Ngày càng nhiều người bệnh hoang tưởng ảo giác
Tỉ lệ mắc bệnh hoang tưởng ảo giác tại Việt Nam là 1% dân số. Tuy nhiên, nhiều người chưa biết rõ về căn bệnh này và vì sao mắc bệnh.
Hoang tưởng ảo giác là một dạng triệu chứng của bệnh tâm thần phân liệt. Đây là bệnh nội sinh nhưng có người vẫn còn lầm lẫn cho rằng đây là bệnh mắc phải do stress, do yếu tố môi trường, do chấn thương.
Tưởng bị hại
Đầu tháng 12/2011, đường dây nóng báo Tuổi Trẻ nhận được điện thoại của một bạn đọc có tên Đ.C.T.. Qua điện thoại, anh T. phản ảnh anh không bị tâm thần nhưng hai năm nay bị gia đình đưa vào khoa tâm thần BV 175 (TPHCM) điều trị vì cho rằng anh tâm thần.
Theo anh T., em gái anh đưa anh vào bệnh viện vì tranh chấp nhà. Ngày 9/12, trả lời phản ảnh của anh T., đại tá BS Nguyễn Văn Hường - chủ nhiệm khoa nội tâm thần - khẳng định anh T. (44 tuổi, Q. Phú Nhuận, TPHCM) bị bệnh tâm thần phân liệt thể paranoid (hoang tưởng ảo giác).
Không được uống rượu - bia, thức đêm...
Ngoài điều trị bằng thuốc, yếu tố gia đình rất quan trọng trong việc chăm sóc, nhắc nhở bệnh nhân tự giác uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ và tái khám đúng hẹn.
Bệnh nhân có thể làm việc nhưng không được làm việc nặng nhọc, thức đêm. Tuyệt đối không uống rượu, bia, hút thuốc lá. Với trà, cà phê có thể dùng chừng mực.
Việc phục hồi chức năng cho bệnh nhân như lao động nhẹ, thể dục thể thao, văn hóa văn nghệ, điều độ trong sinh hoạt giúp ổn định 50% tình trạng bệnh.
Cần lưu ý việc sử dụng rượu, bia, thuốc lá, stress, yếu tố môi trường, tình trạng gia đình (người thân bị mất, bản thân ly thân, ly hôn...) là các yếu tố thúc đẩy chứ không phải là nguyên nhân gây ra bệnh hoang tưởng ảo giác.
BS Nguyễn Văn Hường |
Khi chúng tôi hỏi anh có đang nghiên cứu, phát minh gì không thì anh trả lời: “Phát minh làm cái gì, cái ông Thomas Edison phát minh ra bóng đèn điện về già không có vợ không có bạn”! Anh còn nói về mẹ mình là “bà già tôi bả tham lam lắm”!
860.000 người mắc bệnh
Nói về bệnh hoang tưởng ảo giác, đại tá BS Nguyễn Văn Hường cho biết bệnh thường xảy ra nhiều nhất ở độ tuổi 15-25, bất cứ ai cũng có thể mắc phải, tỉ lệ nam-nữ mắc bệnh như nhau. Tỉ lệ mắc bệnh là 1% ở mọi quốc gia. Nguyên nhân bệnh do những biến đổi, khiếm khuyết về rối loạn chuyển hóa của tế bào não, rối loạn chức năng hoạt động của não và chưa một xét nghiệm nào có thể phát hiện được.
Khi mắc bệnh, bệnh nhân có biểu hiện rối loạn giấc ngủ (có khi không có rối loạn) như mất ngủ, khó ngủ, không ngủ, đảo giấc (ngày ngủ đêm thức); rối loạn về hành vi, rối loạn về cảm xúc. Ví dụ như cảm giác hai chiều vừa yêu vừa ghét hay cảm xúc trái ngược là người thân thì rất ghét, căm thù nhưng người dưng lại tin yêu; đi dự đám ma thì cười nhưng đi đám cưới lại khóc.
Bệnh nhân còn có các triệu chứng điển hình như đi lang thang, nhặt rác, tích trữ các vật dụng bỏ đi, cười một mình; có dấu hiệu đáng quan tâm nhất mà bác sĩ thường ghi chẩn đoán là “ảo thanh bình phẩm”. Tức là bệnh nhân thường nghe có tiếng nói chuyện trong đầu, hoặc tiếng nói trong bụng phát ra. Có khi là tiếng nói xấu hoặc khen bệnh nhân, có khi phân tích, nhận xét những hành vi, suy nghĩ của bệnh nhân. Thậm chí tiếng nói đó ra lệnh, bắt bệnh nhân làm theo việc này việc khác. Trong đầu bệnh nhân lúc nào cũng có tiếng đó.
Ngoài ra, bệnh nhân còn có biểu hiện hoang tưởng ma nhập, người chết nhập vào, luôn có cảm giác bị theo dõi, bị hại, bị bắt, bị giết, bị bệnh. Có người lại có hoang tưởng phát minh, nghiên cứu sáng chế... Tuy nhiên, BS Hường cho biết thực tế rất nhiều bệnh nhân tuy mắc bệnh hoang tưởng ảo giác nhưng nói năng lưu loát, trí nhớ tốt, thậm chí nhớ tốt hơn người bình thường.
Hoang tưởng ảo giác có từng đợt, lúc có lúc không và đặc biệt có tính thu hẹp, thụ động trong hoạt động và suy nghĩ. Nếu bác sĩ không có kinh nghiệm dễ chẩn đoán nhầm. Việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào việc nói chuyện với bệnh nhân để họ bộc lộ ra, chứ không có xét nghiệm hay chẩn đoán cận lâm sàng nào có thể tìm ra bệnh.
Bài viết có hữu ích với bạn?
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ
Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình