Chúng ta đều biết uống nhiều rượu sẽ dẫn đến xơ gan, ngoài ra, xơ gan còn do những nguyên nhân nào nữa ạ?

Uống nhiều rượu là một trong những nguyên nhân thường gặp gây ra xơ gan ở Việt Nam, ngoài ra cũng có một số nguyên nhân khác như là viêm gan virus B, C, viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (là một trong những nguyên nhân nổi trội gây xơ gan trong thập niên gần đây), suy tim. Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác gây xơ gan như ứ mật, viêm gan tự miễn, bệnh wilson, ứ sắt…

Nhiều người thắc mắc tế bào gan vốn có khả năng tái tạo, vậy tại sao gan lại bị xơ? Nhờ BS giải đáp.

Gan là một cơ quan có khả năng tái tạo rất lớn, một người mất 60% khối lượng gan vẫn có thể tái tạo lại phần nhu mô gan đã mất. Tuy nhiên, khả năng tái tạo chỉ thực hiện được khi khung liên kết mạch máu của mô gan còn nguyên vẹn.

Đối với những người bị xơ gan, đã xảy ra một quá trình viêm mạn tính kéo dài, một quá trình xơ hóa gan lan tỏa làm cho khung liên kết mạch máu gan đã bị phá hủy và vì vậy gan không thể nào tái tạo lại được.

BS.CK2 Trương Thị Ái Phương - Phó khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Nhân dân 115

Trước khi đến khám xơ gan, bệnh nhân có cần phải kiêng cữ ăn uống như thế nào ạ?

Trước khi đi khám, bệnh nhân chỉ cần nhịn đói buổi sáng, sẽ tốt hơn cho việc khảo sát siêu âm bụng ,cũng như xét nghiệm máu sẽ cho ra kết quả chính xác hơn. Ngoài ra có thể cần nội soi dạ dày để tầm soát tĩnh mạch thực quản giãn.

Vậy làm thế nào để chúng ta nhận biết được xơ gan?

Để nhận biết được xơ gan: Đối với những xơ gan còn bù thì dường như không có triệu chứng gì cả, nên tốt nhất chúng ta nên đi khám sức khỏe định kỳ hằng năm để có thể phát hiện kịp thời xơ gan giai đoạn sớm.

Ở người xơ gan còn bù, bệnh nhân chỉ có những triệu chứng mơ hồ như mệt mỏi, chán ăn, giảm tình dục, đau nhẹ hạ sườn phải… Và chỉ đến khi bệnh nhân đã qua giai đoạn xơ gan mất bù thì bệnh nhân sẽ có những triệu chứng và biến chứng như mệt mỏi, chán ăn, đầy bụng, rối loạn kinh nguyệt, liệt dương, vú lớn, chảy máu chân răng, chảy máu cam, chảy máu dưới da, lông tóc dễ rụng,vàng da, tiểu sậm màu, đau hạ sườn phải, phù chân, báng bụng, lòng bàn tay son, dấu sao mạch, trĩ, đi cầu ra máu, nôn ra máu...

Đo độ đàn hồi mô gan đánh giá mức độ xơ hóa gan

Vậy chi phí để tầm soát bệnh xơ gan là bao nhiêu?

Tầm soát xơ gan sẽ có những xét nghiệm cơ bản như xét nghiệm máu, siêu âm bụng, nội soi dạ dày để tầm soát tĩnh mạch thực quản giãn, và hiện nay có kỹ thuật đo độ đàn hồi mô gan đánh giá mức độ xơ hóa gan, có thể giúp phát hiện xơ gan giai đoạn sớm. Tổng chi phí khoảng 2 triệu đồng.

Xơ gan được chia theo những mức độ nào ạ? Và ở mỗi mức độ, bác sĩ sẽ điều trị như thế nào?

Xơ gan thường được chia ra là xơ gan Child-Pugh A, Child-Pugh B, Child-Pugh C hoặc có thể chia theo mức độ xơ gan còn bù hay xơ gan mất bù. Ở mỗi mức độ xơ gan chúng tôi đều điều trị về nguyên nhân của bệnh, điều trị triệu chứng, điều trị các biến chứng và điều trị nâng đỡ gan.

Xơ gan như thế nào thì có thể được đánh giá là mức độ nặng, thưa BS?

Xơ gan mức độ nặng hay còn gọi là xơ gan mất bù, lúc này bệnh nhân đã có các biến chứng như xuất huyết do vỡ- giãn tĩnh mạch thực quản, báng bụng, bệnh não gan, viêm phúc mạc, hội chứng gan thận, hội chứng gan phổi…

Một bạn đọc AloBacsi có chẩn đoán “xơ gan dạng đầu đinh”, nhờ BS giải thích đây là hiện tượng gì ạ?

Thuật ngữ xơ gan dạng đầu đinh là một thuật ngữ đã dùng trước đây khá lâu để nói về xơ gan do rượu. Ngày nay xơ gan được chia theo giai đoạn xơ gan còn bù và xơ gan mất bù.

Bệnh xơ gan nếu không điều trị sẽ gây ra những ảnh hưởng và biến chứng như thế nào, thưa BS?

Xơ gan sẽ dẫn đến một số biến chứng như xuất huyết tiêu hóa trên do vỡ- giãn tĩnh mạch thực quản, báng bụng, bệnh não gan, viêm phúc mạc, hội chứng gan thận, hội chứng gan phổi, ung thư tế bào gan…

Người bị xơ gan cần lưu ý gì khi ăn uống và khi phải dùng thuốc điều trị các bệnh khác, thưa BS?

Đối với người xơ gan chỉ cần lưu ý một số điều, thứ nhất không ăn quá mặn, thứ hai không ăn một bữa ăn quá nhiều chất béo. Và đương nhiên, người bệnh xơ gan do rượu phải ngưng tuyệt đối uống rượu bia.

Đối với những người xơ gan do gan nhiễm mỡ thì có chế độ ăn phù hợp, tập thể dục, giảm cân.

Ngoài những điều lưu ý ở trên, chế độ ăn của người bệnh xơ gan không cần phải kiêng cữ quá mức, cần có bữa ăn đầy đủ và cân đối chất dinh dưỡng như người bình thường, và khi uống bất kỳ thuốc nào cũng phải theo chỉ định của bác sĩ.

Theo BS, chúng ta có những cách nào để ngăn chặn hay đẩy lùi tình trạng xơ gan?

Có một số nguyên nhân chúng ta có thể ngăn chặn để không dẫn đến xơ gan: Hạn chế uống rượu bia, tất cả mọi người nên tiêm vaccine phòng ngừa viêm gan siêu vi B, khi uống thuốc điều trị bệnh nên theo chỉ định của bác sĩ. Chúng ta nên kiểm tra sức khỏe định kỳ để có thể phát hiện sớm các tình trạng viêm gan mạn, để có thể điều trị kịp thời, tránh dẫn đến xơ gan.

Và một vấn đề nổi trội ngày nay đó chính là chế độ ăn không cân đối, ít vận động sẽ dẫn đến dễ bị gan nhiễm mỡ không do rượu, là một trong những nguyên nhân thường gặp của xơ gan. Vì vậy chúng ta cần phải có chế độ ăn, vận động phù hợp để giảm tình trạng gan nhiễm mỡ, giảm nguy cơ dẫn đến xơ gan.

AloBacsi chân thành cảm ơn BS.CK2 Trương Thị Ái Phương đã chia sẻ những thông tin hữu ích về cách ngăn chặn bệnh xơ gan. Xin hẹn gặp lại bác sĩ vào chương trình tiếp theo.