Đi sâu tìm hiểu thì vấn đề công khai thông tin người trúng thưởng còn nhiều bất cập cả với loại hình xổ số truyền thống. Rất nhiều người quan tâm mỗi năm có bao nhiêu người trúng đặc biệt, số tiền chi trả thưởng là bao nhiêu nhưng Xổ số Kiến thiết Thủ đô vẫn "giấu kín" thông tin này.

Trước việc Công ty Xổ số Kiến thiết Thủ đô không thông tin về số người trúng giải đặc biệt, số tiền chi trả thưởng trong những năm qua, khiến dư luận hoài nghi có gì đó không bình thường trong việc này.

Một đại lý bán vé số ở Hà Nội

Không thống kê số người trúng đặc biệt vì… quá nhiều (?!)

Trao đổi với phóng viên một cán bộ của văn phòng Sở Tài chính Hà Nội cho biết, hiện Sở Tài chính không quản lý vấn đề thu chi của Xổ số Kiến thiết Thủ đô, mà đơn vị này giờ do UBND TP Hà Nội quản lý. Do đó, Sở Tài chính không biết được Công ty Xổ số Kiến thiết Thủ đô thu chi ra sao, trả thưởng thế nào.

Trước đó, khi phóng viên muốn tìm hiểu thông tin về số người trúng giải đặc biệt, số tiền chi trả thưởng từ đầu năm 2016 đến nay, bà Nguyễn Thị Thủy - Phó tổng Giám đốc Công ty Xổ số Kiến thiết Thủ đô không đưa ra số liệu cụ thể, mà chỉ nói chung chung rằng doanh thu khoảng 700 tỉ đồng, trong đó giải đặc biệt chiếm khoảng 24% doanh số; các giải khác chiếm 30% doanh số,

Lí giải cho việc không có số liệu về số người trúng giải cũng như số tiền trả thưởng, bà Thủy nói rằng do lượng vé trúng nhiều và “rất nhiều người trúng giải” nên công ty không thống kê.

Như vậy, theo ý hiểu, năm qua cũng như những năm trước, có rất nhiều người trúng giải đặc biệt Xổ số Thủ đô, có thể nhiều đến mức mà công ty này không thống kê nổi. Một bạn đọc đã bình luận một cách hóm hỉnh rằng: “Chắc mỗi ngày phải có đến mấy trăm người trúng đặc biệt, nhiều quá nên công ty xổ số không muốn thống kê”.

Không hiểu, với những số liệu chung chung như trên, cuối năm Xổ số Kiến thiết Thủ đô báo cáo như thế nào với UBND TP Hà Nội về hoạt động kinh doanh của mình?

Tình trạng chung?

Xổ số kiến thiết là nguồn thu ngân sách quan trọng giúp phát triển các lĩnh vực y tế, giáo dục, các chính sách phúc lợi xã hội của các địa phương và đã quen thuộc với hầu hết mọi tầng lớp. Thế nhưng, các hoạt động tài chính của công ty xổ số kiến thiết thường rất âm thầm, không công khai.

Đơn cử như vào năm 2013, báo Thanh Niên triển khai loạt bài về vé số, nhiều phóng viên ở các địa phương cho biết lãnh đạo các công ty Xổ số kiến thiết luôn tìm cách né tránh, không cung cấp thông tin dù đó chỉ là những số liệu mang tính nguyên tắc là khách hàng (người mua vé số) phải biết như số lượng người trúng độc đắc, tỷ lệ trả thưởng, lượng vé tồn…

Thực trạng trên khả năng bắt nguồn từ bộ máy cồng kềnh và kém phát triển của mô hình Xổ số kiến thiết hiện tại. Trong khi đó, lượng vé phát hành trên thị trường ngày càng tăng cao, sự cạnh tranh giữa các công ty cùng ngày phát hành càng lớn, vé ế càng nhiều.

Trước những năm 1980, mức tiêu thụ vé đạt trên 80% nhưng đến nay ngoài các tỉnh phía nam tiêu thụ tương đối tốt, các tỉnh miền Bắc và miền Trung thì số vé tiêu thụ chỉ được 20 - 30%. Do đó số lượng vé trúng thưởng dễ rơi vào số lượng vé ế, xác suất trúng ngày càng thấp. Rất nhiều công ty Xổ số kiến thiết hoạt động có lãi nhưng chủ yếu là nhờ vé trúng thuộc lượng vé tồn phải tiêu hủy. Nếu vé tiêu thụ đạt tỷ lệ 90% trở lên thì theo quy định, mức trả thưởng tương đương 50% doanh số. Vé ế, tiêu thụ ít, xác suất trúng giải thấp nhưng điều đáng nói là các báo cáo tài chính của công ty Xổ số kiến thiết đều thể hiện sự trùng hợp kỳ lạ. Đó là tỷ lệ trúng giải và trả thưởng đều đạt mức xung quanh 50% tổng doanh số phát hành, đúng bằng cơ cấu được Bộ Tài chính cho phép chi trả.

Như vậy, các công ty Xổ số kiến thiết làm sao có lãi như báo cáo kết quả kinh doanh. Điều này thể hiện sự thiếu minh bạch. Ngoài ra, rất ít công ty Xổ số kiến thiết công bố kết quả trả thưởng. Mua vé số là ích nước lợi nhà, người mua có nhu cầu chính đáng và có quyền được biết mỗi kỳ phát hành có bao nhiêu vé trúng thưởng không, để từ đó họ có thể chọn lựa công ty nào có tỷ lệ phát hành cao, lượng người trúng thưởng cao để mua vé số.

Việc không công khai kết quả trúng thưởng cũng là một sự thiếu minh bạch, gây thiệt thòi cho người mua. Về nguyên tắc, Bộ Tài chính quy định các công ty Xổ số kiến thiết phải báo cáo định kỳ nhưng có Sở Tài chính thừa nhận rằng những số liệu báo cáo của công ty Xổ số kiến thiết địa phương là chưa đáng tin.

Thực tế trên cho thấy ngành Xổ số kiến thiết cần phải được tổ chức lại, phải minh bạch thông tin để người dân mua vé số cảm thấy an tâm. Mặt khác, trong điều kiện khoa học công nghệ phát triển như hiện nay mà cách thức quay số, phát hành vé vẫn không thay đổi so với 30 năm trước đây thì rõ ràng cần được cải tiến nhiều hơn nữa.

Theo Ngân Lượng - Công lý