Chỉ nhìn viên thuốc có phân biệt được thuốc PEP và PrEP không?

Câu hỏi

BS cho tôi hỏi,

Nhìn bề ngoài thuốc PEP và PrEP rất giống nhau có phải không ạ? Nếu không có hộp thuốc, chỉ có viên thuốc thôi thì có nhìn ra được thuốc PEP và PrEP không?

Trả lời

Chào bạn,

Câu hỏi của bạn rất hay, vì rất nhiều người phân vân chỗ này.

Đúng là nhìn bề ngoài thì thuốc PEP và PrEP có thể rất giống nhau, và trong đa số trường hợp: chỉ nhìn viên thuốc thì KHÔNG thể phân biệt chắc chắn đó là PEP hay PrEP.

Lý do là vì:

PrEP và PEP không phải là “tên thuốc”, mà là mục đích sử dụng.

- PrEP (dự phòng trước phơi nhiễm) thường dùng 1 hoặc 2 loại thuốc ARV.

- PEP (dự phòng sau phơi nhiễm) thường dùng 3 loại thuốc ARV (hoặc 2 viên phối hợp).

Trong thực tế, nhiều thuốc dùng cho PrEP cũng chính là một phần của phác đồ PEP. Ví dụ, viên phối hợp Tenofovir + Emtricitabine (TDF/FTC hoặc TAF/FTC) có thể:

- được dùng làm PrEP

- và cũng được dùng trong PEP, nhưng lúc đó sẽ uống kèm thêm thuốc khác

Vì vậy:

- Nếu chỉ có 1 loại viên thuốc trong tay → không thể khẳng định đó là PrEP hay PEP

Hai người cầm viên thuốc giống hệt nhau, nhưng: người A uống để dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP), người B uống trong phác đồ điều trị phơi nhiễm (PEP).

Thêm nữa, hình dạng viên thuốc (màu, khắc chữ) phụ thuộc vào hãng sản xuất, không phụ thuộc vào việc đó là PrEP hay PEP. Do đó không có “viên PEP riêng” hay “viên PrEP riêng” để nhìn mà phân biệt.

Điều DUY NHẤT giúp phân biệt là:

• cách dùng
• số lượng thuốc
• thời điểm bắt đầu uống

Ví dụ:

- Uống trước khi có nguy cơ → PrEP

- Uống sau khi đã có nguy cơ (trong vòng 72 giờ) → PEP

- Uống 1 viên/ngày lâu dài → PrEP

- Uống đủ 28 ngày, thường 2–3 loại thuốc → PEP

Nếu không có hộp thuốc, không biết phác đồ, không biết uống kèm thuốc gì, thì không thể nhìn viên thuốc để kết luận.

Vì đây là thuốc ARV, dùng sai mục đích hoặc sai cách sẽ làm giảm hiệu quả và tăng nguy cơ kháng thuốc, nên nếu bạn đang băn khoăn về:

- thuốc mình đang cầm là gì

- đang uống đúng PrEP hay nhầm PEP (hoặc ngược lại)

Bạn nên mang thuốc đến cơ sở y tế, phòng khám HIV/PrEP–PEP, hoặc tìm tên thuốc in trên vỉ (nếu còn) để được kiểm tra chính xác.

Thân mến.

Câu hỏi liên quan

• Cồn 90 độ rơi vào mắt, mắt nóng nhưng không mờ có đáng lo?
• Uống sản phẩm tăng vòng 1 có tốt cho sức khỏe không?
• Nhọt ở mông không có miệng, sưng căng mủ: Có nên mổ nặn mủ?