Bài học phòng ngừa đột quỵ từ "Bà cụ tóp mỡ, điếu thuốc mồi nhang"

Theo bài đăng của ThS.BS.CK1 Nguyễn Xuân Tuấn Anh, một bệnh nhân nữ ngoài 60 tuổi đến phòng mạch tái khám đúng hẹn, với dáng người gầy gò, làn da đen sạm, quần áo đơn sơ, dáng đi chân quê và nụ cười hiền hậu. Trong buổi chiều lâm râm mưa, hình ảnh mộc mạc ấy đã để lại ấn tượng đặc biệt trong mắt bác sĩ.

Khi đọc kết quả xét nghiệm, bác sĩ khá ngạc nhiên: đường huyết đẹp, gan thận đều tốt, huyết áp ổn định. Nhưng có một chỉ số lại “không ổn”: mỡ máu rất cao, từ cholesterol xấu cho đến triglycerides, đủ “bộ sưu tập mỡ”. Bác sĩ bảo: “Nhìn bà thì tưởng đâu gầy yếu, khỏe khoắn, ai mà nghĩ mỡ máu lại cao thế này”. Bà cười, trả lời rằng “chắc tại hay ăn tóp mỡ”. Hóa ra không chỉ vậy, bà còn có thói quen ăn sáng ngoài quán: hôm thì bún riêu, mai phở, mốt hủ tiếu, cơm tấm… đủ món đặc sản vỉa hè.

Bác sĩ dặn: “Sau này bác chịu khó bớt ăn ngoài, tự nấu ở nhà, ăn đơn giản, ít dầu mỡ, nhiều rau xanh, vừa tiết kiệm vừa tốt cho sức khỏe”. Bà gật đầu cái rụp.

Trời đang mưa, phòng khám vắng khách, bác sĩ tranh thủ chia sẻ thêm: “Người ta thường hỏi làm sao ngừa đột quỵ. Thật ra nguyên tắc rất đơn giản: giữ huyết áp tốt, đường huyết tốt, mỡ máu tốt. Không cần phải tốn tiền triệu mua mấy viên thuốc hay thực phẩm chức năng quảng cáo. Bác thấy đó, bác đã có 2 trong 3 rồi: đường huyết tốt, huyết áp tôi sẽ điều chỉnh cho ổn. Còn mỡ máu, nếu chịu khó kiêng khem thì 1-2 tháng nữa sẽ về bình thường”.

Nghe vậy, bác sĩ còn khen thêm: “Phụ nữ thì lợi thế hơn đàn ông là không nhậu, không hút thuốc”. Nhưng bà thản nhiên đáp: “Tôi có hút thuốc đó chớ!” - Câu trả lời khiến bác sĩ ngạc nhiên muốn rớt cả cây bút. Một người phụ nữ gầy yếu, hiền khô, lại hút thuốc?

Bà kể, từ ngày chồng mất, ngày nào bà cũng thắp nhang. Mỗi lần thắp, bà mồi cho ông một điếu thuốc. Khi mồi, bà hút thử vài hơi. Rồi thành quen, hút riết lúc nào chẳng hay. Nghe vừa thương, vừa buồn cười, nhưng đó là sự thật: thuốc lá không chỉ làm khổ đàn ông, mà còn rủ rê cả những người phụ nữ góa hiền lành.

Bác sĩ nhận ra rằng, mỗi bệnh nhân đều có một câu chuyện riêng, mà từ đó có thể soi chiếu thành bài học sức khỏe cho tất cả. Một bà cụ chân quê, ngoài 60, lại vừa nghiện tóp mỡ vừa nghiện thuốc lá - những thói quen tưởng chừng nhỏ nhặt nhưng đủ để đặt bà vào nhóm nguy cơ cao với bệnh tim mạch và đột quỵ.

Vì vậy, điều bác sĩ cần làm không chỉ là kê đơn thuốc, mà còn phải “kê đơn” thay đổi lối sống, giúp bệnh nhân giảm rủi ro. Phòng ngừa đột quỵ thực ra không khó, chỉ cần kiểm soát tốt ba con số: huyết áp, đường huyết, mỡ máu; từ bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia; ăn uống lành mạnh, nhiều rau xanh, ít dầu mỡ; duy trì vận động phù hợp và khám sức khỏe định kỳ.