Hotline 24/7
08983-08983

Vô sinh nam: Dấu hiệu, phương pháp và chi phí điều trị?

Vô sinh nam có rất nhiều nguyên nhân, tùy thuộc vào mỗi nguyên nhân sẽ có phương pháp điều trị và chi phí khác nhau. Cụ thể ra sao mời quý bạn đọc theo dõi bài chia sẻ của ThS.BS Lê Vũ Tân - khoa Nam khoa, BV Bình Dân.

NỘI DUNG TƯ VẤN

1. Vô sinh nam và yếu sinh lý có phải là 1?

Đầu tiên, nhờ BS cho biết khi nào nam giới được xem là vô sinh? Nhiều người hiểu “yếu sinh lý” và “vô sinh nam” là như nhau, điều này có đúng không ạ?

ThS.BS Lê Vũ Tân:

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, một cặp vợ chồng lấy nhau sau 1 năm quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp ngừa thai nhưng không có con được định nghĩa là vô sinh.

Nếu nguyên nhân xuất phát từ người đàn ông thì gọi là vô sinh nam.

Còn yếu sinh lý là một quan niệm dân gian của người xưa, nó đánh đồng rất nhiều bệnh lý về nam khoa, chẳng hạn như “trên bảo dưới không nghe” (rối loạn cương), “chưa đến chợ đã hết tiền” (xuất tinh sớm) hay giảm ham muốn, đều được mọi người cho đó là dấu hiệu yếu sinh lý.

Tuy nhiên, yếu sinh lý không phải vô sinh nam, nó chỉ là khái niệm chung chung, không mô tả cho bệnh lý nào đặc biệt trong chuyên ngành nam khoa.

2. BS chia sẻ về chương trình đào tạo Fellowship Nam Khoa tại Mỹ

Được biết, ThS.BS Lê Vũ Tân là bác sĩ chuyên ngành Nam khoa đầu tiên tại Việt Nam được chấp thuận và hoàn thành chương trình đào tạo Fellowship Nam Khoa tại Mỹ về vô sinh nam và rối loạn chức năng tình dục. BS có thể cho biết chương trình đào tạo này có những nội dung gì mà BS cảm thấy mới mẻ, tại Việt Nam chưa có?

ThS.BS Lê Vũ Tân:

Năm 2018 tôi khá may mắn khi được GS Wayne Hellstrom ở trường Đại học Y khoa Tulane cho 1 xuất học bổng để tham gia khóa đào tạo Fellowship Nam Khoa tại tiểu bang Louisiana, Mỹ.

Trong khóa học này có nhiều điều đặc biệt, nhưng 2 mảng chính tôi tham gia đó là vô sinh nam và rối loạn chức năng tình dục.

Đầu tiên, về mảng vô sinh nam, tôi học được rất nhiều kỹ thuật từ chẩn đoán cho đến điều trị, hay học được cách đọc chuẩn và phân tích xét nghiệm tinh dịch đồ như các đồng nghiệp nước ngoài. Bên cạnh đó, được tìm hiểu các kỹ thuật mổ chuyên sâu, đặc biệt là vi phẫu tích mô tinh hoàn - đây là một trong những kỹ thuật hiện nay trên thế giới áp dụng như là một phương pháp cuối cùng cho trường hợp vô sinh không có tình trùng.

Thứ 2, về mảng rối loạn chức năng tình dục tôi thấy có nhiều điểm mới so với Việt Nam. Ví dụ đối với rối loạn cương, đa phần ở nước ta chỉ có 1 phương pháp điều trị bằng thuốc uống, nhưng ở các nước phương Tây họ có nhiều phương pháp mới như tiêm thuốc hoặc thuốc đặt niệu đạo hay máy hút chân không giúp dương vật cương lên. Nếu thất bại các phương pháp này, sẽ có 1 cứu cánh khác đó là phẫu thuật đặt thể hang nhân tạo.

Thầy chỉ dạy tôi lại là một chuyên gia hàng đầu về đặt thể hang nhân tạo, nên trong quá trình học tập tôi được trau dồi kiến thức rất nhiều. Và may mắn cho ngành nam khoa cũng như bệnh nhân Việt Nam chúng ta đó là hiện nay một số bệnh viện, trung tâm lớn về nam khoa đã có phẫu thuật đặt thể hang nhân tạo.

