Lương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế - chia sẻ tại hội nghị là việc Luật Khám, chữa bệnh sửa đổi đã chính thức ghi nhận chức danh “chuyên viên dinh dưỡng lâm sàng” trong danh mục được cấp phép hành nghề. Đây là cột mốc quan trọng, khẳng định vai trò pháp lý, chuyên môn của đội ngũ làm dinh dưỡng, không chỉ giới hạn trong bếp ăn hay cung cấp suất ăn, mà trực tiếp tham gia vào quá trình điều trị bệnh nhân.

Cùng với đó, các quy định chi tiết như Nghị định 96 yêu cầu các bệnh viện phải xây dựng mô hình khoa Dinh dưỡng chuyên nghiệp, đảm bảo đánh giá tình trạng dinh dưỡng, phối hợp với bác sĩ lâm sàng và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Thực tế lâm sàng đã cho thấy: nhiều bệnh nhân sau phẫu thuật nếu không được chăm sóc dinh dưỡng đúng mức có thể suy kiệt, nhiễm khuẩn và tử vong, dù ca mổ thành công. Điều này một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng sống còn của dinh dưỡng trong điều trị nội trú và chăm sóc toàn diện.

Không chỉ là nơi quy tụ báo cáo khoa học, hội nghị còn là dịp giới thiệu nhiều công nghệ, sản phẩm dinh dưỡng mới từ Nhật Bản và các nước phát triển, với sự tham gia của các chuyên gia quốc tế. Từ mô hình chăm sóc dinh dưỡng chủ động, sản phẩm hỗ trợ miễn dịch, đến các công nghệ sản xuất thực phẩm đạt chuẩn quốc tế... tất cả đã mở ra nhiều hướng đi mới cho hệ thống dinh dưỡng - tiết chế Việt Nam.

Đáng chú ý, tại hội nghị lần này, Hội Dinh dưỡng Thực phẩm TPHCM cũng chính thức ra mắt website. Đây được xem là cột mốc đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của Hội, mở rộng không gian kết nối tri thức, lan tỏa kiến thức khoa học đến cộng đồng, đồng thời đóng vai trò như kim chỉ nam về dinh dưỡng và cầu nối vững chắc giữa các chuyên gia, cán bộ y tế và người dân. Sự kiện ra mắt này càng khẳng định cam kết của Hội trong việc chuyển đổi số và hiện đại hóa công tác truyền thông - đào tạo trong lĩnh vực dinh dưỡng - tiết chế.

Hội nghị Dinh dưỡng TPHCM mở rộng năm 2025 với nhiều dấu ấn học thuật, chính sách và kết nối. Nhưng hơn tất cả, đây là sự kiện khơi dậy niềm tin vào một thế hệ mới, được trang bị kiến thức, tư duy và lòng đam mê sẵn sàng gánh vác sứ mệnh dinh dưỡng trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng.