Hotline 24/7
08983-08983

Hỏi ngắn - đáp gọn 1001 thắc mắc thường gặp về thuốc tránh thai (Phần 1)

Thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp ngừa thai hữu hiệu và đơn giản. Nhưng không phải ai cũng hiểu rõ nên dẫn đến lúng túng trong cách sử dụng, làm giảm hiệu quả tránh thai. Vì vậy, bài viết này sẽ giải đáp các thắc mắc thường gặp nhất về thuốc thánh thai.

Hỏi: Thuốc tránh thai hàng ngày là gì?

 thắc mắc thường gặp về thuốc tránh thai

Đáp: Thuốc tránh thai hàng ngày thường chứa estrogen và progesterone (đây là hai hormone sinh dục nữ), có tác dụng ngăn cản sự rụng trứng, làm dày lớp màng nhầy cổ tử cung, ngăn cản tinh trùng bơi về phía tử cung để thụ tinh, làm biến đổi  niêm mạc tử cung không thích hợp cho trứng làm tổ, do vậy mà có tác dụng tránh thai.

Hỏi: Uống thuốc tránh thai như thế nào?

Đáp: Hiện, trên thị trường có rất nhiều sản phẩm tránh thai hàng ngày như Rigevidon, Rosina, Regulon… được chia thành hai loại vỉ  28 viên và vỉ  21 viên.

Đối với vỉ 21 viên, nếu lần đầu sử dụng thuốc tránh thai phối hợp, uống một viên thuốc đầu tiên vào ngày thứ nhất của chu kỳ kinh nguyệt và liên tục 21 ngày. Nếu kinh nguyệt đã xảy ra trong 5 ngày thì uống viên đầu tiên vào ngày thứ 5 và tiếp tục mỗi viên 1 ngày cho đến khi hết 21 viên cần biện pháp dự phòng. Sau đó nghỉ 7 ngày rồi tiếp tục uống vỉ thứ 2 kể cả khi  còn kinh nguyệt .

Đối với vỉ thuốc 28 viên thì ngoài 21 viên thuốc chứa thành phần tránh thai thì có 7 viên giả dược có chứa đường hoặc sắt. Thuốc được sản xuất có thêm 7 viên giả dược để giúp người uống uống liên tục, không dừng 7 ngày tránh quên uống thuốc. Với loại này, bạn cũng bắt đầu uống 1 viên vào ngày đầu tiên của chu kỳ kinh. Mỗi ngày uống 1 viên cho đến hết 28 viên thì sang vỉ tiếp theo. Uống liên tục hết vỉ này đến vỉ khác, không nghỉ.

Hỏi: Quên thuốc tránh thai bao nhiêu ngày thì nên uống lại?

Quên thuốc tránh thai bao nhiêu ngày thì nên uống lại?

Đáp: Nếu quên 1 viên: uống viên đó ngay khi nhớ ra, viên sau uống vào đúng giờ uống thông thường. Trong vòng 48 tiếng sau đó, nếu quan hệ phải dùng biện pháp tránh thai khác như dùng bao cao su. Sau đó, uống tiếp vỉ thuốc như bình thường.

Nếu quên 2 viên: uống bù ngay hai viên khi nhớ ra, viên tiếp theo uống vào giờ thông thường. Nếu quan hệ phải dùng biện pháp tránh thai khác như dùng bao cao su cho đến khi uống hết vỉ thuốc.

Nếu quên 3 viên: Bỏ vỉ đang uống đi, bắt đầu một vỉ mới. Có thể coi như bạn mới bắt đầu dùng thuốc, 7 ngày đầu tiên chưa có tác dụng, nếu quan hệ phải dùng biện pháp tránh thai khác như dùng bao cao su.

Hỏi: Có thể dùng viên tránh thai lâu dài không?

Đáp: Không có giới hạn về thời gian cho việc sử dụng viên tránh thai. Một phụ nữ có thể dùng nó an toàn từ khi có đời sống tình dục cho đến khi mãn kinh (với điều kiện không có một yếu tố nguy cơ hay tác dụng phụ lớn nào).

Không nên ngừng uống một thời gian nếu bạn vẫn cần dùng viên tránh thai trong tương lai vì như thế, cơ thể sẽ phải điều chỉnh những biến đổi về mặt hormone.

Hỏi: Dừng thuốc tránh thai bao lâu mới được mang thai?

Đáp: Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) không cần thiết phải chờ một thời gian sau ngưng thuốc mới có thai, việc khuyên phụ nữ chờ 1 hoặc 2 tháng sau ngưng thuốc mới có thai là để chu kỳ kinh nguyệt tự nhiên trở về bình thường nhằm giúp xác định tuổi thai chính xác hơn. Việc có thai ngay sau ngưng thuốc không gây bất kỳ ảnh hưởng nào lên thai.

Hỏi: Khi nào nên ngừng uống viên tránh thai?

