Hotline 24/7
08983-08983

Thông tin đầy đủ về thai ngoài tử cung

Thai ngoài tử cung là tình trạng trứng đã thụ tinh làm tổ ngoài buồng tử cung, thường gặp ở vị trí vòi trứng và có khi ngay cả trong ổ bụng.

Mới đây, BV Đại học Y dược TPHCM vừa tiếp nhận một trường hợp suýt mất mạng vì thai ngoài tử cung. Bệnh nhân là chị L.C. (32 tuổi) nhập viện với triệu chứng tiểu gắt và nặng tức vùng bụng dưới, choáng váng, muốn xỉu.

Qua khai thác bệnh sử, chị C. cho biết: “Tôi đang trong chu kỳ kinh nhưng lần này thấy tiểu rất khó, tiểu liên tục”. Trước đó, nghe lời một người bạn, chị đã uống thuốc tây trị nhiễm trùng tiểu nhưng bệnh ngày càng trở nặng.

Qua thăm khám nhanh tại khoa Cấp cứu, các bác sĩ xác định chị C. bị thai ngoài tử cung, vỡ khối thai vào ổ bụng làm máu ứ đọng, kích thích đường tiểu, gây các triệu chứng giống nhiễm trùng đường tiểu. Bệnh nhân bị tụt huyết áp, thiếu máu lên não nên có cảm giác choáng váng, muốn xỉu.

Ê kíp cấp cứu nhanh chóng truyền dịch, thực hiện xét nghiệm máu và siêu âm cấp cứu tại giường bệnh. Khoảng 20 phút sau, chị phải chuyển khẩn cấp lên phòng mổ. Nhờ được can thiệp kịp thời, người bệnh mới qua được nguy kịch.

Cũng bị thai ngoài tử cung nhưng tình huống của M, 19 tuổi, sinh viên năm hai của một trường đại học thì khả quan hơn. Bệnh nhân nhập viện với triệu chứng đau bụng, tiêu phân nước kéo dài, đã sử dụng thuốc trị rối loạn tiêu hóa nhưng không kết quả.

Khai thác bệnh sử từ nữ sinh viên ghi nhận, do kinh nguyệt không đều nên cô không biết mình có trễ kinh hay không. Mặt khác, cô khẳng định mình không thể có thai vì luôn uống thuốc ngừa thai khẩn cấp đầy đủ mỗi khi quan hệ với bạn tình.

Tuy nhiên, qua thăm khám và siêu âm cấp cứu tại giường, các bác sĩ phát hiện M. bị thai ngoài tử cung. May mắn, khối thai chưa vỡ và còn nhỏ nên cô được nhập viện, điều trị nội khoa.

Theo BS.CK1 Nguyễn Viết Hậu - Khoa cấp cứu BV Đại học Y Dược TPHCM, thai ngoài tử cung là tình trạng trứng đã thụ tinh làm tổ ngoài buồng tử cung, thường gặp ở vị trí vòi trứng và có khi ngay cả trong ổ bụng. Tần suất thay đổi, nhưng có thể gặp đến 10-12 trường hợp trên 1000 trường hợp mang thai. Thông thường thai ngoài tử cung xảy ra khi có sự cản trở trứng thụ tinh từ vòi trứng vào buồng tử cung làm tổ. Tình trạng này thường do viêm nhiễm vòi trứng, viêm nhiễm vùng chậu, khối u chèn ép vòi trứng ngay cả nạo phá thai nhiều lần hay thường xuyên dùng các loại viên tránh thai khẩn cấp cũng là những lý do góp phần bệnh này dễ xuất hiện hơn.