Tại bệnh viện Bình Dân nơi tôi công tác cũng đã phẫu thuật cho 3 trường hợp đặt thể hang nhân tạo và kết quả đem lại sự hài lòng cho bệnh nhân.

ThS.BS Lê Vũ Tân - BS điều trị tại khoa Nam khoa, BV Bình Dân

3. Nguyên nhân gây vô sinh ở nam

Theo BS, nguyên nhân gây ra vô sinh ở nam giới theo như BS được học tại Mỹ và thực tế tại Việt Nam có khác gì không ạ?

ThS.BS Lê Vũ Tân:

Con đường sản xuất tinh trùng của nam giới sẽ bắt đầu từ việc tinh trùng sản xuất từ trong tinh hoàn, sau đó được vận chuyển qua mào tinh, ống dẫn tinh và trữ 2 bên túi tinh.

Khi người đàn ông quan hệ tình dục, xuất tinh đạt cực khoái thì sẽ thấy tinh dịch xuất ra gồm có phần nước (dịch tiết từ tuyến tiền liệt) và phần tinh (tinh trùng của nam giới).

Bất cứ 1 tổn thương nào trên con đường tạo ra tinh trùng hoặc đường dẫn tinh của tinh trùng thì sẽ đưa đến những nguyên nhân vô sinh khác nhau.

Thứ nhất: nguyên nhân trước tinh toàn. Tinh hoàn chịu sự kiểm soát của não bộ, não bộ sẽ tiết ra hormone sinh dục kích thích tinh hoàn tạo tinh trùng, cũng như sản xuất hormone sinh dục nam. Khi nam giới gặp bất thường mà nguyên nhân xuất phát từ trên não thì có thể tinh hoàn vẫn bình thường nhưng thiếu hormone tinh hoàn sẽ không nhận tín hiệu và hoạt động.

Thứ 2: nguyên nhân tại tinh hoàn. Trong tinh hoàn sẽ sản xuất ra tinh trùng, chẳng may nếu bệnh nhân bị một bệnh lý bẩm sinh hoặc mắc phải như viêm nhiễm tinh hoàn, chấn thương tinh hoàn, hóa trị, xạ trị,... sẽ làm tổn thương ống sinh tinh. Lúc này, có thể não vẫn tiết ra hormone sinh dục kích thích tinh hoàn được nhưng bản thân tinh hoàn không sản xuất tinh trùng được.

Thứ 3: nguyên nhân sau tinh hoàn. Trường hợp này bệnh nhân sản xuất tinh trùng bình thường, tuy nhiên những trục trặc hay tắc nghẽn nào đó trên ống dẫn tinh khiến cho tinh trùng bị giữ lại trong cơ thể, không phóng thích ra ngoài được.

4. Dấu hiệu cảnh báo nam giới vô sinh

Nam giới có thể quan sát tinh trùng hay theo dõi việc quan hệ tình dục để đánh giá nguy cơ vô sinh của mình hay không? Những dấu hiệu gì cảnh báo cho nam giới biết mình có nguy cơ vô sinh?

ThS.BS Lê Vũ Tân:

Nhiều nam giới cứ nghĩ rằng nhìn vào tinh dịch là có thể biết được vô sinh hay không, nhưng thật sự trên lầm sàng rất khó để nhận biết và đánh giá khả năng sinh sản của một người.

Bởi vì, tinh dịch gồm có phần dịch và tinh trùng, khi một người nam giới xuất tinh có thể nhìn thấy lượng dịch vẫn có nhưng lượng tinh và chất lượng tinh trùng ít hơn người bình thường hay không thì họ không thể biết được.

Chỉ khi nào người nam giới đó quan hệ mà thấy lượng tinh dịch xuất ra ít hơn so với bình thường, chẳng hạn 1-2 giọt, thì những trường hợp này mới có thể suy đoán là họ đã bị tắc nghẽn ở đâu đó trên ống dẫn tinh.

Ngoài ra, các trường hợp khác đa phần sẽ khó đánh giá bằng mắt thường.

