Tinh hoàn là gì? Đau tinh hoàn là tình trạng như thế nào?

BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước trả lời:

Tinh hoàn là cơ quan sinh sản ở nam giới, có hình dạng giống như 2 quả trứng cút nằm trong bìu. Đau tinh hoàn có thể do những tổn thương từ nhỏ đến lớn ở trong vùng này. Tuy nhiên nếu gặp phải tình trạng đau tinh hoàn, các bạn không nên lơ là, bỏ qua, bởi vì trên thực tế có nhiều trường hợp đáng tiếc do bỏ qua những dấu hiệu đầu tiên mà mất đi thời gian vàng để can thiệp.

Đau bìu có thể đến từ những bệnh lý đơn giản cho đến những tình trạng y tế rất nghiêm trọng như xoắn tinh hoàn hoặc các bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục. Nếu bỏ qua thời gian vàng, đôi khi có thể tạo ra những tổn thương không hồi phục cho vùng bìu, tinh hoàn.

Đối với người có tình trạng đau tinh hoàn, cần lưu ý không phải lúc nào các bệnh lý ở tinh hoàn cũng biểu hiện đầu tiên bằng triệu chứng đau tinh hoàn, mà có thể là các triệu chứng đau vùng bụng, đau vùng bẹn. Do đó, nếu thấy đau vùng bìu, có thể bệnh không phải ở giai đoạn đầu, không phải triệu chứng đầu tiên mà đã tiến triển. Vì vậy, nếu bị đau vùng bụng hay đau vùng bẹn, nên đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám.

Những nguyên nhân gây đau th và ảnh hưởng của nó đến cơ thể?

BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước trả lời:

Nếu một người bị đau tinh hoàn do bị đá trúng, thường gặp trong thi đấu thể thao hoặc đá banh, chạy nhảy vui đùa… rất dễ xác định do chấn thương hoặc vết thương gây ra.

Tuy nhiên, trong một số tình huống cần phải tìm các nguyên nhân khác.

Đau tinh hoàn trên người bệnh có đái tháo đường kéo dài nhiều năm cần phải xem xét vì đây có khả năng là những tổn thương do bệnh lý đái tháo đường gây ra.

Người nam giới đang ở trong lứa tuổi quan hệ tình dục, đau tinh hoàn có thể là tình trạng viêm mào tinh hoàn do nhiễm chlamydia gây ra.

Đau tinh hoàn diễn ra trên một bạn trẻ nam thanh niên trong lứa tuổi 16-18-20 cần chú ý, đặc biệt là trong bệnh cảnh đau đột ngột, xem xét có phải do tình trạng xoắn tinh hoàn gây ra hay không.

Đối với tình trạng đau tinh hoàn âm ỉ, kéo dài kèm bìu lớn, phải xác định xem đau này có phải do nang mào tinh, nang thừng tinh gây ra hay không, hay do tình trạng thoát vị bẹn gây ra.

Đôi khi một số người ngạc nhiên bởi đau tinh hoàn đến từ viên sỏi ở vùng tiết niệu. Khi những viên sỏi này đi đến đoạn cuối niệu quản, vị trí giao với bàng quan và bị kẹt lại trong đó cũng có thể gây đau nhiều. Hoặc đau kèm theo sưng, nóng, đỏ có thể do tình trạng viêm gây nên.

Cũng có thể đau tinh hoàn ở vùng bẹn trên cơ địa người không có tinh hoàn ở bìu từ khi còn mhỏ, coi chừng là đau tinh hoàn ẩn (hoặc còn gọi là tinh hoàn không xuống bìu).

Một trong số các nguyên nhân thường gặp gây đau ở nam giới là giãn tĩnh mạch thừng tinh.

Trên thực tế, ở phòng khám nma khoa, một số nam giới bị đau tinh hoàn và thắc mắc liệu có phải ung thư tinh hoàn? Theo thống kê, ung thư tinh hoàn ít khi biểu hiện đầu tiên bởi triệu chứng đau, thường thường khối ung thư tinh hoàn sẽ diễn biến âm thầm.

Theo lời khuyên của các bác sĩ, 1 tháng nam giới nên tự kiểm tra tinh hoàn 1 lần bằng cách sờ nắn trong điều kiện bìu được thả lỏng và thư giãn hoàn toàn để phát hiện khối cứng (nếu có) ở bên trong tinh hoàn.

Do đó, nếu có tình trạng đau ở vùng tinh hoàn, bạn không nên lo sợ ung thư mà nên nghĩ đến các nguyên nhân mà tôi đã liệt kê ở trên.

Các hoạt động thể thao có thể gây chấn thương tinh hoàn

Đau tinh hoàn khi nào cần đi khám?

BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước trả lời:

Có một số bạn khi bị đau tinh hoàn, chỉ cần nghỉ ngơi và hạn chế vận động mạnh có thể làm tình trạng đau diễn tiến trôi qua đi. Tuy nhiên, cũng có nhiều bạn lo lắng và muốn tìm lời giải đáp cho tình trạng đau của mình. Vậy trong những tình huống nào cần đi khám và khi nào cần cấp cứu?

Thứ nhất, cần đi đến bệnh viện có chuyên khoa Nam học hoặc có bác sĩ Tiết niệu nếu bạn có cơn đau diễn ra đột ngột và biểu hiện nghiêm trọng kèm theo như nôn, buồn nôn. Hoặc, bạn bị đau sau khi gặp chấn thương, tình trạng đau và sưng tinh hoàn diễn tiến nhanh, có thể lượng giá trong khoảng 1 giờ sau tổn thương, và những biểu nhiện này rầm rộ, đó là lúc cần đến bệnh viện ngay lập tức.

Thứ hai, những người cảm giác có khối cứng trong bìu, hoặc mệt mỏi, tăng nhiệt độ cơ thể, vùng bìu đỏ, sờ vào hơi nóng, hoặc trong thời gian gần đây có tiếp xúc với người mắc quai bị và cảm thấy đau tinh hoàn. Đây là thời điểm cần gặp bác sĩ để khám và làm xét nghiệm.

Các biến chứng do đau tinh hoàn gây ra

BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước trả lời:

Để nói về biến chứng do đau tinh hoàn gây ra, tôi sẽ kể cho các bạn nghe một số tình huống tôi đã gặp thực tế tại phòng khám. Trong một đêm chủ nhật trực cấp cứu, tôi tiếp nhận trường hợp bạn nam 20 tuổi, đau tinh hoàn từ hôm thứ 6. Siêu âm thấy có tình trạng xoắn tinh hoàn diễn tiến và bắt đầu hoại tử trong mô tinh hoàn. Bên cạnh đó, bạch cầu trong máu cũng tăng cao, chứng tỏ mô đã có phản ứng, từ đó mới có những thay đổi trong công thức máu của bạn này.

Theo như bạn này chia sẻ vì sợ đến bệnh viện sẽ tốn nhiều tiền nên bạn không dám đi. Nếu mọi người mới nghe sẽ nghĩ rằng bạn này quá dại dột, vì tiếc tiền khám bệnh để giờ đứng trước nguy cơ phải phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn.

Khi hỏi người cô đi cùng thì mới biết gia cảnh bạn này rất khổ. Bạn ấy ở một tỉnh vùng núi, người ba mắc bệnh tâm thần, người mẹ tảo tần đi nương rẫy để lo sinh hoạt căn bản trong gia đình. Khi nghe tin con trai cần phải nhập viện phẫu thuật, bố mẹ bạn ấy cũng không thể có mặt mà nhờ người cô ở tỉnh gần hơn đưa đến bệnh viện.

Khi chuẩn bị gây tê, bạn này khóc. Tôi cũng đã giải thích với bạn ấy về các vấn đề y tế như: với 1 bên tinh hoàn còn lại bạn vẫn có khả năng lập gia đình và có con về sau. Thứ hai, nếu mặc cảm vì không có đủ tinh hoàn thì sau cắt có thể đặt tinh hoàn giả vào trong bìu. Tất cả đều có biện pháp giải quyết.

Nhưng, bạn ấy nói rằng mình khóc vì giận bản thân, vì không đến bệnh viện sớm hơn, vì nghĩ rằng có thể chịu đựng được.

Do đó, đôi khi, có những lúc không phải ai cũng có điều kiện hay nghĩ rằng tình trạng của mình phải cấp cứu y tế. Trong trường hợp gặp phải vấn đề y tế nói chung, các bạn cần đi đến bệnh viện ngay. Nếu gặp khó khăn, trở ngại về kinh tế vẫn có thể trình bày hoàn cảnh khó khăn để nhận được hỗ trợ. Trong cộng đồng có rất nhiều bàn tay nhân ái, họ sẵn sàng chia sẻ một phần kinh phí điều trị cho người bệnh có hoàn cảnh khó khăn.

Đây cũng là câu chuyện để các bạn hiểu rằng, trong tình huống khẩn cấp nhất cần phải đến bệnh viện ngay lập tức. Cũng có những tình huống tôi gặp do viêm tinh hoàn nhưng do chần chừ đến bệnh viện, tình trạng viêm diễn tiến đến mức tạo thành những ổ áp xe bên trong tinh hoàn, từ đó làm người bệnh đứng trước nguy cơ hoại tử, hư hại một phần tinh hoàn. Những hư hại này sẽ ảnh hưởng khả năng sinh tinh, khả năng sinh sản của người đàn ông sau này.

