1. Những nguyên nhân dẫn đến xơ gan

Uống nhiều rượu sẽ dẫn đến xơ gan, ngoài ra, xơ gan còn do những nguyên nhân nào nữa ạ?

Rượu được biết đến là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan. Ngoài ra còn có những nguyên nhân khác như:

• Viêm gan do virus, đặc biệt là virus B, C. Có thể nói Việt Nam là một trong những nước nằm trong vùng dịch tễ của viêm gan do virus, vì thế tỉ lệ bệnh nhân mắc bệnh này khá cao.

• Bệnh gan thoái hóa mỡ. Trước đây người ta rất coi thường căn bệnh này và cho rằng gan nhiễm mỡ là một căn bệnh lành tính, tuy nhiên đây là một trong những nguyên nhân cũng có thể dẫn đến xơ gan.

• Một số nguyên nhân khác như: bệnh lí tự miễn, một số bệnh lí bẩm sinh như tình trạng ứ sắt, ứ đồng ở gan.

• Xơ gan do sử dụng thuốc.

Nhiều người thắc mắc tế bào gan vốn có khả năng tái tạo, vậy tại sao gan lại bị xơ? Nhờ BS giải đáp.

Gan chúng ta có khả năng tái tạo, tuy nhiên vì một lí do nào đó vẫn có khả năng bị xơ.

Xơ gan là một tiến trình tạo mô xơ lan tỏa ở gan, làm mất đi cấu trúc gan bình thường mà thay vào đó là những cấu trúc dạng nốt bất thường. Tùy theo những cấu trúc dạng nốt to hay nhỏ để xác định xơ gan nốt nhỏ, lớn hay xơ gan hỗn hợp.

Khi có tác động của những nguyên nhân gây xơ gan thì các nốt xơ sẽ hoạt hóa làm cho các tế bào này bị xơ hóa đi, lôi kéo làm tăng phản ứng xơ khiến cấu trúc bình thường của gan bị mất đi, thay vào đó là các cấu trúc xơ, sợi được hình thành và dẫn tới xơ gan.

2. Lưu ý gì trước khi đi khám gan?

Trước khi đến bệnh viện để khám bệnh về gan, bệnh nhân cần lưu ý điều gì, có cần nhịn ăn hay kiêng cữ gì không ạ?

Bệnh nhân khi đến khám bệnh tốt nhất là nên nhịn ăn, đặc biệt là khám về gan mật để bác sĩ có thể xét nghiệm máu, siêu âm từ đó cho ra những kết quả chính xác.

3. Các xét nghiệm cần làm để phát hiện xơ gan, chi phí?

Xin BS cho biết hiện nay chúng ta có những cách nào để phát hiện bệnh xơ gan? Chi phí tầm soát bệnh gan khoảng bao nhiêu ạ? Độ tuổi nào nên tên tầm soát bệnh gan ạ?

Có rất nhiều cách để phát hiện xơ gan, trước đây sinh thiết gan được xem là một tiêu chuẩn vàng trong việc xác định xơ gan. Tuy nhiên đây là một biện pháp xâm lấn và có một vài các yếu tố nguy cơ. Say này đã có nhiều biện pháp giúp đánh giá xơ hóa gan mà không cần sinh thiết như:

• Kiểm tra máu, đánh giá qua bảng điểm Child - Pugh

• Đo độ đàn hồi, độ cứng của gan (Fibroscan): đã có rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học xác nhận độ chính xác của phương pháp này cũng tương đương sinh thiết gan.

Những phương pháp không xâm lấn khi ra đời đã tạo nên một niềm tin, hy vọng cho bệnh nhân có thể tầm soát sớm bệnh xơ gan.

Chi phí cho một lần xét nghiệm gan dao động từ 1 - 2 triệu đồng, thậm chí là 5 triệu đồng tùy vào từng trường hợp. Ví dụ khi đã xác định có nhiễm virus viêm gan hoặc nghi ngờ ung thư gan thì bác sĩ sẽ yêu cầu bạn tầm soát với các xét nghiệm chuyên sâu hơn.

Không giới hạn bất kì độ tuổi nào khi tầm soát viêm gan, nhất là với những trường hợp như nhân viên y tế, gia đình có người bệnh gan, những người hay sử dụng thuốc qua đường tiêm truyền, tiêm chích ma túy, quan hệ đồng giới, có bệnh suy giảm miễn dịch, nhiễm HIV… thì nên kiểm tra sức khỏe định kì 6 tháng/ lần. Đồng thời, nên tầm soát xem bản thân có nhiễm virus viêm gan hay không.

Xơ gan được chia theo những mức độ nào ạ? Và ở mỗi mức độ, bác sĩ sẽ điều trị như thế nào?

Về mặt lâm sàng, xơ gan bao gồm:

• Xơ gan mất bù: rất dễ nhận biết, bệnh nhân với 2 hội chứng chính là dấu hiệu của tăng tĩnh mạch cửa và các dấu hiệu của bệnh lí chủ mô gan mạn. Bên cạnh đó bệnh nhân còn có rất nhiều các biến chứng nghiêm trọng khác.

