Theo trang Nobelprize.org, giải Nobel Y sinh năm 2020 được trao cho bộ ba nhà khoa học đã có những đóng góp đóng vai trò quyết định trong cuộc chiến chống căn bệnh viêm gan, một vấn nạn y tế toàn cầu gây ra tình trạng xơ gan và ung thư gan trên khắp thế giới.

GS Harvey J. Alter sinh năm 1935 ở New York trong một gia đình gốc Do Thái. Ông tốt nghiệp bác sĩ từ Đại học Rochester. Năm 1961 ông tham gia Viện Y tế quốc gia Hoa Kì (NIH) như là một trợ lí nghiên cứu. Sau đó ông tiêu ra vài năm nghiên cứu ở Đại học Georgetown trước khi quay về NIH vào năm 1969 và trở thành một nhà khoa học cao cấp (senior investigator). Năm 1989, ông và đồng nghiệp khám phá virus lúc đó đặt tên là "non-A, non-B virus" (sau này đổi tên là HCV) và công trình này công bố trên tập san Science.

BS Michael Houghton sinh năm 1949 ở Anh. Ông tốt nghiệp tiến sĩ từ King College (Anh) vào năm 1977. Ông có một thời gian làm nghiên cứu cho các công ti sinh học G. D. Searle & Company và Chiron (1982). Ở Chiron, ông làm nghiên cứu với Qui Lim Choo, George Kuo và Daniel Bradley và tạo ra bản sao của HCV vào năm 1989. Năm 2010 ông chuyển về Đại học Alberta, nơi ông được bổ nhiệm làm chức giáo sư thực thụ và điều hành trung tâm nghiên cứu virus học Li Ka Shing. Ông có một thành tích khoa học đáng nể, với chỉ số H lên đến 96.

GS Charles M. Rice sinh năm 1952 ở Sacramento. Ông tốt nghiệp tiến sĩ từ Viện Công nghệ California (CalTech) vào năm 1981, và nghiên cứu hậu tiến sĩ từ 1981 - 1985. Ông thành lập nhóm nghiên cứu tại Đại học Washington (St Louis) vào năm 1986 và trở thành giáo sư thực thụ vào năm 1995. Từ năm 2001 ông là giáo sư của Đại học Rockefeller (New York). Ông là tác giả hay đồng tác giả của hơn 400 bài báo khoa học.

Chân dung của chủ nhân giải Nobel Y sinh học năm 2020

Theo Ủy ban Karolinska tại Stockholm (Thụy Điển), việc phát hiện virus viêm gan C giúp khám phá căn nguyên của những ca bệnh viêm gan còn lại (sau phát hiện về viêm gan A và B), cho phép phát triển những xét nghiệm máu và dược phẩm mới giúp cứu mạng sống của hàng triệu người.

Theo đó, nghiên cứu của nhà khoa học Alter đã chứng minh rằng một loại virus không xác định là nguyên nhân phổ biến của bệnh viêm gan mãn tính. Ông Houghton đã giúp phân lập bộ gen của loại virus mới và đặt tên là virus viêm gan C. Nhà khoa học Rice đã cung cấp bằng chứng cuối cùng cho thấy riêng mình virus viêm gan C cũng có thể gây ra bệnh viêm gan.

Trước đó, dù đã phát hiện virus viêm gan A và virus viêm gan B nhưng các nhà khoa học vẫn chưa thể giải thích nguyên nhân dẫn tới phần lớn các ca mắc viêm gan lây truyền qua đường máu. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính, mỗi năm có khoảng 70 triệu người mắc và 400 nghìn người tử vong vì các bệnh liên quan đến viêm gan.

Giải Nobel Y sinh năm nay có ý nghĩa vô cùng đặc biệt vì đại dịch COVID-19 lan tràn khắp toàn cầu càng làm nổi bật tầm trong quan trọng của các cuộc nghiên cứu y khoa đối với xã hội và các nền kinh tế trên khắp thế giới.

Giải Nobel Y sinh được trao cho những khám phá quan trọng và nổi bật trong lĩnh vực khoa học sự sống và y học. Nobel Y sinh được trao lần đầu vào năm 1901. Đến nay, Ủy ban Nobel đã trao tổng cộng 111 giải cho 222 nhà khoa học trên thế giới.

Tất cả các giải thưởng Nobel đều được trao tại Thụy Điển vào tháng 12 hằng năm, trừ giải Nobel hòa bình ở Na Uy. Giá trị giải thưởng năm nay là 10 triệu krona Thụy Điển (hơn 1.118.000 USD), tăng thêm 1 triệu krona so với năm ngoái.

Sự kiện trao giải này thường được tổ chức vào ngày 10-12 hằng năm để tưởng niệm ngày mất của người sáng lập ra giải thưởng Nobel là nhà bác học Alfred Nobel.

Tuy nhiên, do đại dịch COVID-19, Quỹ Nobel - cơ quan quản lý các giải thưởng Nobel - ngày 21/7 thông báo hủy tổ chức bữa tiệc trao giải truyền thống năm nay. Chủ nhân của giải Nobel năm nay sẽ nhận giải tại nhà riêng hoặc tại các đại sứ quán.