Herpes môi, herpes sinh dục: Khác biệt và cách phòng ngừa

Herpes môi - “nỗi phiền toái” thường gặp

Herpes môi chủ yếu do HSV-1 gây ra. Bệnh thường khởi phát bằng cảm giác ngứa rát, châm chích quanh môi, sau đó xuất hiện mụn nước nhỏ, dễ vỡ, đóng vảy và tự lành sau 7-10 ngày.

Herpes môi thường tái phát khi cơ thể suy giảm miễn dịch, căng thẳng, thiếu ngủ hoặc tiếp xúc ánh nắng mạnh. Virus lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với dịch từ mụn nước, qua hôn, dùng chung đồ dùng cá nhân như ly uống nước, son môi, khăn mặt.

Dù không nguy hiểm đến tính mạng, herpes môi gây khó chịu, ảnh hưởng thẩm mỹ và tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cho người khác nếu không được kiểm soát đúng cách.

Herpes sinh dục - bệnh lây truyền qua đường tình dục

Khác với herpes môi, herpes sinh dục chủ yếu do HSV-2 gây nên, mặc dù HSV-1 cũng có thể là thủ phạm. Bệnh lây qua quan hệ tình dục không an toàn, bao gồm đường âm đạo, hậu môn và đường miệng.

Triệu chứng điển hình là những mụn nước đau rát ở cơ quan sinh dục, có thể kèm sốt, nổi hạch bẹn, tiểu buốt. Nhiều trường hợp bệnh âm thầm, không triệu chứng rõ rệt nhưng vẫn có khả năng lây truyền.

Điều đáng lo ngại là herpes sinh dục có xu hướng tái phát nhiều lần, ảnh hưởng đến chất lượng đời sống tình dục, tâm lý người bệnh, đồng thời làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV nếu có quan hệ không an toàn.

Phụ nữ mang thai mắc herpes sinh dục còn có thể truyền virus cho con trong quá trình sinh nở, dẫn đến biến chứng nặng nề cho trẻ sơ sinh.

Những khác biệt cần lưu ý

- Nguyên nhân gây bệnh: Herpes môi chủ yếu do HSV-1, herpes sinh dục chủ yếu do HSV-2.

- Đường lây truyền: Herpes môi lây qua tiếp xúc thông thường (hôn, dùng chung vật dụng), trong khi herpes sinh dục lây chủ yếu qua quan hệ tình dục.

- Vị trí tổn thương: Herpes môi thường xuất hiện quanh miệng, còn herpes sinh dục xuất hiện ở bộ phận sinh dục và vùng quanh hậu môn.

- Mức độ nguy hiểm: Herpes môi ít nguy hiểm hơn, chủ yếu gây khó chịu; herpes sinh dục ảnh hưởng sức khỏe sinh sản, đời sống tình dục và tiềm ẩn biến chứng nặng.

Phòng ngừa herpes - điều không thể xem nhẹ

Cả hai thể herpes đều chưa có thuốc chữa khỏi hoàn toàn. Các biện pháp điều trị hiện nay chỉ giúp giảm triệu chứng, rút ngắn thời gian tái phát và hạn chế lây truyền. Vì vậy, phòng ngừa đóng vai trò then chốt.

- Đối với herpes môi: Tránh hôn hoặc tiếp xúc gần khi đang có mụn nước; không dùng chung đồ dùng cá nhân; tăng cường sức đề kháng bằng chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý; bảo vệ môi khi ra nắng.

- Đối với herpes sinh dục: Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su đúng cách; hạn chế số bạn tình; đi khám phụ khoa, nam khoa định kỳ để phát hiện sớm bệnh lây truyền qua đường tình dục; phụ nữ mang thai cần tầm soát herpes sinh dục để được bác sĩ tư vấn phương án sinh an toàn.

Lời khuyên từ chuyên gia

Herpes môi và herpes sinh dục đều là bệnh truyền nhiễm phổ biến. Tuy không thể điều trị triệt để, nhưng việc tuân thủ phác đồ của bác sĩ, duy trì lối sống lành mạnh, quan hệ tình dục an toàn và nâng cao ý thức phòng ngừa sẽ giúp hạn chế đáng kể sự lây lan của virus.

Trong trường hợp xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ, người bệnh không nên tự ý điều trị mà cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác, dùng thuốc kháng virus đúng chỉ định.