1. Đắng miệng, buồn nôn, đen răng,… tác dụng phụ của kháng sinh diệt vi khuẩn HP

Các tác dụng phụ có thể gặp phải khi điều trị HP là gì, thưa BS? Các triệu chứng này phổ biến đến mức độ nào?

ThS.BS.CK2 Trần Kinh Thành trả lời: Có rất nhiều tác dụng phụ khi dùng kháng sinh diệt trừ HP (Helicobacter pylori). Ví dụ, nếu sử dụng nhóm thuốc Metronidazol hoặc Tetracycline, hầu hết tất cả đều gây cảm giác buồn nôn dữ dội và khó chịu. Bên cạnh đó, còn có cảm giác đắng miệng, nhạt miệng, không muốn ăn uống.

Một số loại kháng sinh như Amoxicilline có thể gây tiêu chảy hay nhóm Levofloxacin có thể làm người bệnh có cảm giác đau khớp, viêm gân, nhức mỏi.

Còn trong phác đồ thuốc hiện nay có sử dụng Bismuth, là loại thuốc gây nhiều tác dụng phụ như: đi ngoài phân màu xám đen, thậm chí có thể làm đen lợi hoặc răng. Tuy nhiên, các triệu chứng sẽ khỏi khi bệnh nhân ngưng thuốc.

Để khắc phục tác dụng phụ của kháng sinh diệt HP, bác sĩ khuyến cáo, trong một số phác đồ bác sĩ sẽ cho uống thêm men vi sinh hay Probiotic, làm giảm được tác dụng phụ không mong muốn của kháng sinh.

Bên cạnh đó, những người gặp quá nhiều tác dụng phụ được khuyến cáo nên uống kháng sinh sau khi ăn. Trong thời gian uống, nếu buồn nôn hay nôn hoặc có vị kim loại ở họng, người bệnh nên uống đủ nước, ít nhất 2 lít/ngày. Có thể sử dụng thêm kẹo ngậm, kẹo thảo dược bán trên thị trường để làm giảm tác dụng phụ khi dùng kháng sinh.

2. Tác dụng phụ tự khỏi sau khi kháng sinh hết tác dụng

Nhiều người bệnh than phiền về triệu chứng đắng miệng, buồn nôn khi điều trị HP. Tình trạng này có thường gặp trong thực tế lâm sàng, thưa BS? Bao lâu các triệu chứng này sẽ chấm dứt ạ?

ThS.BS.CK2 Trần Kinh Thành trả lời: Triệu chứng đắng miệng, buồn nôn gặp hầu hết ở tất cả các bệnh nhân đang áp dụng phác đồ điều trị HP. Nếu người bệnh có thể chấp nhận và kiểm soát bằng cách sử dụng một số biện pháp để cố gắng duy trì liệu trình, mọi việc sẽ qua. Thông thường, sau 14 ngày, thời gian và tác dụng của kháng sinh hết, các triệu chứng sẽ tự mất đi. 

3. Bổ sung Probiotic giúp giảm tiêu chảy khi dùng thuốc diệt vi khuẩn HP

Sử dụng kháng sinh, một vấn đề có thể gặp phải là tiêu chảy.

- Nguy cơ gặp tác dụng phụ này trong điều trị HP ra sao?

- Có cách nào cải thiện tình trạng này không thưa BS? Có nên sử dụng kèm men vi sinh hay men tiêu hóa trong trường hợp này?

ThS.BS.CK2 Trần Kinh Thành trả lời: Khi uống phác đồ diệt HP có Amoxicillin, có thể gây phản ứng phụ là tiêu chảy. Để giảm tình trạng này, các nghiên cứu đã đưa ra bằng chứng và sự đồng thuận với mức chứng cứ trung bình từ Hội Tiêu hóa Việt Nam, cho phép bổ sung men vi sinh Probiotic.

Một số men vi sinh đã được nghiên cứu, đặc biệt là chủng Saccharomyces boulardii giúp cải thiện tình trạng tiêu chảy khá nhiều. Bên cạnh đó, khuyến cáo trong quá trình uống nếu xuất hiện tiêu chảy, có thể bổ sung thêm một số sản phẩm có lợi khuẩn như sữa chua, Probiotic, từ đó làm tăng hệ miễn dịch đường tiêu hóa, cải thiện tình trạng tiêu chảy.

4. Bổ sung trái cây, rau xanh, sữa chua, tăng miễn dịch, giảm tác dụng phụ

Điều trị HP, để giảm thiểu các cảm giác khó chịu do thuốc gây ra, người bệnh nên làm gì và tránh làm gì, thưa BS?

ThS.BS.CK2 Trần Kinh Thành trả lời: Để giảm thiểu các triệu chứng từ tác dụng phụ không mong muốn, người bệnh cần uống đúng liều.

Một số kháng sinh có thể uống nhiều trong thời gian dài, ví dụ như nhóm Metronidazol phải uống 3 lần/ngày. Lưu ý, nên uống thuốc sau bữa ăn, không uống khi bụng đói. Nhóm Tetracycline cần uống 4 lần/ngày, và cũng nên uống sau bữa ăn.

Còn đối với nhóm PPI phải uống trước khi ăn 30 phút, riêng với nhóm này, để ức chế vi khuẩn HP tốt nhất, sau khi uống, bệnh nhân cần phải ăn. Trong khẩu phần ăn phải có chất đạm, lúc này, ức chế bơm proton mới đạt hiệu quả cao nhất. Từ đó, nồng độ trong dạ dày đạt pH tối ưu, kháng sinh đi vào niêm mạc và tác dụng lên vi khuẩn HP, từ đó tiêu diệt HP.

Bên cạnh việc tuân thủ về liều dùng, thời gian và cách sử dụng, cần uống đủ nước, ăn thêm trái cây và rau xanh để có vitamin cần thiết, tăng miễn dịch, từ đó, giảm bớt tác dụng phụ