“Tim quá tải là tình trạng trái tim phải chịu đựng nhiều áp lực, gánh nặng từ các thói quen nguy hại như chế độ dinh dưỡng không hợp lý, đời sống tinh thần và lối sống kém lành mạnh... Nếu không thay đổi, về lâu dài sẽ ảnh hưởng tới hiệu suất làm việc cũng như cấu tạo, chức năng của tim và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch”, TS.BS Phạm Trần Linh, Hội Tim mạch học Việt Nam cho biết trong Bản tin Y tế 24h, phát sóng trên Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) vừa qua.

Tim quá tải: Hiểu nguyên nhân để chủ động phòng tránh

Trao đổi về nguyên nhân của bệnh lý tim mạch, TS.BS Phạm Trần Linh cho biết nhiều người vẫn ngộ nhận bệnh tim mạch xuất hiện là do di truyền, tuổi tác, giới tính – những nguyên nhân không thể can thiệp thay đổi được. Thực tế, ngày nay bệnh lý tim mạch còn đến từ những nguyên nhân khác, mà chúng ta hoàn toàn có thể tự ý thức và thay đổi được.

TS.BS Phạm Trần Linh, Hội Tim mạch học Việt Nam

Đó chính là những thói quen của thời đại mới rất gây hại cho tim như hút thuốc, lạm dụng rượu bia, chất kích thích, lười vận động, ăn nhiều thức ăn nhanh… Bên cạnh đó, chuyên gia tim mạch còn chỉ ra các yếu tố khiến nhiều người giật mình như stress, cảm xúc tiêu cực, lối sống cô lập, khép kín… Đặc biệt, chế độ dinh dưỡng thừa đường, thừa muối hay “nạp” vào nhiều chất béo không tốt từ mỡ động vật, dẫn đến thừa cân, béo phì cũng vô tình khiến tim quá tải, từ đó suy giảm chức năng, dễ tăng huyết áp, suy tim, có thể đột quỵ.

Đáng nói, dù được cảnh báo từ sớm về các nguyên nhân trên, người Việt vẫn thờ ơ và chưa thực sự quan tâm đến sức khỏe trái tim. Số liệu từ Bộ Y tế đã chỉ ra rằng, 25% dân số Việt Nam mắc các bệnh lý tim mạch, điều đó có nghĩa cứ 4 người trưởng thành có 1 người gặp vấn đề về sức khỏe tim mạch. “Con số này vẫn sẽ tăng lên, chưa có dấu hiệu chững lại. Vì thế, chúng ta cần “giảm tải” cho tim ngay hôm nay để không những thuộc nhóm an toàn mà còn góp phần giảm tỷ lệ người mắc bệnh tim.” – TS.BS. Phạm Trần Linh cho biết thêm.

“Giảm tải” cho tim: Bắt đầu từ điều chỉnh chế độ dinh dưỡng

Tư vấn về giải pháp “giảm tải” cho tim, PGS.TS.BS Lê Bạch Mai, Nguyên Phó Viện trưởng Viện dinh dưỡng quốc gia, cho biết: “Các cụ ta, xưa có câu ‘Bệnh từ miệng mà vào’. Vì vậy, điều tiên quyết cần điều chỉnh chính là chế độ dinh dưỡng.”

Cụ thể, chuyên gia đưa ra lời khuyên “3 điều hạn chế” trong ăn uống: một là hạn chế ăn quá mặn (<5g muối/ngày); hai là hạn chế ăn nhiều đường tinh chế từ bánh kẹo, nước ngọt, trà sữa, kem (năng lượng ít hơn 10% tổng năng lượng cả ngày); ba là hạn chế các thức ăn nhanh vì các thức ăn này chứa nhiều chất béo không tốt cho tim.

“3 hạn chế” không khó, chỉ cần để ý là có thể thực hiện được

Không dừng lại ở “3 điều hạn chế”, còn cần phải phối hợp với “2 điều bổ sung”, một là các thực phẩm giàu chất xơ như rau quả, trái cây tươi (khoảng 400g/người/ngày); hai là lựa chọn chất béo tốt, giàu dưỡng chất chống ô-xy hoá để giúp hạn chế hấp thu cholesterol xấu.

“Những chất béo tốt cho tim chứa các axit béo cần thiết mà cơ thể không tổng hợp được như omega-3, omega-6 thường có trong các loại cá béo (cá hồi, cá thu, cá mòi...) hay các loại dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu hạt cải và đặc biệt là dầu gạo lứt còn được biết đến với dưỡng chất Gamma-Oryzanol rất tốt cho sức khỏe tim mạch”, PGS.TS.BS. Lê Bạch Mai cho biết.

Bắt đầu giảm tải cho tim từ khâu chọn nguyên liệu nấu nướng

Lối sống lành mạnh cùng tinh thần tích cực sẽ góp phần đáng kể trong việc giảm gánh nặng cho tim. TS.BS Phạm Trần Linh nhấn mạnh: “Việc luyện tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày và bỏ thuốc lá sẽ làm tăng vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng đến các mô; từ đó hệ thống tim mạch hoạt động hiệu quả hơn.”

Tập luyện thể lực thường xuyên làm giảm nguy cơ xuất hiện nhồi máu cơ tim, đồng thời nâng cao khả năng sống sót khi xảy ra nhồi máu cơ tim.

Theo số liệu thống kê, hơn 60% người tăng huyết áp chưa được phát hiện. Điều đó chứng tỏ việc theo dõi sức khỏe tim mạch cũng đóng vai trò quan trọng trong việc “đón đầu” để phòng ngừa các bệnh lý tim mạch. Vì thế, hãy khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra các chỉ số đường huyết, lắng nghe các tín hiệu “tim lên tiếng” như: khó thở, đau ngực, chán ăn, phù chân,… Đặc biệt, bắt đầu từ việc chọn lọc thực phẩm tốt cho tim, thực hành những thói quen sinh hoạt lành mạnh và duy trì tinh thần tích cực, bạn đã chủ động phòng tránh tình trạng tim quá tải. Trái tim tuy nhỏ bé nhưng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì sự sống. Hãy bảo vệ và chăm sóc trái tim duy nhất của chính mình.