I. Thực hiện các bài tập để cải thiện thị lực

1. Bài tập bút chì

Mất thị lực một phần do đột quỵ có thể được phục hồi bằng cách phục hồi chức năng của não thông qua các bài tập mắt. Các bài tập này hiện đang trở thành một phần trong thực hành vật lý trị liệu. Bài tập sau đây có thể hữu ích trong việc cải thiện thị lực sau đột quỵ.

• Giữ một cây bút chì hoặc bất cứ thứ gì tương tự trước mắt bệnh nhân ở khoảng cách 45 - 50 cm.
• Sau đó, di chuyển bút chì lên xuống và sang hai bên, yêu cầu bệnh nhân không cử động đầu theo mà chỉ liếc mắt.
• Tiếp tục đặt cây bút chì trước mặt bệnh nhân và di chuyển ra xa mũi, yêu cầu bệnh nhân quan sát cẩn thận.
• Giữ bút chì trong mỗi tay, một ở tay trái và một ở tay phải. Đưa tay sao cho một tay gần mắt hơn và tay kia xa mắt. Để bệnh nhân đoán xem bút nào gần mắt hơn và bút nào không.

Bài tập bút chì giúp bệnh nhân cải thiện thị lực sau đột quỵ.

2. Kiểm tra các bài tập vẽ và xếp hình

Thử vẽ một số đồ vật và hình dạng thông thường, yêu cầu bệnh nhân hoàn thành các hình dạng đó. Ngoài ra, bệnh nhân nên chơi các trò chơi tìm từ hoặc hoàn thành từ và các trò chơi giải đố. Những trò chơi này sẽ cải thiện thị lực bằng cách sử dụng bộ não để xác định các đối tượng bằng cách sử dụng thị giác.

3. Tập các bài tập cho mắt

Tăng cường cơ mắt sẽ cải thiện trí nhớ và hỗ trợ quan sát các vật thể. Điều này sẽ cải thiện trương lực cơ có thể đã bị mất do đột quỵ.

Cố gắng giữ ba ngón tay của bạn trên mí mắt trên và cố gắng nhắm mắt lại. Động tác này sẽ giúp cơ mắt khỏe hơn, cải thiện thị lực, ngăn ngừa mỏi mắt và giảm căng thẳng.

Tuy nhiên, những tổn thương cấu trúc vĩnh viễn trong khu vực thị giác của não không được phục hồi trong các bài tập này.

4. Mát xa mắt hoặc chườm nóng/ lạnh

Mát xa mắt bằng một miếng gạc ấm sẽ giúp thư giãn và có tác dụng làm dịu vì hơi ấm cải thiện lưu thông máu.

Ngâm một chiếc khăn vào nước lạnh và một chiếc trong nước ấm, chườm thay phiên trong một phút một mắt, trong 5 đến 10 phút.

Xoa bóp mí mắt cũng có thể hữu ích.

5. Phục hồi chức năng bị mất thị lực bằng ném bóng

Cố gắng tung quả bóng qua lại với sự hỗ trợ của người thân, đảm bảo rằng quả bóng đến và đi từ bên bị ảnh hưởng của cơ thể. Bài tập này tạo điều kiện cho việc cải thiện não bộ, đồng bộ hóa chuyển động với thị lực, kích thích chuyển động mắt và cơ thể của bên bị ảnh hưởng để khắc phục các vấn đề thị giác.

6. Sử dụng các bài tập trên máy tính

Các bệnh nhân đột quỵ có thể sử dụng bài tập mắt trên vi tính để lấy lại thị lực. Mỗi ngày, bệnh nhân được hướng dẫn nhìn chằm chằm vào một hình vuông màu đen trên màn hình máy tính. Trong các khoảng thời gian xác định, một cụm 100 chấm nhỏ sẽ nhấp nháy ở bên cạnh màn hình tương ứng với mắt bị ảnh hưởng. Các bài tập này giúp cải thiện bộ não để bệnh nhân đột quỵ có thể nhìn thấy trở lại.

Quy trình này có thể kéo dài 15 đến 30 phút mỗi ngày trong vài tháng.

