Phát hiện sớm tim bẩm sinh, có thể sửa chữa ngay từ trong bào thai?

Câu hỏi

Nhờ AloBacsi chuyển câu hỏi đến PGS.TS.BS Lê Minh Khôi giúp tôi, Tôi đọc được một bài báo, trong đó có nói rằng thực tế hiện nay, số trẻ bị chẩn đoán muộn cũng như tỷ lệ bỏ sót các dị tật ở tim vẫn còn tương đối cao. Việc bỏ sót này có thể dẫn đến tử vong hoặc cho ra đời những đứa trẻ khiếm khuyết mà lẽ ra trẻ có thể được cứu sống hoặc có cuộc sống sau sinh tốt hơn nếu được can thiệp kịp thời. Vậy xin hỏi BS trong trường hợp phát hiện sớm thì có thể sửa chữa dị tật tim bẩm sinh ngay từ trong bào thai không? Nếu được thì những bệnh như thế nào mới có thể sửa chữa? Sau khi sửa chữa thì sức khỏe, thể chất có phát triển như bình thường. Vì tôi đang chuẩn bị có em bé trong năm nay nên rất lo lắng. Mong BS giải đáp giúp tôi. Thật lòng rất cảm ơn BS đã dành thời gian tư vấn cho bạn đọc chúng tôi hiểu rõ hơn về căn bệnh này. (Bạn đọc Trịnh Thị Phương - 28 tuổi, Đồng Nai)

Trả lời

Ban biên tập AloBacsi

Ảnh minh họa - Nguồn Internet

Chào bạn Phương,

Bệnh tim bẩm sinh chỉ xảy ra từ 8-12 trẻ trong 1.000 lần sinh ra sống. So với các dị tật bẩm sinh khác thì tim bẩm sinh là dị tật thường gặp nhất. Tuy nhiên, trường hợp của mình không cần phải lo lắng quá. Việc lo lắng cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của người chuẩn bị mang thai.

Số trẻ bị chẩn đoán muộn cũng như tỷ lệ bỏ sót các dị tật ở tim vẫn còn tương đối cao, điều này đúng tuy nhiên hiện nay trình độ sàng lọc, chẩn đoán tại Việt Nam đã cải thiện rất nhiều. Cho nên có thể phát hiện sớm và nhiều bệnh lý phức tạp chứ không còn bỏ sót nhiều nữa.

Vì sao hiện nay chúng ta có phát hiện sớm:

- Ý thức xã hội ngày càng cao
- Năng lực chẩn đoán của BS đã được cải thiện rất nhiều
- Có sự hỗ trợ của máy móc, đặc biệt là siêu âm tim. Thậm chí chúng ta còn phát hiện ngay từ khi còn trong bào thai.

Nếu như một số thai kỳ khi phát hiện sớm trong bào thai có thể có kế hoạch chẩn đoán sớm, sinh ở những trung tâm ở BV có khả năng can thiệp cho các bé, từ đó sẽ làm giảm tỷ lệ tử vong trong 1 số bệnh lý tim phức tạp.

Trên thế giới hiện nay đã tiến hành can thiệp tim bẩm sinh trong giai đoạn bào thai. Ví dụ như hội chứng tim trái thiểu sản, người ta sẽ đưa dụng cụ vào qua thành bụng mẹ vào trong tim của bào thai để nong qua thì van của bào thai có khả năng tự lành rất tốt. Do đó, can thiệp sớm trong bào thai thì khả năng sẽ tốt hơn. Tuy nhiên, không phải tất cả các bệnh đều cần phải và có thể can thiệp sớm trong bào thai bởi vì chỉ có 1 số trung tâm tiên tiến mới có thể thực hiện can thiệp này. Hơn nữa, sự can thiệp này cũng có tỷ lệ biến chứng khá cao.

Riêng ở Việt Nam, hiện nay chẩn đoán tim bẩm sinh trong bào thai đang được quan tâm rất đặc biệt. Thực tế, ở TPHCM đã phát hiện rất nhiều trường hợp. Tuy vậy, ở Việt Nam chưa thể can thiệp trong giai đoạn bào thai. Có thể trong 3-5 năm nữa, một trung tâm nào đó ở TPHCM có thể can thiệp nhưng việc can thiệp này sẽ chỉ ở một số trung tâm.

Tuy nhiên, tỷ lệ bị tâm bẩm sinh chỉ xảy ra khoảng 1%. Do đó bạn không nên quá lo lắng bạn nhé.

Điều quan trọng để phát hiện sớm thì phải có lối sống lành mạnh (không hút thuốc, bia rượu, không tự ý sử dụng thuốc trước và trong giai đoạn thai kỳ). Với những phụ nữ bị đái tháo đường thì phải kiểm soát đường huyết tốt. Bắt buộc phải khám thai định kỳ, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ bởi vì trong 3 tháng này BS có thể khám lâm sàng đánh giá nguy cơ, sau đó làm siêu âm, nếu cần xét nghiệm khác để tầm soát nếu có nghi ngờ.

Thân mến!

Trích trong: PGS.TS.BS Lê Minh Khôi tư vấn trực tuyến về Tim mạch nhi và Tim bẩm sinh

PGS.TS.BS Lê Minh Khôi
Khoa Phẫu thuật Tim mạch, BV ĐH Y Dược TPHCM