Theo sự diễn biến sinh lý tự nhiên, việc phát triển của khối thai làm tăng lượng máu nuôi đến vùng chậu giúp khối thai phát triển tốt. Nhưng nếu thai nằm ngoài buồng tử cung, sự phát triển mạch máu này trở nên bất lợi khi khối thai vỡ ra gây mất máu nhanh chóng, gây tụt huyết áp trầm trọng, choáng váng, ngất xỉu. Nếu không cứu chữa kịp thời bằng phẫu thuật cầm máu (đôi khi vừa truyền máu vừa phẫu thuật) sẽ dẫn đến người bệnh bị hôn mê, suy chức năng tất cả các cơ quan trong cơ thể và tử vong.

Cũng theo BS Hậu, việc sử dụng các phương tiện hiện đại tại chỗ, ngay khi người bệnh vừa đến bệnh viện như siêu âm cấp cứu tại giường giúp chẩn đoán chính xác và nhanh chóng các bệnh lý cần phẫu thuật khẩn cấp của ngoại khoa và sản phụ khoa. Điều này hạn chế đến mức thấp nhất các biến chứng do p[ô/hẫu thuật chậm trễ gây ra, nâng cao khả năng cứu sống và chữa lành bệnh ngay cả với các bệnh lý hiểm nghèo.

PGS. TS. BS Ngô Thị Kim Phụng - Phụ trách phòng khám khoa Sản phụ khoa BV Đại học Y Dược TPHCM cho biết: “Những trường hợp thai ngoài tử cung đến sớm, chưa vỡ, kích thước khối thai còn nhỏ… đều có thể điều trị nội khoa bằng thuốc. Sự tiến bộ này giúp người bệnh tránh được cuộc mổ, tránh các biến chứng phẫu thuật, bảo tồn được vòi trứng cho khả năng sinh sản về sau.

Rõ ràng trong hai tình huống cấp cứu nêu trên người bệnh hoàn toàn không có triệu chứng điển hình của thai ngoài tử cung. Việc xuất hiện các triệu chứng mót tiểu, tiểu gắt, rối loạn tiêu hóa do triệu chứng của thai hành, kích thước khối thai cũng như máu trong ổ bụng khi khối thai vỡ làm kích thích bàng quang, kích thích đường ruột gây nhằm lẫn với các bệnh lý đường tiêu hóa, đường tiết niệu, thậm chí cũng dễ nhằm lẫn với các bệnh lý viêm nhiễm phụ khoa, viêm nhiễm vùng chậu…Việc chủ quan của người bệnh và sự sơ sài trong quá trình thăm khám sẽ dễ bỏ sót bệnh lý nguy hiểm này”.

“Thai ngoài tử cung là một cấp cứu sản phụ khoa khẩn cấp, thời gian tính bằng phút, bằng giờ. Chính vì vậy, người bệnh cần để ý các triệu chứng sớm, đến được các cơ sở y tế có đủ phương tiện chẩn đoán và phẫu thuật sớm giúp tiên lượng cho người bệnh tốt hơn, thậm chí còn có thể được điều trị nội khoa không cần phẫu thuật giúp bảo tồn khả năng sinh sản về sau. Đây là một bệnh lý không tránh được nhưng không phải không có cách phòng ngừa.

Việc tuân thủ tốt những lời khuyên của bác sĩ giúp chị em hạn chế đáng kể sự xuất hiện của bệnh lý này như khám phụ khoa định kỳ nhằm phát hiện và điều trị các bệnh lý viêm nhiễm không gây triệu chứng; phụ nữ tuổi sinh đẻ cần tư vấn các biện pháp ngừa thai hợp lý của bác sĩ chuyên khoa sản phụ khoa như thuốc ngừa thai uống hằng ngày, bao cao su, dụng cụ tránh thai,…tránh để mang thai ngoài ý muốn sau đó nạo phá thai nhiều lần. Đồng thời cũng cần tư vấn sử dụng các thuốc viên tránh thai khẩn cấp một cách hợp lý, tránh tự ý dùng nhiều lần. Khi thấy đau bụng, rối loạn tiêu hóa, rối loạn triệu chứng đường tiết niệu trong lúc ra huyết, hành kinh, hay trễ kinh người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn kịp thời” - BS Phụng đưa ra lời khuyên.

