1. Vì sao gan dễ bị tổn thương do thuốc?

Hầu hết các loại thuốc dù được sử dụng bằng đường uống, đường tiêm xịt hít qua mũi hoặc dán trên da… đều được chuyển hóa tại gan, sau đó sẽ bài tiết qua mật hoặc nước tiểu. Do đó, nếu gan bị suy, chức năng chuyển hóa, giải độc và bài tiết các thuốc cũng bị ảnh hưởng. Sự tích tụ thuốc do không được chuyển hóa và giải độc có thể dẫn đến ngộ độc, thậm chí tấn công vào gan gây viêm gan do thuốc.

Các thuốc gây tổn thương gan chủ yếu qua 2 cơ chế chính. Trong đó, thứ nhất là tổn thương gan do phản ứng đặc dị (dị ứng đặc biệt ở từng bệnh nhân). Tổn thương gan này là do cơ thể có phản ứng quá mức đối với thuốc, có thể xảy ra ở người này nhưng lại không gặp ở người khác. Cơ chế gây tổn thương gan không liên quan đến liều lượng hoặc thời gian sử dụng thuốc, có khi chỉ cần dùng một liều hoặc một viên thuốc vẫn có thể bị viêm gan. Loại viêm gan do thuốc này không thể biết trước.

Hai là tổn thương gan do dùng thuốc quá liều. Đó là khi chúng ta sử dụng thuốc ở liều cao, kéo dài hoặc khi sử dụng chung với một số thuốc khác sẽ gây tương tác thuốc do các thuốc này làm ảnh hưởng đến chức năng chuyển hoá, giải độc của gan.

Dùng thuốc quá liều, dùng lâu dài hoặc lạm dụng thuốc là những nguyên nhân khiến gan bị tổn thương do thuốc (Ảnh minh họa)

2. Làm sao nhận biết gan bị tổn thương do thuốc?

Ngày nay, việc sử dụng thuốc không đúng cách, lạm dụng thuốc hoặc tự ý uống thuốc là những nguyên nhân chính góp phần làm cho tổn thương gan do thuốc xảy ra ngày càng nhiều.

Đa số tổn thương gan do thuốc là cấp tính (diễn tiến dưới 6 tháng), gây hoại tử tế bào gan hoặc ngăn chặn sự bài tiết mật. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp bị viêm gan mạn tính do không có biểu hiện triệu chứng rõ ràng lúc ban đầu, đến khi phát hiện gan đã bị xơ hoá hoặc tổn thương nặng.

Biểu hiện thông thường của viêm gan do thuốc là mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, sau đó vàng da, vàng mắt, nước tiểu sậm màu, đôi khi kèm theo triệu chứng phát ban, nổi mẫn ngoài da. Cũng có nhiều bệnh nhân hoàn toàn bình thường, chỉ phát hiện tình cờ khi làm xét nghiệm máu thấy có tăng men gan.

3. Ngăn ngừa tổn thương gan do dùng thuốc dài ngày, giải pháp nào khả thi?

Gan là cơ quan giải độc lớn nhất của cơ thể, nhưng ở những người bệnh mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch… phải dùng thuốc điều trị cả đời, điều này khiến gan tích tụ chất độc quá lâu có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Hơn nữa, dịch bệnh COVID-19 phức tạp khiến nhiều người lo lắng, tìm cách tăng cường sức đề kháng cho bản thân bằng cách dùng, dự trữ thuốc bổ trong nhà, nhưng không biết rằng nếu lạm dụng sẽ gây phản tác dụng, tạo gánh nặng cho gan, đưa đến những tổn thương tại cơ quan thải độc của cơ thể.

Vậy những thuốc nào có thể gây độc, tổn thương gan?
Dùng thuốc điều trị bệnh nền, gan sẽ đối mặt với những tổn thương nào?
Phục hồi gan khi dùng thuốc lâu dài, cần chú ý gì?

Tất cả những thắc mắc này sẽ được PGS.TS.BS.CK2 Trần Thị Khánh Tường - Phó Trưởng khoa Y - Trưởng Bộ môn Nội, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch giải đáp trong chương trình giao lưu trực tuyến với chủ đề “Dùng thuốc dài ngày và tổn thương gan” phát sóng vào lúc 20g thứ 6, ngày 10/9/2021.

Chương trình sẽ được phát sóng trên AloBacsi.com, Youtube AloBacsi, Fanpage AloBacsi - Hỏi bác sĩ trả lời.

Ngay từ bây giờ, bạn đọc có câu hỏi và băn khoăn về vấn đề này hãy gửi câu hỏi về cho chúng tôi qua website AloBacsi.vn, email kbol@alobacsi.vn, Inbox câu hỏi trực tiếp qua Fanpage AloBacsi - Hỏi bác sĩ trả lời để chuyên gia trả lời trực tiếp trong chương trình.

Trân trọng cảm ơn TPBVSK Naturenz giúp giải độc gan, tăng cường chức năng gan, hạ men gan hiệu quả đã đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này.