II. Thực hiện các liệu pháp và can thiệp y tế cải thiện thị lực

1. Liệu pháp thị lực bù trừ

Liệu pháp thị lực bù trừ tập trung vào việc kích thích vùng não liên quan đến thị lực, bao gồm dùng kính, quét hình ảnh và nhận thức trực quan. Sự chuyển động của hình ảnh từ nơi không nhìn thấy sang nơi nhìn thấy giúp điều chỉnh trường thị giác và vùng não liên quan, cải thiện thị lực.

2. Liệu pháp phục hồi thị lực

Mục tiêu của liệu pháp phục hồi thị lực là kích thích các kết nối thần kinh liên quan đến thị lực trong não, bao gồm nhiều liệu pháp cụ thể cho từng loại suy giảm thị lực xảy ra sau đột quỵ. Liệu pháp này tập trung đặc biệt vào điểm vàng (hoàng điểm) - nơi có số lượng tế bào thần kinh cao nhất.

Liệu pháp này có khả năng phục hồi ở mức cao nhất.

3. Sử dụng lăng kính

Lăng kính được sử dụng để điều chỉnh các vấn đề thị giác khác nhau. Lăng kính tùy thuộc vào các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện. Ví dụ:

- Trong trường hợp nhìn đôi, lăng kính được đặt trên một thấu kính thủy tinh để điều chỉnh lại vị trí bất thường của ánh nhìn.

- Trong trường hợp mắt bỏ sót hình ảnh (visual neglect - bệnh nhân không nhận biết về những thứ hiện diện ngay bên cạnh cơ thể), ví dụ bệnh nhân không nhận biết hình ảnh bên trái thị giác sẽ sử dụng lăng kính có thể phản chiếu các hình ảnh ở phía bên trái sang phía bên phải của trường thị giác.

4. Thiết bị hỗ trợ thị lực

Các thiết bị hỗ trợ thị lực được thiết kế để giúp những người bị mất thị lực một phần, và chia thành 3 loại, bao gồm thiết bị hỗ trợ quang học (kính lúp cầm tay, kính lúp để bàn), thiết bị hỗ trợ không quang học (bản in phóng to, đèn cường độ cao) và thiết bị hỗ trợ thị lực điện tử (camera quan sát, kính viễn vọng, chiếu slide). Tất cả những điều này có thể giúp ích rất nhiều cho tầm nhìn của bệnh nhân.

Kính lúp là một trong những thiết bị hỗ trợ thị lực cho bệnh nhân sau đột quỵ.

5. Cân nhắc phẫu thuật cơ mắt

Phẫu thuật thường không phải là lựa chọn để giải quyết các vấn đề thị giác sau đột quỵ, vì nguyên nhân không phải do chấn thương thực thể đối với mắt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể được đề nghị để điều chỉnh song thị. Phẫu thuật cơ mắt thường hữu ích cho các trường hợp nhìn đôi. Việc này có thể giúp định vị lại mắt.

Quyết định phẫu thuật nên được thực hiện với sự đánh giá về lợi ích và rủi ro có thể xảy ra.

III. Thay đổi môi trường

1. Thay đổi lót sàn

Thay đổi lớp lót sàn, chẳng hạn như từ gạch sang thảm, có thể giúp cải thiện thị giác cho bệnh nhân sau đột quỵ. Sử dụng các vật liệu khác nhau để phân biệt các khu vực khác nhau sẽ làm thay đổi âm thanh do bước chân tạo ra và thông báo sự xuất hiện của người khác.

Cân nhắc trải thảm ở một số khu vực trong nhà

2. Sửa chữa cầu thang đi lại dễ dàng hơn

Những thay đổi về thiết kế của cầu thang có thể giúp người bị đột quỵ có thể lên xuống cầu thang dễ dàng. Các thiết bị hỗ trợ trực quan giúp người bị đột quỵ leo lên hay leo xuống một cách an toàn. Có thể cân nhắc lắp đặt tay vịn.

3. Cất giữ đồ đạc gọn gàng

Đặt đồ đạc ở những nơi kín đáo, chẳng hạn như dọc theo các bức tường. Điều này giúp người bị đột quỵ tránh vấp phải đồ đạc mà không cần phải ghi nhớ các vị trí được sắp xếp.

Các cạnh đồ nội thất nên làm cong, hạn chế tối thiểu vật sắc nhọn. Nội thất trong phòng nên có nhiều màu sắc để thu hút sự chú ý.