Môn đăng hộ đối có nghĩa đen là cái khung cửa có cân đối thì 2 cánh cửa khép vào nhau mới kín kẽ. Nghĩa bóng ám chỉ một quan niệm hôn nhân thời phong kiến: Trai gái muốn đi đến hôn nhân phải xứng hợp nhau về hoàn cảnh xuất thân, về môi trường sinh sống thì mới thuận lợi bền lâu. Cũng giống như 1 khung cửa có 2 cánh, khung cửa mà lệch, thì 2 cánh sẽ không đóng khít vào nhau được.

Hiểu theo nghĩa bóng thì cái khung cửa chính là nền tảng, là cái phông văn hóa, tri thức, là nhân sinh quan, thế giới quan, giá trị quan, là truyền thống của một gia đình. Hai gia đình có cân xứng với nhau thì mối quan hệ của cặp đôi mới thuận lợi, bởi ai cũng biết “ở bầu thì tròn, ở ống thì dài”.

Khi hai người không có cùng một hệ quy chiếu các giá trị, chuẩn mực thì rất dễ dẫn đến tranh cãi, người này mong muốn người kia thay đổi cách nhìn nhận vấn đề theo quan điểm của mình. Sự khác biệt làm họ thất vọng và đau khổ khiến hôn nhân chỉ còn là hình thức trói buộc.

Sự khác biệt về nền tảng của hai gia đình cũng dẫn đến thói quen khác biệt trong sinh hoạt hằng ngày của hai người dẫn đến những xung đột lặt vặt không đáng có.

Là công chức, đồng lương cố định, kinh tế không mấy khá giả nhưng bố mẹ Thu là người có nhận thức rất tốt, ăn nói hoạt bát lanh lợi, khôn khéo. Hai chị em Thu được chăm sóc tử tế, học hành đến nơi đến chốn.

Sau một thời gian yêu nhau, Thu đề nghị Pha sắp xếp đưa cô về thăm gia đình anh. Nhà anh rất nghèo, gian nhà tôn thấp lè tè giữa cánh đồng mía nắng chang chang. Ba má anh cùng trang lứa với bố mẹ Thu nhưng trông có vẻ khắc khổ hơn. Tuy mới gặp lần đầu nhưng Thu nhận thấy mẹ Pha không mấy cởi mở và thân thiện với cô.

Thời gian sau đó Thu được Pha cho biết, má anh không thích cô vì cho rằng nhà cô không cùng đạo với nhà anh (nhà Pha đạo Tin Lành còn nhà Thu đạo Phật), bà chê Thu vừa lùn vừa bị cận, bà nói cả Thu và anh đều đeo kính cận, thành ra hai người tới tám con mắt (?) khiến nhà cửa luôn bị dòm ngó làm ăn không khá (?).

Pha chỉ thông báo với Thu như vậy rồi thôi, anh không bình luận gì cũng không đưa ra quan điểm hay giải pháp nào khả dĩ đối phó với các tình huống trên. Bị Thu thúc quá, anh trốn biệt luôn.

Cô tới nhà tìm anh, mẹ anh không cho anh ra gặp. Bà nói thẳng, bà không chấp nhận con dâu gò má cao, quai hàm bạnh vì không muốn gia đình tán gia bại sản. Đến nước này, Thu không còn bình tĩnh được nữa, cô trả đũa: “Bà có gia sản gì mà lo tán gia bại sản. Con bà cũng “bốn mắt” mà bà chê tôi “bốn mắt”. Con bà như cây nấm mà bà chê tôi lùn. Tôi không cần mẹ chồng như bà và cũng không cần loại chồng như con bà”. Nói xong hả tức Thu bỏ về.

Rõ ràng hai bên gia đình họ hoàn toàn không phù hợp với nhau về quan điểm sống và về cách nhìn nhận vấn đề.

"Tình yêu không cần môn đăng hộ đối, nhưng kết hôn thì cần..."

Vấn đề thứ hai thuộc về tính cách của hai người. Trong khi Thu là một cô gái năng động, cầu tiến thì Pha là một chàng trai thiếu bản lĩnh, thiếu quyết đoán nếu không muốn nói là nhu nhược. May mà họ chưa cưới nhau.

Sự khác biệt về nền tảng của hai gia đình cũng dẫn đến thói quen khác biệt trong sinh hoạt hằng ngày của hai người dẫn đến những xung đột lặt vặt không đáng có.

Chuyên gia tâm lý hôn nhân gia đình Lý Kiến Quân cho rằng: “Tình yêu không cần môn đăng hộ đối, nhưng kết hôn thì cần. Không môn đăng hộ đối rất khó có hạnh phúc hôn nhân bởi vì các giá trị căn bản của con người thường được hình thành ở tuổi ấu thơ, trước 7 tuổi, sau này rất khó thay đổi. Nếu hoàn cảnh gia đình quá khác biệt thì sau khi kết hôn sẽ gặp rất nhiều khó khăn”.

Tuy nhiên, cuộc sống không có gì là tuyệt đối. Nếu cuộc hôn nhân của bạn rơi vào trường hợp không môn đăng hộ đối thì vợ chồng hãy lấy cái nghĩa cái tình ra đối đãi với nhau, vì tình yêu, vì con cái, phấn đấu để hòa hợp, để cân bằng và tương xứng thì vẫn đạt đến hôn nhân bền vững.