Nhưng tôi cũng lưu ý một số dấu hiệu để nam giới có thể nhận biết mình vô sinh hay không, bao gồm:

Thứ nhất, đối với cơ chế vô sinh cần có hormone kích thích từ não để giúp tinh hoàn phát triển (gồm quá trình sinh tinh và sản xuất testosterone). Nếu testosterone không đủ thì cơ thể nam giới lúc dậy thì sẽ không phát triển như những người nam giới bình thường khác. Những người nam giới này có đặc biệt là lông không phát triển, bao gồm không có lông nách, lông mu; dương vật ngắn, nhỏ; tinh hoàn nhỏ (kích thước bình thường bằng quả trứng gà ta trở lên).

Thứ 2, trường hợp tinh dịch được xuất ra rất ít, chỉ khoảng 1-2 giọt, thậm chí không xuất tinh được, thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo vô sinh.

5. Những xét nghiệm chẩn đoán vô sinh nam

Để chẩn đoán vô sinh nam, bệnh nhân sẽ được thăm khám và làm những xét nghiệm gì, thưa BS? Trước khi thăm khám vô sinh, họ cần lưu ý gì ạ?

ThS.BS Lê Vũ Tân:

Trước tiên khi cặp vợ chồng đến gặp bác sĩ thì bác sĩ sẽ dành thời gian để hỏi kỹ bệnh sử, bao gồm: thời gian lập gia đình, các phương pháp ngừa thai, trước đây từng có thai và sảy thai không; tiền căn bệnh lý ở nam giới và nữ giới như tinh hoàn ẩn, viêm nhiễm hoặc phẫu thuật trên cơ quan sinh dục có hay không.

Sau đó sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng xem dấu hiệu dậy thì ở nam giới này có bình thường hay không, kích thước dương vật, tinh hoàn ra sao; đặc biệt chú trọng vào kích thước tinh hoàn vì phần nào đó nó giúp thể hiện rõ khả năng sinh tinh cũng như khả năng tiết hormone sinh dục nam của người nam giới.

Nếu tinh hoàn của họ bị teo nhỏ so với người nam giới bình thường thì có thể nghi ngờ nguyên nhân tại tinh hoàn và gây vô sinh.

Việc khám tinh hoàn và cơ quan sinh dục cũng giúp phát hiện những dấu hiệu bẩm sinh kèm theo nếu có như lỗ tiểu đóng thấp, cong dương vật, teo tinh hoàn, bướu tinh hoàn, tinh hoàn ẩn,…

Sau quá trình hỏi bệnh và thăm khám, bệnh nhân sẽ được thực hiện các xét nghiệm về vô sinh. Nhìn chung có 3 hệ thống xét nghiệm chính đó là:

  • Xét nghiệm máu: đánh giá hormone sinh dục của người nam giới như thế nào và giúp phân biệt nguyên nhân do trước, tại hay sau sinh hoàn.
  • Tinh dịch đồ: nam giới sẽ kiêng xuất tinh từ 3-5 ngày, sau đó vào phòng lấy mẫu tinh dục đồ, họ sẽ tự thủ dâm để xuất tinh dịch vào 1 cái lọ. Sau đó kỹ thuật viên sẽ đọc kết quả đó và cho bác sĩ biết trong lượng xuất tinh của bệnh nhân có thể tích tinh dịch bao nhiêu, số lượng tinh trùng và độ mạnh (bơi) của tình trùng.
  • Siêu âm: để đánh giá cấu trúc tinh hoàn, dương vật và bệnh lý kèm theo như bướu, viêm tinh hoàn,…

6. Khi nào cần xét nghiệm tinh dịch đồ?

Khi nào nam giới cần xét nghiệm tinh dịch đồ? Qua kết quả tinh dịch đồ, các bác sĩ có thể đánh giá được những vấn đề gì ạ? Trước và sau khi làm tinh dịch đồ bệnh nhân cần chuẩn bị gì?

ThS.BS Lê Vũ Tân:

Làm tinh dịch đồ khi có chỉ định:

Thứ nhất, hiện nay một số bạn trẻ đã bắt đầu quan tâm đến sức khỏe sinh sản của mình, nghĩa là trước khi lập gia đình sẽ đi làm tinh dịch đồ. Trường hợp này, bệnh nhân đã chuẩn bị tâm lý trước và bàn luận với bạn đời về kế hoạch chủ động có con sau thời gian kết hôn.

