Đau chân tưởng do cột sống, ai ngờ tắc nghẽn mạch máu suýt hoại tử chi

Theo lời kể của bệnh nhân, triệu chứng đau tăng dần khi đi bộ, chỉ cần đi khoảng 100m là cảm thấy đau buốt ở hai chân, buộc phải dừng lại nghỉ ngơi 10 phút mới có thể đi tiếp, nhưng sau đó cũng chỉ tiếp tục được quãng đường tương tự. Ban đầu, ông cho rằng nguyên nhân là do bệnh lý cột sống. Tuy nhiên, khi đến Phòng khám Đa khoa Ngọc Minh, các bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp đã nhận thấy dấu hiệu không phù hợp với chẩn đoán ban đầu.

BS.CK2 Trần Khánh Phương - chuyên khoa Lão khoa - Cơ xương khớp, là người trực tiếp thăm khám, đã rà soát toàn bộ kết quả cận lâm sàng và khám kỹ lâm sàng. Qua đó phát hiện bệnh nhân có giảm máu nuôi chi dưới, mạch mu chân yếu, hai chân lạnh, không kèm đau lưng, kèm theo triệu chứng đau cách hồi, một biểu hiện điển hình của bệnh lý mạch máu ngoại biên.

Theo bác sĩ, đây là dạng biểu hiện dễ nhầm lẫn với thoát vị đĩa đệm, do cả hai đều gây đau chân khi đi lại và giảm khi nghỉ. Tuy nhiên, bệnh lý mạch máu có điểm phân biệt rõ: quãng đường đi được thường rất ngắn (dưới 100m), đau tăng nhanh, kèm các dấu hiệu đặc trưng như mạch yếu, lạnh chi, bắt mạch khó và không có triệu chứng đau lưng. Trong khi đó, thoát vị đĩa đệm thường cho phép bệnh nhân đi được quãng đường dài hơn trước khi xuất hiện đau.

Sau khi chỉ định khảo sát mạch máu bằng siêu âm Doppler, bác sĩ phát hiện bệnh nhân bị tắc hẹp gần như toàn bộ động mạch đùi bên trái, nghi có huyết khối. Chụp CTA tiếp theo cho thấy bệnh nhân bị huyết khối tắc động mạch chậu ngoài, gây hẹp nặng hết mạch máu bên trái và một phần bên phải.

“Đây là tình trạng huyết khối động mạch chi nặng, nếu không phát hiện kịp thời có thể dẫn đến hoại tử chi, tương tự như đột quỵ não hay nhồi máu cơ tim ở các mạch máu khác”, BS.CK2 Trần Khánh Phương cho biết.

Đáng chú ý, bệnh nhân hút thuốc lá nhiều năm, có tăng huyết áp, nhưng không từng đi khám tầm soát, chỉ uống thuốc huyết áp định kỳ và cho rằng mình “vẫn khỏe mạnh”. Gần đây, vì tăng cân và phát hiện gan nhiễm mỡ, bệnh nhân bắt đầu tập thể dục theo khuyến cáo của bác sĩ. Khi bắt đầu đi bộ, mới phát hiện đau chân, nhưng vẫn cố gắng tiếp tục bằng cách uống thuốc giảm đau để đi tập, hy vọng giảm cân.

Tuy nhiên, chính sự chủ quan và không kiểm tra các yếu tố nguy cơ tim mạch định kỳ đã khiến bệnh lý diễn tiến âm thầm đến mức tắc gần như hoàn toàn mạch máu mới được phát hiện.

“Chỉ một biểu hiện đau chân thôi, nhưng có thể là do bệnh cơ xương khớp, cũng có thể là do bệnh mạch máu. Với người lớn tuổi, kết quả hình ảnh học như thoát vị đĩa đệm rất dễ xuất hiện, nhưng không nên vội kết luận khi chưa xem xét lâm sàng kỹ càng. Nếu chỉ dựa vào phim chụp mà bỏ qua các triệu chứng, dễ chẩn đoán sai và điều trị lệch hướng, dẫn đến bỏ sót bệnh lý nguy hiểm như huyết khối mạch máu”, BS.CK2 Trần Khánh Phương nhấn mạnh.

Bệnh nhân sau đó đã được chuyển đến bệnh viện để can thiệp lấy huyết khối, tránh nguy cơ hoại tử chi. Đồng thời, bác sĩ cũng chỉ định tầm soát toàn diện mạch máu, bao gồm chụp CT mạch vành, siêu âm mạch cảnh, mạch não, nhằm phát hiện sớm các ổ xơ vữa khác tiềm ẩn trong cơ thể.

BS.CK2 Trần Khánh Phương khuyến cáo, hút thuốc lá và tăng huyết áp là hai yếu tố nguy cơ hàng đầu gây tổn thương mạch máu, bao gồm mạch chi, tim, não. Nếu huyết khối xảy ra ở não sẽ gây đột quỵ, ở tim là nhồi máu cơ tim, và ở chi sẽ dễ bị chủ quan do nghĩ là đau cơ xương khớp, từ đó chậm trễ điều trị.

Người hút thuốc lá, có tăng huyết áp, đái tháo đường nên tầm soát mạch máu định kỳ 6 tháng-1 năm/lần. Đừng đợi đến khi “đau mới đi khám”, bởi lúc đó có thể đã tắc gần hết mạch máu. Đồng thời, cần phối hợp khám lâm sàng kỹ lưỡng, hình ảnh học, đánh giá nguy cơ toàn diện mới có thể chẩn đoán đúng bệnh, tránh bỏ sót bệnh lý nguy hiểm.