BS.CK1 Nguyễn Viết Hậu - Khoa cấp cứu BV Đại học Y Dược TPHCM thăm khám cho bệnh nhân
Để giúp chị em phụ nữ hiểu rõ hơn về thai ngoài tử cung, AloBacsi xin giới thiệu chia sẻ của BS.CKI Nguyễn Thị Lan - Phòng khám Sản Phụ khoa Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM:

Thai ngoài tử cung là gì?

Thai ngoài tử cung là trứng đã thụ tinh làm tổ và phát triển ở ngoài buồng tử cung.

Hơn 95% thai đóng ở ống dẫn trứng, còn ở các vị trí như thai đóng ở đoạn bóng, loa, eo, đoạn kẻ, loa vòi trứng hoặc ở sừng tử cung. Ngoài ra, các vị trí ít gặp hơn như thai ở vết mổ cũ, thai ở cổ tử cung, thai ở buồng trứng và thai trong ổ bụng.

Nguyên nhân thai ngoài tử cung?

Tất cả những yếu tố ngăn cản hay làm chậm trễ sự di chuyển của trứng từ nơi thụ tinh đến buồng tử cung.

- Viêm vùng chậu, tác nhân quan trọng gây tổn thương vòi trứng là Clamydia trachomatis

- Sử dụng thuốc  ngừa thai, đặc biệt là thuốc ngừa thai khẩn cấp, thuốc ngừa thai chỉ chứa progestreon, dụng cụ tử cung chứa progesteron.

- Triệt sản

- Phẫu thuật vùng chậu trước đó như: phẫu thuật trên ống dẫn trứng, bóc nang buồng trứng, gỡ dính vùng chậu..

- Điều trị vô sinh.

- Lạc nội mạc tử cung…

Đối tượng và độ tuổi dễ bị thai ngoài tử cung?

Tất cả những phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đều có nguy cơ bị thai ngoài tử cung, tuy nhiên theo những thống kê gần đây thì phụ nữ trẻ chưa muốn có con, có quan hệ tình dục không an toàn, và ngừa thai không đúng cách bị thai ngoài tử cung cao hơn.

Dấu hiệu nhận biết thai ngoài tử cung, các dấu hiệu dễ nhầm lẫn với các triệu chứng khác?

Vì thai ngoài tử cung có nhiều dạng lâm sàng khác nhau nên trong một số trường hợp việc chẩn đoán rất khó khăn. Không có triệu chứng lâm sàng nào giúp xác định chắc chắn thai ngoài tử cung.

Việc chẩn đoán thai ngoài tử cung phải phối hợp bệnh sử, triệu chứng lâm sàng, khám lâm sàng và thực hiện cận lâm sàng. Tuy nhiên có một số triệu chứng bất thường như trễ kinh, có kinh kéo dài hơn bình thường, kinh ra nhiều lần trong tháng, đau trằn bụng dưới và có yếu tố nguy cơ ngừa thai không an toàn, ngừa thai khẩn cấp thì người bệnh phải khám phụ khoa ngay. Các triệu chứng này có thể gặp trong bệnh lý thai ngoài tử cung, nang buồng trứng xuất huyết, viêm nhiễm vùng chậu, thai lưu…

Khi phát hiện trễ, những tai biến, biến chứng nguy hiểm nào có thể xảy ra cho người bệnh hoặc sau khi điều trị. Những di chứng nào có thể để lại ảnh hưởng đến cuộc sống người bệnh?

Việc chẩn đoán sớm thai ngoài tử cung mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh như ít nguy hiểm đến tính mạng người bệnh, giảm chi phí điều trị, khả năng điều trị bảo tồn thành công cao, duy trì chức năng sinh sản.

Khi phát hiện trễ (thai ngoài vỡ), người bệnh mất nhiều máu, nặng hơn sẽ bị sốc mất máu, nếu không điều trị kịp nguy cơ tử vong cao, có thể để lại di chứng vô sinh, vô kinh sau này.

