Như Báo Lao Động phản ánh, sau khi có sự phản ứng quyết liệt của UBND tỉnh Bắc Ninh đối với “Dự án Nạo vét duy tu luồng đường thủy nội địa quốc gia kết hợp tận thu sản phẩm” (Dự án Nạo vét DTL) do Cty Cty CP Trục vớt luồng hạ lưu (một Cty trong hệ thống Cty của trùm nạo vét cát Ngô Thành Sơn) thực hiện trên sông Cầu, Bộ GTVT và Cục Đường thủy nội địa VN (Cục ĐTNĐ) đã phải dừng thực hiện dự án trên tuyến sông Cầu thuộc địa bàn Bắc Ninh.

Ông trùm nạo vét cát Ngô Thành Sơn tại trụ sở Cục Đường thủy nội địa VN.

Tại CV số 922/UBND-NN.TN ngày 22/4/2016 gửi Cục ĐTNĐ, UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ rõ nguyên nhân sạt lở một số điểm đê điều trên sông Cầu thuộc địa bàn huyện Quế Võ là “do tiến hành nạo vét luồng đường thủy nội địa” và yêu cầu Cục ĐTNĐ không cho phép Cty CP Trục vớt luồng hạ lưu triển khai thi công.

Tuy nhiên, trên tuyến sông Đuống nơi nạn cát tặc hoành hoành, gây sạt lở nghiêm trọng bờ kè đê điều thì UBND tỉnh Bắc Ninh “âm thầm” chi tiền ngân sách khắc phục. Chỉ tính riêng trong năm 2016, ông Nguyễn Hữu Thành - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đã ký ít nhất hai QĐ xử lý khẩn cấp sự cố sạt lở kè đê sông Đuống với số tiền 115 tỉ đồng.

Theo tìm hiểu của PV Báo Lao Động, việc sông Đuống “thất thủ” cũng có lý do của nó, đó là việc từ năm 2013, UBND tỉnh Bắc Ninh đã có quyết định phê duyệt Quy hoạch 4 khu vực khai thác, tập kết cát, sỏi lòng sông và vật liệu xây dựng của tỉnh trên dòng sông này (số 177/2013/QĐ-UBND ngày 14.5.2013). Cát sông Đuống ở các điểm khai thác được đánh giá là có trữ lượng nhiều và chất lượng tốt.

Từ cuối năm 2016, tòa soạn Báo Lao Động nhận được nhiều phản ánh của người dân các xã Đào Viên, Ngọc Xá, huyện Quế Võ (1 trong 4 điểm được UBND tỉnh Bắc Ninh quy hoạch khai thác cát) phản ánh về tình trạng khai thác cát quá mức, xâm phạm đê điều. Đặc biệt là việc hệ thống Cty của "đại gia" Ngô Thành Sơn ngang nhiên bắc ống chui qua quốc lộ bơm hút hàng trăm nghìn mét khối cát từ sông Đuống vào san lấp mặt bằng cho dự án mở rộng KCN Quế Võ II.

Lãnh địa cát của ông trùm

Từ TP Bắc Ninh đi xuôi về huyện Quế Võ khoảng 15km theo QL18 là KCN Quế Võ II. PV Báo Lao Động chứng kiến một diện tích đất trống rộng hàng nghìn mét vuông của KCN Quế Võ II mở rộng đã được san lấp bằng vòi hút cát từ phía sông Đuống về. Đối diện KCN Quế Võ II là tấm biển chỉ dẫn vào cảng cát của Cty Việt Sơn.

Lần theo cặp đường ống hút cát dùng bơm cát san lấp cho KCN Quế Võ II, PV nhận thấy cặp đường ống được đặt dọc theo con đường ra sông và khéo léo thả theo mương nước chui qua cống QL18 để vào KCN. Chiều dài của tuyến ống khoảng 1,5km, khi vắt qua đê ra sông Đuống còn được lấp đất để ngụy trang.

Qua thân đê, là con đường ra bờ sông nơi tập kết sà lan chứa máy bơm hút cát của Cty Việt Sơn nhưng con đường này bị chắn bởi chiếc barie với biển báo: “Cty CP Đầu tư Việt & Sơn” – “Không phận sự cấm vào", và "Công trường đang thi công không phận sự miễn vào"! Điều đặc biệt là lãnh địa cát Việt Sơn được ông chủ tổ chức lực lượng bảo vệ rất quy củ.

