Đục thủy tinh thể sớm

Nguyên nhân gây đục thủy tinh thể là thiếu oxy, tăng lượng nước quanh màng bán thấm, giảm protein

Em tôi 20 tuổi, đi khám và đăng ký phẫu thuật Lasik ở Bệnh viện Mắt Sài Gòn, BS thông báo kết quả khám mắt, em tôi bị cận một bên 6,25 và bên kia 7,25, ngoài ra cả hai mắt đều có 1 điểm bị đục thủy tinh thể nhỏ ở trung tâm (nuclear cataract).

Bác sĩ nói vết đục thủy tinh thể vừa chớm, rất nhỏ nên chưa mổ thay thủy tinh thể được, khuyên gia đình để theo dõi sự tiến triển của bệnh, khi nào thấy mờ thì khám lại, hoặc nếu có điều kiện thì phẫu thuật Lasik trước.

Xin hỏi BS Thúy Tươi, theo tôi thường thấy thì bệnh đục thủy tinh thể thường có ở người trên 50 tuổi do lão hóa, em tôi chỉ 20 tuổi tại sao có dấu hiệu bị đục thủy tinh thể. Điều này có bất thường không? Và có chế độ ăn uống nào để hạn chế sự phát triển của bệnh không, và phẫu thuật Lasik có gây ảnh hưởng đến tiến triển bệnh không (khi có tia laser chiếu ở lớp nhu mô giác mạc).

Em tôi có nên đi khám mắt lại ở BV Mắt Điện Biên Phủ để lập sổ theo dõi không hay tiếp tục đeo kính và đợi khoảng nửa năm sau tái khám ở BV mắt Sài Gòn?

(Quoc Kien)

-Trả lời của phòng mạch online :

Cảm ơn gia đình đã tin cậy tôi. Về vấn đề của em anh, tôi xin trả lời như sau:

Trước hết nói về cận thị. Người ta chia cận thị làm hai loại: cận thị sinh lý (còn gọi là cận thị đơn thuần hoặc cận thị trường học). Loại cận thị này thường nhẹ và có thể phòng tránh được. Cận thị bệnh lý (còn gọi là cận thị ác tính): do sự phát triển quá mức của trục nhãn cầu.

Nguyên nhân của cận thị: có thể do di truyền, do gen chi phối. Cận thị nặng có thể do một gen chi phối với kiểu di truyền lặn hoặc trội có liên quan đến giới tính. Cận thị học đường thường mắc phải do trong quá trình học tập hằng ngày thiếu ánh sáng, bàn ghế đóng không đúng kích cỡ khiến học sinh phải cúi nhiều, nhìn gần làm mắt phải điều tiết nhiều gây mỏi mắt, nhức mắt, chảy nước mắt, lâu dần dẫn đến mờ mắt.

Em của anh bị cận khá nặng, chắc có nguyên nhân di truyền. Chính cận thị làm mắt phải điều tiết nhiều cộng với một số yếu tố tôi sẽ trình bày dưới đây làm thủy tinh thể bị đục. Theo thống kê, thủy tinh thể bị đục ở những người từ 50 tuổi trở lên (80%), còn 20% là do bệnh lý toàn thân, bệnh về mắt mà bị đục sớm.

Thủy tinh thể là một bộ phận của nhãn cầu, là một thấu kính 2 mặt lồi, trong suốt, dày 4mm rộng 9mm, được bao bởi một màng bán thấm đối với nước và chất điện giải. Thủy tinh thể có chức năng điều tiết để vật thể bên ngoài mắt dù gần hay xa cũng đều có ảnh xuất hiện trên võng mạc. Thủy tinh thể bị đục cũng giống như tấm kính bị mờ không nhìn rõ được bên ngoài. Nếu bị đục hoàn toàn, hình ảnh sẽ không vào được võng mạc, gây mù.

Nguyên nhân gây đục thủy tinh thể là thiếu oxy, tăng lượng nước quanh màng bán thấm, giảm protein. Các yếu tố nguy cơ gây bệnh bao gồm: tiếp xúc với ánh sáng mặt trời nhiều, đi ra nắng giữa trưa, ánh sáng nhân tạo (đèn pha sân khấu, trường quay phim, đèn cao áp...), tiếp xúc với virus, vi trùng, chất độc của môi trường, khói (thuốc lá, máy xe, nhà máy...). Sự tiếp xúc này sẽ làm tổn thương tiềm tàng thành phần protein của thủy tinh thể, làm mất dần protein và dẫn đến đục.