Phương pháp chẩn đoán sớm thai ngoài tử cung?

Không có phương pháp nào chuẩn đoán sớm thai ngoài tử cung mà thường phát hiện thai ngoài tử cung trong 2 tình huống sau:

Tình huống thai ngoài tử cung ống dẫn trứng chưa vỡ

- Hỏi bệnh sử: gồm chu kỳ kinh nguyệt, tiền căn thai kỳ trước, tiền căn vô sinh, sử dụng biện pháp tránh thai, đánh giá yếu tố nguy cơ và triệu chứng lâm sàng hiện tại.

- Triệu chứng lâm sàng có tam chứng kinh điển: trễ kinh, rong huyết, đau bụng hạ vị.

- Khám lâm sàng: Tổng trạng, sinh hiệu bình thường, bụng không căng hoặc căng nhẹ, có thể có phản ứng dội hoặc không, âm đạo có huyết đen hoặc không, cổ tử cung hơi tím, mềm, đóng, tử cung hơi mềm, cạnh tử cung có khối giới hạn rõ, mềm, đau.

- Xét nghiệm beta HCG máu xác định có thai, giá trị beta HCG từng thời điểm nhất định gợi ý thai trong tử cung hay ngoài tử cung. Xét nghiệm Progesteron trong huyết thanh, Progesteron < 5ng/ml nghi ngờ thai bất thường.

- Siêu âm phụ khoa: thường những hình ảnh gợi ý như không thấy thai trong lòng tử cung, nội mạc tử cung mỏng, khối echo hỗn hợp cạnh tử cung hoặc thấy hình ảnh túi thai có phôi thai có tim thai ở phần phụ, có thể có dịch ở cùng đồ sau.Việc chẩn đoán thai ngoài tử cung phải phối hợp chặt chẽ bệnh sử, lâm sàng, cận lâm sàng.

- Trong những trường hợp khó phải sinh thiết nội mạc tử cung hoặc nội soi ổ bụng chẩn đoán.

Tình huống thai ngoài tử cung ống dẫn trứng vỡ

- Triệu chứng cơ năng: trễ kinh, rong huyết, đau bụng hạ vị sắp xỉu, có thể đau ở vai hay lưng.

- Triệu chứng thực thể:

+ Choáng mất máu, mạch nhanh, huyết áp tụt

+ Bụng căng đau, có phản ứng thành bụng

+ Khám âm đạo tử cung khó xác định vì đau

+ Cùng đồ căng

+ Siêu âm thấy dịch tự do ổ bụng

+ Xét nghiệm máu thấy thiếu máu mức độ trung bình đến nặng.

Cách điều trị thai ngoài tử cung?

Tùy từng trường hợp thai ngoài tử cung mà lựa chọn phương pháp điều trị nội khoa hay điều trị ngoại khoa. Điều trị nội khoa khi thai ngoài chưa vỡ, beta HCG máu < 5000mIU/ml, khối thai <3,5cm và chức năng gan, thận, công thức máu bình thường. Điều trị ngoại khoa khi thai ngoài tử cung vỡ, điều trị nội khoa thất bại. Tỷ lệ thành công của 2 phương pháp này là ngang nhau, phục hồi khả năng sinh sản khoảng 80% -85% và tái phát thai ngoài tử cung khoảng 10-15%.

Biện pháp phòng ngừa thai ngoài tử cung?

Sử dụng biện pháp ngừa thai đúng khi chưa muốn có con, hạn chế sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp. Quan hệ tình dục an toàn, tránh bệnh lây truyền qua đường tình dục. Vệ sinh sinh dục, khám phụ khoa định kỳ phát hiện và điều trị sớm viêm nhiễm sinh dục. Không nạo hút thai.

AloBacsi.vn
Cổng thông tin tư vấn sức khỏe miễn phí

Đối tác AloBacsi

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ

Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

hoàn toàn MIỄN PHÍ

Khám bệnh online

X