Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện nay các nước trong khu vực châu Âu có nhiều trẻ em được tiêm phòng sởi hơn bao giờ hết. Nghịch lý là khu vực này có tỉ lệ tiêm văcxin gia tăng trong năm 2017 nhưng bệnh sởi vẫn bùng phát trong năm 2018.

Sởi bùng phát ở nước có tỉ lệ văcxin bao phủ cao

Theo đó, năm 2018, bệnh sởi đã giết chết 72 trẻ em và người lớn ở khu vực châu Âu. Báo cáo quốc gia hàng tháng từ tháng 1 đến tháng 12-2018 cho thấy tại châu Âu có trên 82.000 người ở 47 nước mắc sởi đã phải nhập viện.

Năm 2018 là năm mà châu Âu có số người nhiễm virút sởi cao nhất trong thập kỷ này, gấp 3 lần so với năm 2017 và gấp 15 lần năm 2016.

Điều đáng lo ngại là sự gia tăng các trường hợp mắc bệnh sởi năm 2018 lại xảy ra ở thời điểm sau một năm khu vực châu Âu đạt được mức độ bao phủ ước tính cao nhất từ trước đến nay đối với liều văcxin sởi thứ hai (đạt 90% vào năm 2017).

Tuy nhiên theo WHO, những tiến bộ dựa trên thành tích đạt được về tỉ lệ bao phủ văcxin ở cấp quốc gia có thể che lấp những khoảng trống ở cấp địa phương, thường không được để ý cho đến khi dịch bệnh bùng phát.

Theo đó phải đảm bảo tất cả các nhóm dân cư trên cùng một địa bàn có quyền tiếp cận công bằng và thuận lợi đối với dịch vụ tiêm chủng, xác định những người đã bị bỏ sót tiêm chủng trong quá khứ để tạo điều kiện cho họ tiếp cận và tiêm đầy đủ các loại văcxin.

Bên cạnh đó phải đảm bảo nhân viên y tế được tiêm văcxin để ngăn ngừa lây truyền trong các cơ sở y tế, được trang bị đủ kiến thức, kỹ năng liên quan đến tiêm chủng và miễn dịch để cảm thấy tự tin khi tuyên truyền cho bệnh nhân.

Bên cạnh đó là giải pháp tuyên truyền, giải đáp, củng cố niềm tin của người dân vào tiêm văcxin, các địa phương cung cấp văcxin kịp thời với giá cả phải chăng, đảm bảo an toàn khi tiêm văcxin...

Đặc biệt là cần cải thiện năng lực phát hiện và ứng phó ổ dịch để loại trừ trước khi lây lan, bùng phát.

Trên 50% trẻ mắc sởi chưa tiêm chủng

Riêng tại Việt Nam từ đầu năm 2019 đến nay, dịch sởi đã bùng phát và có diễn biến khá phức tạp.

Theo cục trưởng Cục Y tế dự phòng Bộ Y tế Trần Đắc Phu, năm 2018, đặc biệt 3 tháng cuối năm, có trên 9.700 người mắc sốt phát ban nghi sởi, số có xét nghiệm dương tính với bệnh sởi là gần 2.000 ca.

So với cùng kỳ 2017, số sốt phát ban nghi sởi cao gấp 21 lần, số có dương tính với bệnh sởi tăng 13 lần.

Trong các tuần đầu năm 2019, bệnh nhân sởi cả người lớn và trẻ em được ghi nhận ở nhiều địa phương, đặc biệt tại các tỉnh thành phía Nam - vùng vốn không có "truyền thống" của bệnh sởi - như Đồng Nai, Bình Dương, TP.HCM cũng gia tăng mạnh.

Trong số trẻ mắc bệnh, thống kê của Bộ Y tế cho thấy có trên 50% chưa tiêm chủng, gần 40% tiêm chưa đủ mũi hoặc không rõ tiền sử tiêm chủng, 10% tiêm đủ hai mũi văcxin ngừa sởi.