Thứ 2, chỉ định đánh giá các trường hợp vô sinh nam. Bác sĩ cho bệnh nhân làm tinh dịch đồ và thông số trên tinh dịch đồ sẽ phản ánh được thể tích tinh dịch xuất ra bao nhiêu, số lượng và chất lượng tinh trùng, hình dạng tinh trùng có bất thường hay không.

Trước khi làm tinh dịch đồ, nam giới cần chuẩn bị tâm lý kỹ, vì khi lấy mẫu tinh dịch phải vào phòng kín và tự thủ dâm để xuất vào lọ. Ngược lại, nếu không chuẩn bị tâm lý sẽ gây lo lắng, làm ảnh hưởng đến lượng tinh dịch xuất ra và kết quả có thể không chính xác.

Bên cạnh đó, khi thủ dâm cần cố gắng xuất hết tinh dịch vào lọ, vì nếu xuất ít vào lọ và đa phần rớt ra ngoài nhưng chính những giọt rớt ra ngoài lại cô đặc và chứa rất nhiều tinh trùng, cũng sẽ dẫn đến kết quả không chính xác.

Đặc biệt, cần kiêng xuất tinh trước 3-5 ngày. Vì nếu vừa quan hệ vào đêm hôm qua mà làm tinh dịch đồ vào sáng nay thì thể tích tinh dịch đồ không bằng bình thường, số lượng tinh trùng thấp hơn. Còn nếu kiêng lâu thì tinh trùng ở lại cơ thể quá lâu nó khiến độ mạnh của tinh trùng giảm hơn so với thực tế của bệnh nhân.

7. Phương pháp và chi phí điều trị vô sinh nam

Để điều trị vô sinh nam, hiện nay có những phương pháp gì, thưa BS? Chi phí bao nhiêu?

ThS.BS Lê Vũ Tân:

Tùy theo nguyên nhân gây vô sinh mà có phương pháp can thiệp thích hợp.

Nếu nguyên nhân vô sinh là trước tinh hoàn, thì cần bổ sung hormone sinh dục hướng đến việc phát triển tinh hoàn và kích thích tạo tinh trùng. Những trường hợp này bệnh nhân sẽ được tiêm hormone sinh dục và theo dõi từ 6 tháng đến 1 năm.

Nếu nguyên nhân tại tinh hoàn, mà có bệnh lý kèm theo như tinh hoàn ẩn, giãn tĩnh mạch thừng tinh,… nếu chữa trị được thì tinh hoàn sẽ cải thiện khả năng tạo tinh trùng.

Còn trường hợp nguyên nhân sau tinh hoàn, thì tùy thuộc vào sự tắc nghẽn ở đâu mà có những biện pháp khác nhau như thông nối ống dẫn tinh để thông thoáng.

Về giá thành điều trị vô sinh nam sẽ tùy thuộc vào những phương pháp điều trị khác nhau. Nếu có phẫu thuật liên quan đến thông nối hoặc điều trị bệnh lý gây vô sinh như giãn tình mạch thừng tinh, tinh hoàn ẩn,… thì chi phí (bao gồm phẫu thuật, thuốc men, nằm viện,…) chưa tới 20 triệu đồng.

Sau đó, tùy thuộc vào kết quả điều trị thì bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân những chọn lựa tiếp theo. Nếu bệnh nhân có con tự nhiên sau phẫu thuật thì quá tốt, còn nếu vẫn chưa có con hoặc lần phẫu thuật đó thất bại thì sẽ triển khai phương pháp can thiệp khác. Lúc này bệnh nhân cần chuẩn bị tâm lý, vì chi phí để thực hiện khoảng trên 100 triệu đồng.

8. Kết quả tinh dịch đồ không có tinh trùng, phải làm sao?

Khi kết quả tinh dịch đồ cho biết là không có tinh trùng thì hiện nay có phương pháp hỗ trợ nào giúp người đó có con của chính mình?

ThS.BS Lê Vũ Tân:

Kết quả này bác sĩ gọi là vô tinh, nghĩa là không có tinh trùng trong tinh dịch xuất ra, khiến đa số bệnh nhân hoang mang và thất vọng. Nhưng nếu chẳng may rơi vào trường hợp này thì chúng ta cũng đừng quá lo lắng mà nên bàn luận với bác sĩ.