Xoắn tinh hoàn dẫn đến tinh hoàn thiếu máu nuôi và tổn thương, hoại tử. Nếu để lâu sẽ khiến tinh hoàn bị tổn thương vĩnh viễn, ảnh hưởng tới khả năng sinh sản hoặc phải cắt bỏ.

Làm thế nào để ngăn ngừa tình trạng đau ở tinh hoàn?

BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước trả lời:

Có một số cách ngăn ngừa cảm giác khó chịu đau tinh hoàn. Nếu các bác sĩ đã điều trị xong nguyên nhân nền tảng gây ra vấn đề này, các bạn có thể điều trị hỗ trợ thêm để tránh những cơn đau này quay lại.

Đối với những bạn là vận động viên nên mặc quần thi đấu thể thao. Đây là dạng quần này khá đặc biệt. Khi luyện tập hay thi đấu, nên mặc chiếc quần này để tránh các chấn thương trực tiếp vào vùng nhạy cảm.

Thực hành tình dục an toàn: mang bao cao su khi quan hệ tình dục.

Kiểm tra tinh hoàn 1 tháng 1 lần để sớm ghi nhận những thay đổi bên trong của tinh hoàn như phát hiện những khối u qua những nhân cứng bên trong tinh hoàn. Mỗi khi đi tiểu nên đẩy hết lượng nước tiểu ra bên ngoài, không để tồn đọng nước tiểu, làm trống bàng quang hoàn toàn để giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu. Nếu có tình trạng đau tinh hoàn không nên chần chờ và đến bệnh viện khám ngay lập tức.

Trả lời bạn đọc

Đầu năm tôi đã đi nội soi ở Bệnh viện Bình Dân, bác sĩ nói viêm đường tiểu nhưng không hiểu sao tôi vẫn đi tiểu nhiều lần, tiểu lắt nhắt, cứ 15-20 phút là đi tiểu một lần, ban ngày ít hơn ban đêm mặc dù đã uống thuốc. Gần đây tôi đến bệnh viện ở Bình Dương làm xét nghiệm và siêu âm đều không có vấn đề gì. Mấy ngày nay tinh trùng còn có màu hồng nữa. Mong BS Phước tư vấn. (Anh Dũng)

BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước trả lời:

Chào bạn Dũng,

Thứ nhất, về vấn đề viêm đường tiểu, bác sĩ đã xác định và kê toa cho bạn, có thể đó là liều khởi đầu, nhưng triệu chứng của bạn vẫn chưa đáp ứng hoàn toàn, biểu hiện là tiểu nhiều lần, tiểu về đêm… Bạn nên cần trở lại gặp bác sĩ vì đây là biểu hiện của nhiều tình trạng, có thể làm viêm niệu đạo, bác sĩ cần xác định có sự hiện diện của vi khuẩn hay không? Thêm nữa cũng cần xem xét bạn có mắc hội chứng đau vùng chậu kéo dài hay không, hoặc hội chứng bàng quang kích thích.

Thứ hai, tinh trùng của bạn có màu hồng, bạn cần kiểm tra tinh dịch đồ để xác định có sự hiện diện của hồng cầu hay không.

Mong bạn giành thời gian đến bệnh viện để tiếp tục những bước tiếp theo trong quá trình điều trị.

Cần khám bác sĩ ngay khi có những biểu hiện đau tinh hoàn.

Thủ dâm và đau tinh hoàn có liên quan gì không thưa BS?

BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước trả lời:

Thủ dâm không liên quan nhiều đến đau tinh hoàn. Nhưng những người nam giới ngày nào nghĩ đến tình dục nhiều hoặc lâu chưa quan hệ hay xuất tinh sẽ cảm thấy dễ bị kích thích hơn, dễ cảm thấy khó chịu nhẹ trong vùng tinh hoàn. Sau khi quan hệ hay thủ dâm xong họ sẽ cảm thấy nhẹ hơn, cảm giác kích thích qua đi. Nhưng một số người chia sẻ ngược lại, khi quan hệ tình dục hay thủ dâm kéo dài, tức là việc kích thích và cương khá lâu, trong ngày tiếp theo sẽ cảm giác đau tức nhẹ ở vùng bìu.

Do đó, khi có biểu hiện bất thường tốt nhất nên đi khám bác sĩ. Bác sĩ sẽ xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu để xem có viêm nhiễm hay không. Bên cạnh đó có thể siêu âm Doppler để đánh giá mô tinh, mạch máu cung cấp cho tinh hoàn để phát hiện nguyên nhân gây đau tinh hoàn.

Siêu âm Doppler cho kết quả ngay lập tức, bác sĩ sẽ chỉ cho bạn thấy những bất thường trên màn hình và sau đó in tờ kết quả đưa cho bạn. Xét nghiệm nước tiểu thường chưa đến 1 giờ sẽ cho kết quả.

