[DAP]

PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Dinh - Nguyên GD Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương trả lời:

Bạn Minh Lê thân mến,

Bệnh viêm mũi dị ứng có mối liên quan với hen phế quản vì cùng một đường hô hấp. Viêm mũi dị ứng là bệnh lý của đường hô hấp trên, hen phế quản là vấn đề của đường hô hấp dưới.

Trong tiết trời lạnh nóng giao thoa và ô nhiễm môi trường cao như hiện nay, các chứng bệnh dị ứng như viêm mũi dị ứng và hen phế quản phát triển mạnh. Hai bệnh có liên quan đến nhau, làm gia tăng bệnh cảnh của nhau và cần có phương pháp phòng bệnh đúng cách.

Phân biệt viêm mũi dị ứng và hen phế quản

Viêm mũi dị ứng: Là phản ứng quá mức của cơ thể trước một hay nhiều yếu tố (kháng nguyên) xâm nhập vào cơ thể gây nên. Bệnh đặc trưng bằng các triệu chứng: ngứa mũi, ngạt mũi, hắt hơi từng tràng, chảy nước mũi trong như nước lã, đôi khi có ngứa mắt, tai hoặc vùng khẩu cái, làm cho người mệt mỏi. VMDƯ chia làm 3 loại là loại quanh năm, loại theo mùa và VMDƯ nghề nghiệp. Ở nước ta, VMDƯ là một bệnh khá phổ biến, hay gặp ở nhân viên văn phòng hoặc trong gia đình có người mắc bệnh. Bệnh có từ nhỏ hoặc xuất hiện khi có sự thay đổi nào đó: chỗ ở, khí hậu, ăn uống hay hít phải hóa chất, phấn hoa, vật lạ...

Hen phế quản (hen suyễn): Là một bệnh mạn tính của đường hô hấp. Bệnh được xem như một bệnh viêm mạn tính của đường dẫn khí do rất nhiều tế bào và hóa chất trung gian tham gia. Trong bệnh lý hen, đường phế quản bị thu hẹp lại (do phản ứng với tác nhân gây dị ứng như bụi, thú nuôi trong nhà, nấm mốc, phấn hoa, khói, thuốc lá, không khí lạnh) sẽ tạo nên những cơn rít, thở nhanh, ngực bị co ép và ho. Tình trạng cấp tính trầm trọng được gọi là lên cơn hen. Triệu chứng của bệnh bao gồm: nặng ngực, khó thở chậm, khó thở ra, thở có tiếng rít, ho, khò khè thường khởi phát về đêm hoặc sáng sớm. Cơn hen nguy hiểm có thể làm bệnh nhân ngừng hô hấp và dẫn đến tử vong.

Mối liên quan giữa viêm mũi dị ứng và hen

Viêm mũi dị ứng và hen phế quản đều thuộc nhóm bệnh dị ứng đường hô hấp. Vì thế, hai bệnh này có mối quan hệ mật thiết với nhau. Có khoảng 28-78% bệnh nhân bị hen có thêm bệnh viêm mũi dị ứng, ngược lại có khoảng 5-15% bệnh nhân viêm mũi dị ứng có bệnh hen kèm theo. Bệnh nhân viêm mũi dị ứng có nguy cơ mắc bệnh hen về sau cao gấp 3 lần so với những người không bị bệnh.

Những thử nghiệm dịch tễ cho thấy, khi đưa kháng nguyên vào mũi (không đưa vào phế quản) những bệnh nhân viêm mũi dị ứng và hen thì gây nên tình trạng kích thích niêm mạc khí phế quản. Thời gian từ lúc kháng nguyên tiếp xúc với niêm mạc cho đến khi bắt đầu gây tắc nghẽn đường thở là khoảng vài phút và phế quản bị co thắt mạnh nhất vào khoảng 20-30 phút sau khi phản ứng bắt đầu. Như vậy, phản ứng qua trung gian globulin miễn dịch (IgE) là nguyên nhân gây nên tình trạng viêm mũi dị ứng và hen cho bệnh nhân.