Việc điều trị cần phải kết hợp với những dữ liệu lâm sàng như thể tích tinh hoàn thế nào, dấu hiệu dậy thì có hay không, kết hợp với hormone sinh dục,… sẽ giúp bác sĩ phân biệt được nguyên nhân do trước, tại hay sau tinh hoàn.

Nếu do nguyên nhân trước tinh hoàn, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân dùng thuốc, từ 6 tháng đến 1 năm mà tinh trùng hồi phục thì quá tốt. Nguyên nhân tại tinh hoàn, 1 cứu cánh đó là làm phẫu thuật vi phẫu tích mô tinh hoàn. Còn nguyên nhân sau tinh hoàn do sự bế tắc thì sẽ phẫu thuật thông nối.

9. Nối ống dẫn tinh tỷ lệ thành công bao nhiêu?

Trường hợp đã thắt ống dẫn tinh để triệt sản nhưng muốn có thêm con, việc nối ống dẫn tinh tỷ lệ thành công cao không ạ?

ThS.BS Lê Vũ Tân:

Việc thắt ống dẫn tinh sau khi triệt sản cũng được xem là 1 trường hợp vô sinh bế tắc (nguyên nhân sau tinh hoàn). Vì bệnh nhân đã thắt ống dẫn tinh và tinh trùng được sản xuất trong tinh hoàn nhưng không ra được.

Nếu bệnh nhân muốn có con lại thì có thể làm phẫu thuật thông nối ống dẫn tinh.

Tuy nhiên, cần biết triệt sản là thắt ống dẫn tinh rất đơn giản (thực hiện khoảng 10-15 phút), nhưng phẫu thuật thông nối ống dẫn tinh rất phức tạp và đòi hỏi kỹ thuật tay nghề cao của bác sĩ nam khoa.

Vì lòng ống dẫn tinh rất nhỏ, đường kính khoảng hơn sợi tóc 1 chút, nên khi nối ống dẫn tinh vào lòng nhỏ như vậy chắc chắn mắt thường không nhìn thấy, phải dùng kính hiển vi phóng đại lên 10 đến 20 lần và sợi chỉ dùng để nối còn mỏng hơn sợi tóc. Do vậy, tỷ lệ thành công không phải 100% mà dao động 60-80%, tùy thuộc vào tay nghề hay trung tâm nam khoa khác nhau.

10. Vì sao bác sĩ quyết định đưa vấn đề nam khoa lên tiktok

Với một nước Á Đông như Việt Nam thì việc đề cập đến tình dục vẫn gặp ít nhiều trở ngại. Tuy nhiên, BS đã thành công đưa kiến thức nam khoa lên tiktok và hiện lượng theo dõi đạt gần 300.000 người. BS có thể chia sẻ về quá trình làm công việc này không ạ?

ThS.BS Lê Vũ Tân:

Việc này xuất phát từ suy nghĩ của tôi đó là trong quá trình tu nghiệp tại Mỹ, tôi được thấy nhiều bệnh nhân và bác sĩ trò chuyện về nam khoa rất tự nhiên, thoải mái, thậm chí những người bạn với nhau họ cũng rất cởi mở vấn đề này.

Còn ở Việt Nam hoặc các nước Á Đông hiện nay thì đây vẫn còn là vấn đề tế nhị.

Tuy nhiên, như tôi đã trao đổi về vấn đề vô sinh và các bệnh lý nam khoa khác thì đây là bệnh lý thuộc về y khoa chứ không phải bàn bên lề cuộc sống. Vì vậy, dù muốn hay không thì con người ta vẫn có thể gặp phải vấn đề này.

Do đó, tôi quyết định đầu tư 1 kênh tiktok để chia sẻ các vấn đề nam khoa. Nhưng tôi cũng không ngờ được sự hướng ứng đông đảo của rất nhiều bạn trẻ, không chỉ bình luận mà còn gửi thư cho tôi hỏi những thắc mắc và nhiều người khen ngợi nhờ bác sĩ làm như vậy có mới hiểu ra nhiều vấn đề trước giờ họ không có ai để giải đáp.

Chính vì vậy, đó là động lực giúp tôi và ekip làm nhiều video chuyên sâu và chia sẻ nhiều hơn đến mọi người.

Đối tác AloBacsi

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ

Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

hoàn toàn MIỄN PHÍ

Khám bệnh online

X