Dự phòng trước phơi nhiễm có bảo vệ bản thân khỏi virus dại không?

Câu hỏi

Em có quay lại Trung tâm Y tế Dự phòng để hỏi, nhưng họ bảo không cần phải tiêm thêm mũi 5, tại em bỏ qua mũi thứ 4 thì em đã chuyển sang dự phòng trước phơi nhiễm, nên không cần tiêm thêm mũi thứ 5. Vậy dự phòng trước phơi nhiễm có bảo vệ được em trước virus dại không ạ? Em cảm ơn.

Trả lời

ThS.BS Võ Thị Tố Uyên

Bác sĩ - Bệnh viện Thống Nhất, TPHCM

Tiêm vắc xin phòng dại. Ảnh minh họa - Nguồn Internet

Chào em,

Về hiệu quả của vắc xin tiêm ngừa dại, thông thường nếu tiêm đủ 5 mũi có thể phòng ngừa được 1 năm. Nếu tiêm 4 mũi thời gian bảo vệ có thể ngắn hơn.

Trường hợp gọi là dự phòng trước phơi nhiễm nghĩa là khi bạn không có yếu tố nguy cơ, tuy nhiên trường hợp này bạn đã bị chó cắn và chó này không rõ có bị dại hay không thì nên tiêm đủ số mũi bạn nhé!

Thân mến.

Câu tư vấn trước: Tiêm ngừa vắc xin dại không theo phác đồ có làm mất tác dụng?

Mời tham khảo thêm:

>> Có nên tiêm phòng dại nhắc lại sau 1 năm?

>> Vacxin ngừa dại có tác dụng bao lâu, AloBacsi?

Vắc xin dại tế bào là tốt nhất, đây là vắc xin an toàn và hiệu lực bảo vệ cao. Nước ta từ năm 1992 đã dùng vắc xin dại tế bào Verorab, có 2 phác đồ dưới đây được WHO đồng ý và khuyến cáo sử dụng:

- Phác đồ tiêm bắp như sau:

+ Người chưa tiêm dự phòng: tiêm 05 mũi (0.5ml/liều) vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28. Trong trường hợp phơi nhiễm độ III cần phối hợp tiêm Immunoglobulin dại kết hợp.
+ Người đã tiêm dự phòng trong 5 năm gần đây: tiêm 02 liều vào ngày 0 và 3.
+ Người đã tiêm dự phòng không đều hay quá 5 năm: tiêm 05 mũi vào các ngày 0,3,7,14,28 và có thể tiêm thêm Immunoglobulin.

- Phác đồ tiêm trong da: với liều 0.1ml vắc xin hoàn nguyên.

+ Người chưa tiêm dự phòng: tuân thủ phác đồ “2-2-2-0-1-1”:
*Hai mũi tiêm trong da vào 2 vị trí khác nhau vào các ngày 0, 3, 7.
*Một mũi tiêm trong da tại một vị trí vào các ngày 28 (hoặc 30) và ngày 90.

+ Người đã tiêm dự phòng: tiêm khẩn cấp 0.1ml vào các ngày 0 và 3.
*Kỹ thuật tiêm trong da phải được thực hiện đúng, tránh tiêm dưới da.
*Phải dùng bơm kim tiêm riêng để tránh lây nhiễm.

- Tiêm dự phòng hay tiêm trước phơi nhiễm:

+ Tiêm ngừa cơ bản: tiêm bắp 3 liều (0.5ml/liều) vào các ngày 0, 7 và 28
+ Tiêm nhắc lại: sau 1 năm. Sau đó cứ 5 năm tiêm lại một lần.

- Tiêm vắc xin dự phòng trước phơi nhiễm:

Phải sơ cứu và rửa sạch vết thương với thật nhiều nước và xà phòng. Sau đó rửa lại thật kỹ bằng nước sạch. Tiếp tục rửa vết thương bằng cồn iod. Đưa bệnh nhân tới trung tâm điều trị bệnh dại.

- Chống chỉ định ở những trường hợp sau: đang điều trị dài ngày bằng các thuốc ức chế miễn dịch (bao gồm cả corticoid), và thuốc Chloroquin; người bị khiếm khuyết miễn dịch; trẻ em hoặc người có vết cắn nặng phần đầu, cổ, hay đến khám trễ sau khi bị vết thương.

- Thận trọng:
+Người dị ứng với neomycin. Không tiêm cùng vị trí hay chung bơm tiêm vắc xin và immunoglobulin.
+Không được tiêm vắc xin vào trong lòng mạch.
+Phụ nữ có thai và cho con bú: nếu tiêm dự phòng trước phơi nhiễm thì nên trì hoãn lịch tiêm. Nếu tiêm dự phòng sau phơi nhiễm thì đối tượng này không thuộc chống chỉ định vì bệnh dại có tiến triển nguy hiểm.

- Tác dụng không mong muốn:
+Phản ứng tại chỗ tiêm: sưng, đau, đỏ da.
+Phản ứng toàn thân: mệt mỏi, đau đầu, có thể sốt, run rẩy, ngất. Có thể đau nhức xương khớp, đau cơ. Rối loạn dạ dày, ruột.
+Hiếm gặp sốc phản vệ.