Đáp: Khi sử dụng thuốc tránh thai, có người xuất hiện các triệu chứng như rong huyết trong 1-2 chu kỳ đầu, giảm khẩu vị, buồn nôn (thường hết sau 3 tháng), nhức đầu, trầm cảm, thay đổi mức độ ham muốn và đáp ứng tình dục, viêm âm đạo, xuất tiết nhiều ở âm đạo, viêm đường tiết niệu, đau nhực, bệnh hen nặng hơn… Tất cả những tác dụng phụ này thường không nghiêm trọng, nhưng bạn cũng cần báo cho thầy thuốc biết để tìm cách giảm bớt hoặc đổi một loại thuốc khác.

Tuy nhiên, bạn cần ngừng thuốc ngay nếu xuất hiện các tác dụng phụ nghiêm trọng như sưng nề cẳng chân (hay bắp chân), nhức đầu nặng, chóng mặt, có cảm giác yếu mệt, tê bì, mờ mắt (hay giảm thị lực nhiều), có vấn đề về giọng nói, đau ngực hay khó thở, đau bụng dữ dội, vàng da vàng mắt.

Hỏi: Những ai không nên dùng thuốc tránh thai đường uống?

Đáp: Một số trường hợp không nên dùng thuốc tránh thai đường uống như:

- Đang có thai hay nghi ngờ có thai

- Nghiện thuốc lá, trên 20 điếu mỗi ngày và trên 35 tuổi

- Chảy máu đường sinh dục bất thường chưa rõ nguyên nhân, nghi ngờ ung thư vú, bệnh gan cấp tính.

- Bị tắc tĩnh mạch, có bệnh ở mạch máu não hay động mạch vành, túi mật, bệnh van tim nặng, tăng huyết áp từ trung bình đến nặng, nhức đầu có nguyên nhân thực thể, tiểu đường có biến chứng mạch máu, thiếu máu hồng cầu liềm.

Nếu như thuộc các trường hợp trên mà bạn vẫn muốn dùng thuốc tránh thai thì hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để có được phương pháp tối ưu nhất cho bạn.

Hỏi: Có nên sử dụng kháng sinh khi đang dùng thuốc tránh thai?

Đáp: Nếu bạn đang điều trị bệnh lý khác hoặc đang sử dụng một số thuốc khác thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc tránh thai, vì một số nhóm thuốc dưới đây khi dùng chung với thuốc tránh thai sẽ gây tương tác thuốc, thay đổi hiệu lực của thuốc tránh thai.

Ví dụ về các thuốc này bao gồm: Thuốc chống lao (rifampicin), thuốc chống động kinh (hydantoin, phenobarbital, carbamazepin), kháng sinh penicillin, tetracyclin và các dẫn xuất, than hoạt và các chất hấp phụ khác, các thuốc chống trầm cảm loại 3 vòng, vitamin C, cimetidin, promethazin, các sulfamid kháng khuẩn, các loại hormon tuyến giáp, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc nhuận tràng.

Hỏi: Bị nôn sau khi sử dụng thuốc tránh thai, thuốc có còn tác dụng?

Bị nôn sau khi sử dụng thuốc tránh thai, thuốc có còn tác dụng?

Đáp: Nếu bị nôn trong vòng 3 hoặc 4 giờ sau khi uống thuốc, xử trí như trường hợp quên uống một viên trong vòng 12 giờ, uống ngay một viên tiếp theo. Nếu liên tục bị nôn (hoặc tiêu chảy), cần sử dụng đồng thời các biện pháp tránh thai khác như bao cao su khi giao hợp.

Hỏi: Có cần dùng bao cao su khi đang dùng thuốc tránh thai?

Đáp: Bản thân bao cao su nếu dùng đúng cách và bao không rách thì hiệu quả ngừa thai đã rất cao rồi (khoảng 98%), do đó, khi kết hợp với uống thuốc ngừa thai thì khả năng có thai ngoài ý muốn là cực kỳ thấp.

Trong một số trường hợp như quên thuốc cần dùng bao cao su như một biện pháp bổ trợ, nhằm tránh tình trạng mang thai ngoài ý muốn. Đồng thời, bao cao su là biện pháp tránh thai duy nhất giúp phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm cả HIV.

Hỏi: Kinh nguyệt không đều khi dùng thuốc tránh thai, có bất thường?

Đáp: Thông thường, nếu có rối loạn kinh nguyệt (với những biểu hiện như kỳ kinh nguyệt đến sớm hoặc muộn hơn, rong kinh kéo dài, ra máu ngoài kỳ kinh) sau khi uống thuốc tránh thai thì tình trạng chỉ kéo dài khoảng 2 -3 tháng rồi sẽ trở lại bình thường. Do đó các chị em không cần thiết phải quá lo lắng.

Tuy nhiên, trường hợp rối loạn kinh nguyệt kéo dài kèm theo những hiện tượng bất thường như máu kinh vón cục, máu kinh có màu đen, mùi hôi khó chịu… thì hãy cẩn trọng bởi đây có thể là dấu hiệu cảnh báo một bệnh lý phụ khoa. Chị em nên đến ngay các bệnh viện chuyên khoa để được thăm khám, xác định nguyên nhân và có biện pháp điều trị kịp thời.