Em chào bác sĩ, em 31 tuổi, dương vật và tinh hoàn nhỏ đi, có phải do em thủ dâm nhiều không ạ? Khoảng năm nay, khi kích thích nhưng dương vật em không cương lên được, uống thuốc không có tác dụng ạ.

BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước trả lời:

Thủ dâm đơn thuần không làm dương vật và tinh hoàn nhỏ đi, nhưng chính sự lo lắng và không thể kiểm soát lo âu khiến bạn có những rối loạn nhất định về tinh thần. Qua lăng kính của mình bạn cảm nhận tinh hoàn và dương vật nhỏ đi. Để giải đáp điều này, chứng minh tinh hoàn của bạn có bình thường, chiều dài dượng vật có đủ hay không, bạn nên đo kích thước. Ở phòng khám Nam khoa có thể xác định dựa vào thước Prader. Bác sĩ sẽ dùng thước đo Prader đặt cạnh tinh hoàn bạn rồi so sánh thể tích tương ứng được ghi sẵn trên mỗi hạt của chuỗi.

Thứ hai, bạn bị rối loạn cương do lo lắng kéo dài. Do đó, bạn cần đến bệnh viện để được bác sĩ khám và làm các xét nghiệm, đo nội tiết tố để xác định có sụt giảm hay không, có bệnh nền nào kèm theo hay không. Trong tình huống cần thiết bác sĩ sẽ điều trị để hồi phục khả năng cương cho bạn.

Tôi bị đường cao, 6.2-6.5 mmol/l, thử máu có bạch cầu cao, bác sĩ nghi ung thư tuyến tiền liệt. Theo dõi thấy tiểu nhiều lần vào ban ngày, ban đêm ít hơn. Xin hỏi ung thư tuyến tiền liệt có biểu hiện như thế nào?

BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước trả lời:

Anh cần thực hiện xét nghiệm PSA - kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt để xem PSA có cao hay không. Nếu chỉ số PSA của anh dưới 4 ng/ml thì nguy cơ ung thư không cao. Trong trường hợp chỉ số này cao, tùy theo các bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu có thể cho anh làm thêm xét nghiệm chuyên sâu hơn, như tìm thêm chỉ số free PSA/ total PSA, tức là kiểm tra tỷ lệ PSA tự do/ PSA toàn phần để đánh giá.

Tỷ lệ chỉ số PSA tự do/PSA toàn phần được dùng để chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt

Nếu cần thiết có thể sinh thiết tuyến tiền liệt để xem mẫu mô trong tuyến tiền liệt có sự hiện diện của tế bào ác tính hay không. Song song đó, bác sĩ thăm khám bằng ngón tay qua ngả trực tràng để cảm nhận tuyến tiền liệt với những biểu hiện ung thư sẽ khác như có sự hiện diện của nhân cứng trong tuyến tiền liệt, bề mặt tuyến tiền liệt không trơn láng, sờ vào rìa nhân cứng lổn nhổn, không rõ ràng…

Hiện nay có siêu âm tuyến tiền liệt qua ngả trực tràng, tức là đưa đầu dò vào hậu môn địa tràng để quan sát gần hơn tuyến tiền liệt của anh.

Vừa qua có 35 trường hợp tại Bệnh viện Bình Dân được thực hiện kỹ thuật mới MRI Fusion Biopsy, nghĩa là sinh thiết kết hợp MRI, bác sĩ sẽ cho người bệnh chụp cộng hưởng từ, dựa trên hình ảnh cộng hưởng từ sẽ giúp bác sĩ tiên lượng những trường hợp có nguy cơ cao, từ đó có thể định hướng vùng nghi ngờ, để khi đưa cây kim sinh thiết vào đúng vùng nghi ngờ, so với sinh thiết thường quy có thể lấy 10-12 mẫu ngẫu nhiên trong vùng tuyến tiền liệt. Kỹ thuật này có một số ưu điểm như tăng khả năng phát hiện tế bào ác tính, đặc biệt là ở giai đoạn sớm. Thứ hai giúp người bệnh sinh thiết ít mẫu thử hơn.

Tóm lại, trong trường hợp của anh, với những biểu hiện: chỉ số đường cao, bạch cầu trong máu cao, tiểu nhiều lần ban ngày… không phải là triệu chứng then chốt, trong khi những vấn đề cần chú ý đặc biệt như thăm khám bởi các bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu để được làm các xét nghiệm chuyên sâu như khám qua ngả trực tràng, siêu âm, đánh giá và kiểm tra PSA, sinh thiết tuyến tiền liệt trong trường hợp cần thiết mới xác định anh có ung thư hay không.

Ghi từ Fanpage Bí mật nam giới FM 95.6Mhz