• Xơ gan còn bù: đánh giá được trên lâm sàng và một số xét nghiệm cận lâm sàng

• Xơ gan tiềm ẩn: chẩn đoán rất khó phải dựa vào một số xét nghiệm cận lâm sàng khác.

Tùy theo nguyên nhân gây bệnh và các biến chứng mà bệnh gây ra sẽ có các chi phí điều trị khác nhau.

4. Các biến chứng xơ gan

Bệnh xơ gan nếu không điều trị sẽ có những biến chứng gì? Nhờ BS giải thích vì sao xơ gan lại có biến chứng ở thực quản ạ?

Xơ gan nếu không điều trị sẽ để lại các biến chứng như:

• Hôn mê gan

• Nhiễm trùng dịch báng hoặc viêm phúc mạc nguyên phát do vi trùng

• Hội chứng gan thận

• Ung thư gan

• Xuất huyết tiêu hóa do tăng áp lực tĩnh mạch cửa (vỡ giãn tĩnh mạch thực quản): các tĩnh mạch thực quản lớn và gây chảy máu, ngoài ra bệnh nhân có thể sẽ bị giãn lớn các tĩnh mạch vùng phình vị từ đó cũng dễ gây xuất huyết tiêu hóa.

• Ngoài ra nếu xơ gan nặng sẽ dẫn đến suy gan, để lại những biến chứng nghiêm trọng cho bệnh nhân.

Xơ gan có dẫn đến ung thư gan không ạ?

Từ giai đoạn viêm gan do virus, đến xơ gan, đến ung thư gan sẽ khác nhau tùy từng trường hợp/ bệnh nhân, có thể từ 10 năm cũng có thể là 20 năm. Có trường hợp bệnh nhân bị viêm gan virus B rồi dẫn đến ung thư gan luôn mà không qua giai đoạn xơ gan ở tuổi còn rất trẻ.

Vì thế, với những người bị viêm gan do virus chẳng hạn, lời khuyên là nên tầm soát ung thư gan 6 tháng/ lần, cho dù bạn có đang điều trị viêm gan do virus hay không.

Người cao tuổi bị xơ gan cần lưu ý gì khi ăn uống và khi phải dùng thuốc điều trị các bệnh khác, thưa BS?

Với những người đang mắc bệnh lí nền mà có xơ gan, khi các bác sĩ kê đơn cũng nên chọn những loại thuốc nào ít ảnh hưởng đến gan nhất cho bệnh nhân.

Cần lưu ý một vấn đề quan trọng đó là phải tầm soát và điều trị nguyên nhân dẫn đến xơ gan. Hiện nay đã có thuốc để điều trị viêm gan B, C và tỉ lệ chữa khỏi đối với các bệnh về viêm gan do virus là rất cao. Vì thế nếu bạn bị xơ gan do virus thì nên tầm soát và điều trị sớm để giảm thiểu nguy cơ dẫn đến ung thư gan.

5. Có nên kết hợp thuốc tây và thuốc nam trong điều trị xơ gan?

Người bị xơ gan cổ trướng có nên uống kết hợp thuốc tây và nam được không ạ?

Việc kết hợp giữa đông tây y là điều chấp nhận, tuy nhiên trên thực tế có nhiều bệnh nhân tự ý mua thuốc nam, thuốc bắc không rõ nguồn gốc, không được Bộ y tế cho phép lưu hành; tự ý sử dụng thực phẩm chức năng,… điều này vô cùng nguy hại vì nó ảnh hưởng đến việc suy chức năng gan.

Do đó, nếu có bệnh gan thì không nên sử dụng thuốc đông y bừa bãi tràn lan mà phải có sự hướng dẫn kê toa rõ ràng của bác sĩ. Có nhiều trường hợp bệnh nhân tự ý bỏ thuốc tây và chuyển sang uống thuốc bắc, thuốc nam khiến tình trạng viêm gan ngày càng tệ hơn thậm chí là tử vong.

6. Làm sao ngăn chặn tiến triển xơ gan?

Theo BS, chúng ta có những cách nào để ngăn chặn hay đẩy lùi tình trạng xơ gan?

Để ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng xơ gan thì nên “đánh mạnh” vào nguyên nhân gây xơ gan của bệnh nhân. Đơn cử như bệnh nhân xơ gan do uống rượu thì điều kiên quyết đầu tiên là bệnh nhân buộc phải ngừng rượu, tuy đây là vấn đề rất khó nhưng cần phải thực hiện. Nếu bệnh nhân viêm gan do virus thì nên tầm soát và điều trị viêm gan do virus cho bệnh nhân, giúp giảm đi việc xơ hóa và nguy cơ tiến triển bệnh về sau.

Xin cảm ơn BS!