Hỏi: Uống nhầm số thứ tự thuốc tránh thai có sao không?

Đáp: Vỉ 21 hay 28 viên thì 21 viên đầu chứa hoạt chất giống nhau trong mỗi viên. Nếu uống lộn số thứ tự trong 21 ngày đầu thì không ảnh hưởng đến hiệu quả tránh thai.

Nếu trong 21 ngày đầu mà uống lộn 7 viên cuối trong vỉ 28 viên (viên 22 – 28) thì hiệu quả tránh thai giảm (xử lý như quên thuốc để đảm bảo hiệu quả ngừa thai).

Đối với 7 ngày cuối của vỉ 28 viên (viên 22 – 28) chỉ chứa giả dược, nếu có uống lộn trong 7 viên cuối này không ảnh hưởng đến hiệu quả ngừa thai.

Hỏi: Đổi thuốc tránh thai từ 28 viên xuống 21 viên được không?

Đáp: Được. Trong trường hợp này cần uống hết vỉ 28 viên, sau đó bắt đầu vỉ 21 viên. Đối với loại 21 viên, uống liên tục mỗi ngày, khi hết thuốc nghỉ 7 ngày và bắt đầu uống vỉ thứ 2 cho dù kinh nguyệt xuất hiện vào ngày nào.

Hỏi: Có nên dùng thuốc tránh thai để trị mụn?

Có nên dùng thuốc tránh thai để trị mụn?

Đáp: Trong một số trường hợp bác sĩ có chỉ định dùng thuốc tránh thai để điều trị mụn trứng cá ở những người có lượng dầu bài tiết ra quá nhiều, mụn bắt đầu xuất hiện ở độ tuổi trưởng thành và trở nên trầm trọng hơn vào đầu các kỳ kinh, những người có chu kỳ kinh nguyệt không đều, có mụn nhẹ hoặc trung bình và cần phải tránh thai.

Thuốc viên tránh thai kết hợp có tác dụng điều hòa nội tiết sinh dục, làm tăng chất globuline gắn kết với hormone sinh dục, từ đó làm giảm nồng độ testosterone tự do trong máu. Vì vậy, làm giảm mụn trứng cá và giảm sự tăng tiết bã nhờn. Do đó biện pháp này thích hợp đối với những phụ nữ bị mụn trứng cá và đang tránh thai sẽ kết hợp tận dụng hai tác dụng của thuốc, vừa tránh thai, vừa trị mụn.

Còn đối với những phụ nữ trẻ chưa lập gia đình, nhất là các em gái đang trong độ tuổi dậy thì không nên dùng thuốc tránh thai để trị mụn. Nếu áp dụng các biện pháp như: giữ vệ sinh da, không cạy, nặn mụn bừa bãi, ăn uống đủ chất, sinh hoạt điều độ,... mà tình trạng vẫn nặng thì cần đi khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để được điều trị đúng cách.

Tốt nhất, không nên tự ý sử dụng thuốc tránh thai theo mách bảo có thể dẫn đến hậu quả đáng tiếc do dùng thuốc thường xuyên, kéo dài không vì mục đích tránh thai.

Hỏi: Độ tuổi sử dụng được thuốc tránh thai?

Đáp: Bạn có thể bắt đầu dùng thuốc tránh thai hàng ngày nếu có quan hệ tình dục và không có kế hoạch mang thai. Tuy nhiên, độ tuổi thích hợp để bắt đầu dùng thuốc tránh thai là 16-17 tuổi và những người dưới 16 tuổi nên hạn chế dùng thuốc trừ khi được bác sĩ kê đơn.

Hỏi: Thuốc tránh thai hàng ngày có gây vô sinh, ung thư?

Đáp: Cho đến nay, chưa có bằng chứng nào cho thấy thuốc tránh thai hằng ngày gây vô sinh. Bản chất thuốc tránh thai là nội tiết tố để ức chế quá trình rụng trứng. Nếu dừng thuốc tránh thai buồng trứng hoạt động trở lại bình thường. Nguyên nhân vô sinh hiếm muộn thường là do viêm nhiễm, nạo phá thai nhiều lần gây dính buồng tử cung…

Đồng thời, vẫn chưa có nghiên cứu khẳng định việc dùng thuốc tránh thai hàng ngày gây ra ung thư hoặc thuốc làm tăng nguy cơ ung thư ở những người có thân nhân mắc bệnh này. Một số nghiên cứu cho thấy, viên tránh thai làm ổn định các hoóc môn ở mô vú, giảm nguy cơ ung thư.

Vì vậy, những phụ nữ sống trong gia đình có người bị ung thư vẫn có thể dùng thuốc viên tránh thai nhưng trước đó nên đi khám và hỏi ý kiến bác sĩ. Trong quá trình dùng, nên định kỳ kiểm tra sức khỏe để theo dõi tác dụng của thuốc.

Đối tác AloBacsi

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ

Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

hoàn toàn MIỄN PHÍ

Khám bệnh online

X