Ăn trứng mỗi tuần có thể giảm nguy cơ Alzheimer - thực hư ra sao?

Một nghiên cứu gần đây đã ghi nhận rằng tiêu thụ hơn 1 quả trứng mỗi tuần có thể liên quan đến việc giảm khoảng 47% nguy cơ mắc Alzheimer’s dementia ở người lớn tuổi.

Nghiên cứu này được thực hiện trong khuôn khổ Rush Memory and Aging Project với hơn 1.024 người tham gia, độ tuổi trung bình khoảng 81, theo dõi trong khoảng 6,7 năm. Những người ăn ≥1 trứng/tuần có tỉ lệ mắc Alzheimer’s thấp hơn rõ rệt so với người ăn ít hơn 1 trứng/tháng. 

Đặc biệt, khi xem xét mẫu não tự hiến (578 người đã mất) thì nhóm ăn trứng ≥1 tuần cũng có dấu hiệu ít tích tụ protein đặc trưng của Alzheimer’s (amyloid & tau) hơn. 

Vì sao trứng lại có liên quan đến sức khỏe não bộ?

Trứng là thực phẩm giàu chất dinh dưỡng đặc biệt có ích cho não bộ:

Choline: Một dưỡng chất thiết yếu, tham gia cấu tạo màng tế bào thần kinh, tổng hợp acetylcholine - một chất dẫn truyền thần kinh rất quan trọng cho ghi nhớ và học hỏi. Nghiên cứu ghi nhận choline giải thích khoảng 39% lợi ích của việc ăn trứng liên quan đến giảm nguy cơ Alzheimer’s. 

Lutein, zeaxanthin, omega-3, vitamin B12, folate: Tất cả đều có mặt trong trứng và có vai trò hỗ trợ mạng lưới thần kinh, giảm stress oxy hóa và viêm - hai yếu tố quan trọng trong quá trình thoái hóa thần kinh.

Cần hiểu đúng về nghiên cứu này

Tuy con số “47% giảm nguy cơ” nghe rất ấn tượng, nhưng vẫn có vài điểm cần lưu ý:

Đây là nghiên cứu quan sát (cohort study), nghĩa là nó tìm thấy “liên quan” chứ không chứng minh “nguyên nhân”. Nghiên cứu không thể khẳng định chắc chắn rằng ăn trứng sẽ chắc chắn ngăn Alzheimer. 

Đối tượng nghiên cứu là người lớn tuổi (trung bình 81 tuổi) và cư dân khu dưỡng lão ở Mỹ - do đó có thể không áp dụng hoàn toàn cho người trẻ hoặc các quốc gia khác. 

Nghiên cứu sử dụng tự báo cáo khẩu phần ăn (“food frequency questionnaire”) - có thể có sai số nhớ lại.

Việc ăn trứng là một phần của chế độ ăn tổng thể; khả năng tác động tốt có thể đi cùng các yếu tố sống lành mạnh khác (vận động, không hút thuốc, ăn nhiều rau…) chứ không chỉ riêng “ăn trứng”.

Ăn trứng như thế nào cho hợp lý?

Nếu bạn muốn đưa trứng vào thực đơn với mục tiêu hỗ trợ sức khỏe não bộ, dưới đây là gợi ý:

• Có thể ăn 1-2 quả trứng/tuần là mức phù hợp theo nghiên cứu trên (≥1 quả/tuần giúp giảm nguy cơ).
• Ưu tiên cách chế biến đơn giản: luộc, trứng luộc lòng đào, trứng chần - giữ lại chất dinh dưỡng và hạn chế dầu mỡ, chiên xào nhiều.
• Kết hợp với chế độ ăn nhiều rau xanh, trái cây, cá béo - vừa tăng omega-3 và chống oxy hóa, vừa giảm nguy cơ viêm.
• Nếu bạn đang có cholesterol máu cao, bệnh tim mạch, nên tham khảo bác sĩ trước khi tăng lượng trứng hoặc thay đổi khẩu phần đáng kể.
  
  

Những gì trứng không thể thay thế

• Vận động thể chất thường xuyên (đi bộ, bơi, đạp xe) giúp tăng tuần hoàn não.
• Rèn luyện trí não: học hỏi, đọc sách, giao tiếp xã hội - giúp kích hoạt “dự trữ nhận thức”.
• Ngủ đủ giấc, kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu - đều là yếu tố có liên quan đến giảm nguy cơ Alzheimer’s.
• Tránh hút thuốc, hạn chế rượu bia - vì chúng tăng stress oxy hóa và tổn thương thần kinh.
  
  

Kết luận & khuyến cáo cho bạn đọc AloBacsi

Nghiên cứu năm 2024-2025 từ dự án Rush Memory and Aging Project đã mở ra gợi ý rất khả quan: chỉ cần ăn ≥1 quả trứng/tuần có thể liên quan đến giảm khoảng 47% nguy cơ mắc Alzheimer’s dementia ở người lớn tuổi, với phần lợi ích được giải thích bởi choline có trong trứng. 

Tuy nhiên, cần lưu ý:

• Đây không phải bằng chứng chắc chắn về nguyên nhân-kết quả.
• Trứng phải được xem như thành phần trong chế độ ăn đa dạng, kết hợp cùng lối sống lành mạnh.
• Nếu bạn có bệnh lý nền như tim mạch, mỡ máu, nên điều chỉnh lượng trứng dưới sự tư vấn chuyên gia.
  
  

Hãy nhớ: não khỏe - chế độ ăn đúng + vận động thường xuyên + rèn luyện trí não + ngủ đủ giấc.