Hormon sinh dục là các nội tiết tố được duy trì trong cơ thể ở mức độ nào đấy để duy trì các biểu hiện cơ bản của giới tính là nam hoặc nữ. Nếu các hormon này duy trì ở mức phù hợp thì nó sẽ giúp cân bằng giới tính hoặc những cảm xúc bản thân, giúp bạn tránh xa một số bệnh tật. Ngược lại, nếu các hormon này quá thấp hoặc quá cao trong cơ thể đều ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và giới tính của con người.

Một số hormon sinh dục đặc trưng

Testosteron đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì cảm xúc tình dục. Testosteron thường liên kết mật thiết với các đặc tính của các cá thể nam nhưng nó cũng có mặt trong cơ thể của các cá thể nữ. Hormon này được sản xuất bởi các tế bào Leydig ở tinh hoàn của nam giới và trong buồng trứng ở nữ giới.

Ngoài ra, các tuyến thượng thận của cả hai giới cũng sản xuất DHEA testosteron là một tiền chất của testosteron. Đây là một hormon có thể làm cho nam biến thành nữ. Nếu cơ thể có quá nhiều hormon testosteron sẽ khiến giọng nói ồm ồm và tăng sự phát triển của khối lượng cơ bắp. Testosteron cũng làm tăng sự ham muốn tình dục ở cả hai giới.

Estrogen là hormon nữ giới được sản xuất trong buồng trứng cũng như trong các tế bào chất béo nhất định của cơ thể. Estrogen giúp tăng trưởng và phát triển hoàn thiện các bộ phận sinh dục nữ, vú và lông ở vùng mu. Do đó, nếu thiếu hụt estrogen có thể gây ra sự suy giảm tình dục ở giới nữ. Đây cũng là nguyên nhân chủ yếu gây ra chứng khô âm đạo và các triệu chứng khác trong thời kỳ mãn kinh.

Progesteron được sản xuất trong buồng trứng ở nữ giới. Nó là một trong những loại hormon kích thích và điều hòa nhiều chức năng của cơ thể, có vai trò trong việc duy trì thai kỳ, giúp cơ thể chuẩn bị sẵn sàng cho sự thụ thai, mang thai và điều hòa chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng ở nữ giới. Nếu nồng độ progesteron cao sẽ gây ra các triệu chứng tiền kinh nguyệt như hiện tượng căng ngực, cảm giác phù nề và cảm xúc không ổn định. Khi nồng độ progesteron thấp sẽ khiến kinh nguyệt không đều.

Tuyến yên và mối liên quan với các tuyến nội tiết khác trong cơ thể

Thuốc hormon - “Con dao hai lưỡi”

Các thuốc hormon thường được dùng trong chuyên ngành nam khoa và phụ khoa để điều trị một số triệu chứng liên quan đến giới tính và các bệnh về sinh dục. Việc sử dụng các thuốc này cần phải được theo dõi chặt chẽ và có sự điều chỉnh liều lượng cần thiết khi có triệu chứng phụ ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của cơ thể.

Các thuốc hormon đều có mặt trái của nó đã được cảnh báo trước. Hiện nay có những người chuyển giới cũng thường xuyên phải sử dụng hormon này để duy trì bản sắc giới mà họ mong muốn. Nhưng việc dùng thuốc hormon để duy trì giới tính là một “con dao hai lưỡi” với những hệ quả tiêu cực đến sức khỏe vì các hormon sinh dục là nhóm thuốc có nhiều tác dụng không mong muốn.

Các androgen sinh dục nếu dùng thường xuyên không những tác động đến các yếu tố phụ của giới tính như lông, râu, tóc, mô mỡ trên cơ thể mà còn có thể gây ung thư và các bệnh về tim mạch. Trong suốt cuộc đời sau khi phẫu thuật chuyển giới, những người này phải dùng thuốc nội tiết nam hoặc nữ. Những thuốc này không hề rẻ và họ bị áp lực kiếm tiền để chi phí cho việc này.

Một vấn đề nữa đặt ra là họ phải được điều trị đúng phác đồ, được các thầy thuốc chuyên về nội tiết sinh dục theo dõi chặt chẽ để nếu có trục trặc gì, họ sẽ được điều chỉnh kịp thời. Tuy nhiên, hiện nay người chuyển giới thường tự dùng thuốc theo mách bảo hoặc theo đơn mang về từ nơi mà họ đã phẫu thuật tự nguyện.

Khi tự điều trị, họ sẽ không biết được dạng thuốc nội tiết nào là tốt, liều lượng thuốc như thế nào phù hợp, cần điều chỉnh gì khi có trục trặc. Vì thế, việc dùng thuốc sai sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe. Chẳng hạn, việc dùng thuốc nội tiết tố nữ dạng uống ethinyl estradiol có thể làm thuyên tắc tĩnh mạch do huyết khối (gây đột tử).

Điều trị chuyển giới giống như điều trị một bệnh mạn tính phải dùng thuốc suốt đời mà muốn an toàn thì người bệnh phải được bác sĩ chuyên khoa kê toa thuốc, theo dõi định kỳ, điều chỉnh liều lượng. Nếu sử dụng thường xuyên các thuốc hormon nội tiết tố sinh dục sẽ làm thay đổi cơ thể. Testosteron giúp lông trên cơ thể người nữ thành nam phát triển nhiều hơn.

Sự phân bố mỡ của cơ thể cũng thay đổi dưới tác động của nội tiết tố nữ. Tuy nhiên, nội tiết tố sinh dục không làm thay đổi bộ xương. Testosteron giúp giọng nói của người nữ thành nam trở nên trầm hẳn sau ba tháng dùng thuốc, nhưng estrogen lại không thể giúp giọng của người nam thành nữ trở nên thánh thót hơn được.

Theo ThS.BS Nga Anh - Sức khỏe và Đời sống