Thế nhưng, trên trang web của Cty CP đầu tư và thương mại Việt Sơn (trang web này hiện đã bị khóa), PV Báo Lao Động dễ dàng tìm thấy ảnh sà lan gốc chứa máy bơm cát và ngày làm lễ khởi công dự án san lấp 12ha KCN Quế Võ II. Tại bài “Vụ Chủ tịch tỉnh Bắc Ninh bị “cát tặc” đe dọa: Lộ chân tướng ông trùm nạo vét cát” (LĐ số 74 ra ngày 3/4), PV Báo Lao Động đã chứng minh ông trùm nạo vét cát Ngô Thành Sơn là ông chủ của cả hai Cty CP đầu tư Việt & Sơn và Cty CP đầu tư và thương mại Việt Sơn.

Sà lan bơm hút cát tại cảng Việt Sơn. Nguồn Vietsonicd

Tuyến ống được lấp đất ngụy trang khi vắt qua đê sông Đuống

Theo tìm hiểu của PV, từ khoảng đầu tháng 11/2016, ông trùm cát Ngô Thành Sơn đã cho lắp đặt một cặp ống dẫn từ sông Đuống vào thẳng KCN Quế Võ II. Thời gian đầu, hệ thống hút và bơm cát của Cty Việt Sơn hoạt động cả ngày và đêm, sau đó hoạt động chủ yếu vào ban đêm.

Cát từ sông Đuống được Cty Việt Sơn bơm đầy 12ha mở rộng KCN Quế Võ II.

Khi được hỏi về việc Cty Việt Sơn lắp đặt đường ống truyền tải bơm hút cát từ sông Đuống vào KCN Quế Võ II, ông Nguyễn Văn Bảng - Trưởng Phòng TNMT huyện Quế Võ cho rằng, việc cấp phép cho lắp đặt đường ống qua đê là thẩm quyền của Sở NN&PTNN tỉnh.

Tuy nhiên, khi PV Báo Lao Động làm việc với ông Đàm Phương Bắc - Chi cục trưởng Chi cục thủy lợi tỉnh Bắc Ninh, ông Bắc cho biết, hiện chỉ có một đơn vị đang xin cấp phép hút lắp đặt ống truyền tải cát qua đê. Nhưng CV do ông Bắc đưa ra không có tên Cty CP đầu tư Việt & Sơn hay Cty CP đầu tư và thương mại Việt Sơn.

Khi PV nêu về đường ống của Cty Việt Sơn, ông Bắc gọi điện kiểm tra ngay và xác nhận thông tin là cấp dưới của ông có phát hiện ra việc Cty Việt Sơn lắp đặt ống truyền tải cát qua đê sông Đuống. Tuy nhiên, vì lý do đoạn đê trên là đê cấp 4, thuộc thẩm quyền quản lý và xử lý vi phạm của Phòng NN&PTNT huyện Quế Võ nên cấp dưới của ông Bắc không báo cáo, cũng không có ý kiến gì với cấp trên của mình.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Đại - Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bắc Ninh khẳng định với PV Báo Lao Động, ông không hay biết có việc Cty Việt Sơn lắp đặt đường ống truyền tải bơm hút cát qua đê sông Đuống vào san lấp mặt bằng cho KCN Quế Võ II mở rộng.

Như vậy có thể nói, ông trùm nạo vét cát Ngô Thành Sơn đã qua mặt không chỉ Cục ĐTNĐ không chỉ trên sông Cầu, mà còn qua mặt cả chính quyền tỉnh Bắc Ninh “làm mưa làm gió” trên sông Đuống. Những thiệt hại của việc khai thác cát quá mức trên sông Cầu và sông Đuống của ông trùm cuối cùng lại là tiền ngân sách bỏ ra khắc phục việc những bờ kè sạt lở.

Ông trùm nạo vét cát khoe thiết bị khủng được ví như dàn khoan có thể khoan thủng lòng sông. Nguồn Vietsonicd