Lưu ý rằng, triệu chứng của hen có thể che đậy triệu chứng viêm mũi dị ứng, vì thế nếu bị hen phế quản, nên kiểm tra xem mình có bị viêm mũi dị ứng hay không. Viêm mũi dị ứng có thể làm cho việc kiểm soát hen trở nên khó khăn hơn. Điều trị hiệu quả viêm mũi dị ứng có thể làm giảm cơn hen và giúp cho phổi làm việc tốt hơn. Viêm mũi dị ứng đặc biệt là khi bị nghẹt mũi rất dễ làm mất ngủ và mất ngủ lại gây ra rất nhiều hệ lụy, trong đó dễ bị lên cơn hen. Do cơn hen thường hay tái phát vào ban đêm. Khi bệnh nhân mắc viêm mũi dị ứng và hen thì việc điều trị hiệu quả một trong chứng bệnh có thể làm chứng bệnh còn lại tiến triển tốt hơn lên.

Biện pháp dự phòng hữu hiệu

Người bệnh viêm mũi dị ứng và hen nên tăng cường và kiên trì tập luyện để nâng cao sức đề kháng và đẩy lùi bệnh tật. Sự kiên trì rèn luyện là tập thở để kiểm soát cơn hen. Có thể tham gia các câu lạc bộ sức khỏe ngoài trời để có bạn cùng giúp nhau kiên trì tập thở. Động tác tập thở cũng đơn giản nhưng cũng phải kiên trì: tập thở bụng, dùng co giãn của cơ hoành để hít vào được sâu nhất, nhiều ôxy nhất và khi thở ra tống được hết khí cặn ra ngoài. Mỗi ngày dành ra 2 - 3 lần, mỗi lần 20-30 phút tập thở ở nơi thoáng khí, yên tĩnh để phòng bệnh và cải thiện được sức khỏe.

Người mắc hai bệnh trên không nên hút thuốc và tránh ngồi gần người hút thuốc lá.

Các dị ứng nguyên trong nhà (mạt giường) là những sinh vật bé nhỏ với kích thước khoảng 30micromet, chúng sống trong nhà, ăn những tế bào da chết bong ra và phân của chúng là dị ứng nguyên thường gặp hay kích hoạt hen và dị ứng mũi xoang.

Dị ứng nguyên từ thú nuôi cũng là điều mà bệnh nhân nên tránh và đừng bao giờ cho chúng vào phòng ngủ. Bạn không thể kiểm soát tốt viêm mũi dị ứng nếu vẫn phải sống chung nhà với thú nuôi.

Người bệnh cũng nên tránh xa các dị nguyên từ phấn hoa có mật độ cao trong mùa hoa nở rộ, các loại bụi, khói, nấm mốc... Cũng nên tránh stress để khỏi bị những cảm xúc bất lợi dẫn đến cơn khó thở.

Các loại thực phẩm người bị bệnh hen và viêm mũi dị ứng không nên dùng thường xuyên là những thức ăn có nhiều gia vị thường thấy ở các món salad, các loại nước uống giải khát và thực phẩm đóng hộp, thức uống lên men, rau cải ngâm giấm hoặc làm dưa chua, các loại trái cây khô đóng gói, chế biến sẵn hay một số đồ ăn biển dễ gây dị ứng.

Tổng đài bác sĩ tư vấn miễn cước 1800 5454 35/ Zalo 0916 561 338. Trang thông tin khoa học về bệnh hen phế quản, viêm phế quản, COPD www.benhhen.vn

>> Xem thêm:

>>> Viêm mũi dị ứng và hen phế quản - Dùng thuốc thế nào cho an toàn
>>> Hen viêm mũi dị ứng - Tuy hai mà một
>>> Những điều cần biết về hen phế quản (hen suyễn)
>>> Những ngộ nhận nguy hiểm về bệnh hen phế quản[/DAP]

Cảm ơn Thuốc hen P/H - Thuốc thảo dược được lựa chọn SỐ 1 trong điều trị hen phế quản, viêm phế quản đã đồng hành cùng AloBacsi.