Chế độ dinh dưỡng có liên quan mật thiết với sự hình thành đục thủy tinh thể. Người bị đục thủy tinh thể có khuynh hướng thiếu vitamine C, đồng, mangan, kẽm. Beta-carotene. Những yếu tố này được gọi là “chất chống oxy hóa” giúp “dọn dẹp” các gốc tự do - một tác nhân gây tổn hại mắt, bảo vệ mắt không bị những tổn thương liên quan đến ánh sáng. Còn taurin là một acid amin chính trong thủy tinh thể, có khả năng làm chậm sự khởi phát của bệnh.

Ở ta còn có nguyên nhân do sử dụng thuốc không đúng. Glucocorticoid (như prednisolon, dexamethsone...) là nhóm thuốc thường gặp nhất gây đục thủy tinh thể (vụ này liên quan đến chuyện bán thuốc mà tôi hay dùng cụm từ “thuốc liều lĩnh”, cứ ra hiệu thuốc, người bán chia ra từng gói dặn uống mà không cần biết đó là thuốc gì). Tai biến này có thể xảy với cả đường uống, đường tiêm truyền và nhỏ mắt của glucocorticoid, thường sau một quá trình dùng thuốc kéo dài. Một số thuốc khác như busulfan, nitrogen mustards, isotretinoin và phenytoin cũng được ghi nhận có thể gây đục thủy tinh thể.

Sơ sơ như vậy để anh biết nguyên nhân đục thủy tinh thể sớm của em anh. Nếu em anh là trai mà lại hút thuốc lá thì khói thuốc với hàng trăm chất độc hại còn hơn cả bụi đường và khói xe nữa. Nói như vậy anh sẽ không đồng ý, vì nhiều người hút thuốc mà mắt sáng “như sao”. Là bởi em anh bị cận nặng, mắt phải điều tiết đã khổ sở rồi, thuốc lá giống như một tác nhân thêm vào làm trầm trọng bệnh.

Theo tôi, gia đình nên cho em mổ giải quyết cận thị trước ở BV Mắt Sài Gòn. Ít nhất để em của anh có thể nhìn vật ở gần tốt hơn mà không phải mang kính. Thường khi cận ở mức độ như thế không được điều trị thì tai biến có thể bị bong võng mạc gây mù, trong khi mức độ đục thủy tinh thể như hiện nay thì chưa gây mù được. Đó là theo ý của tôi.

Nên ăn nhiều loại hạt để giảm nguy cơ đục thủy tinh sớm

Chế độ ăn của em anh nên là :

Ăn nhiều loại hạt, cả hạt tươi và khô, bắp cải, giá đậu xanh. Nên ăn nhiều trái cây có màu vàng và đỏ (chúng chứa bêta carôten). Nên ăn cả những trái cây có vị chua (cam, quýt, bưởi, chanh). Không ăn tảo, thực vật biển, sò ốc, sản phẩm từ sữa ít béo, chocolate, gà công nghiệp... vì đây là những nguồn chứa vanadium vốn độc hại cho mắt.

Nên xét nghiệm xem có bị ngộ độc chì hay thủy ngân không? Phát hiện và điều trị suy giáp, đái tháo đường, rối loạn nước và điện giải, tăng cholesterol và triglycerid máu.

Có những điểm dù nhỏ nhưng quan trọng là nên xổ giun và tránh lây nhiễm bằng cách ăn sạch, uống sạch, rửa tay trước khi ăn.

Không tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời và tia cực tím.

Nên “tập thể dục mắt”, cho mắt nghỉ ngơi mỗi giờ 2-3 phút. Nếu làm việc trong phòng lạnh thường bị thiếu oxy, nên tranh thủ bước ra ngoài hít thở không khí trong lành để đảm bảo có đủ oxy cho mắt.

Sau khi đã làm những điều trên, tôi tin nguyên nhân gây đục thủy tinh thể sẽ ngừng lại.

Theo BS LÊ THÚY TƯƠI - Tuổi Trẻ