- GS Trương Việt Bình: Điều trị Đông y đặc biệt chú ý tới các triệu chứng bệnh lý của từng bệnh nhân. Có bệnh nhân gầy nhiều, có bệnh nhân khát nhiều, đái nhiều hơn... và tùy thuộc vào biểu hiện triệu chứng âm hư nhiều hay ít, tỳ vị và thận như thế nào mà người thầy thuốc quyết định bài thuốc đặc thù để điều trị. Để chữa đái tháo đường, bạn nên gặp các bác sĩ y học cổ truyền để được tư vấn tốt hơn.

 Nguyễn Thành Trung - Nam - 58 tuổi - Yên Viên, Gia Lâm, Hà Nội

- Xin giáo sư cho biết Đái tháo đường có thực sự là bệnh nguy hiểm không? Tôi thấy nhiều người mắc đái tháo đường vẫn ăn uống, làm việc bình thường, vẫn sống lâu, nếu không nói bị bệnh thì không ai biết, trong khi có nhiều bệnh còn nguy hiểm hơn, dẫn đến chết người nhanh hơn như ung thư, suy gan-thận, lao phổi... Có phải hiện nay các phương tiện thông tin đại chúng cũng hơi "hù dọa" thái quá về đái tháo đường?

- PGS.TS Tạ Văn Bình: Tôi nghĩ rằng các phương tiện thông tin đại chúng của chúng ta không "hù dọa" mà họ mới chỉ đưa những thông tin cần thiết tối thiểu. Bệnh ĐTĐ là một bệnh nguy hiểm thực sự. Vì thế, hiện tại mới có Hiệp hội Đái tháo đường thế giới và cũng vì thế LHQ lấy ngày 14/11 là ngày Đái tháo đường Quốc tế để nhắc nhở nhân loại về nguy cơ của bệnh này. Nếu bác biết rằng cứ 30 giây có 1 người phải cắt cụt chân do ĐTĐ, cứ 10 giây có 1 người chết do liên quan tới những biến chứng của bệnh ĐTĐ.

Cái nguy hiểm của bệnh ĐTĐ ở chỗ nó tiến triển âm thầm, gây ra những bệnh lý nguy hiểm như mù lòa, đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận... ở những người còn rất trẻ (thậm chí mới chỉ 20-25 tuổi). Những người này sẽ trở thành tàn phế và xã hội sẽ phải chăm sóc họ. Một điều nguy hiểm nữa là bệnh có xu hướng xuất hiện ngày càng nhiều ở lứa tuổi trẻ - trẻ nhất ở Việt Nam là 9 tuổi. Người ta cũng thấy rằng tỷ lệ tội phạm xã hội tăng cao ở trong nhóm trẻ thừa cân béo phì. Không phải ngẫu nhiên mà Tổ chức Y tế thế giới đưa ra nhận xét: Bệnh ĐTĐ - đặc biệt ĐTĐ týp 2 - là gánh nặng cho nền an ninh và kinh tế toàn cầu. Xin cám ơn bạn!

 Nguyễn Hoàng Thắng - Nam 35 tuổi - 78Đ Trích Sài, Tây Hồ, Hà Nội

- Thưa các giáo sư và bác sĩ, tôi bị tiểu đường týp 2 được 4 năm và hoàn toàn dùng thuốc Nam, thuốc lá để duy trì lượng đường trong máu từ 6,5 - 7 (máu đói). Thời gian vừa qua, tôi có đọc một số tài liệu và dùng thử Thủy Sâm, xin các giáo sư bác sĩ cho biết dùng Thủy sâm (nuôi bằng đường và trà) liệu có ảnh hưởng đến bệnh không? Xin chân thành cảm ơn.

- GS Trương Việt Bình: Cảm ơn bạn đã cho tôi biết về thông tin này nên tôi vừa xem trên internet về cái gọi là thủy sâm này. Tôi có một số ý kiến sau: - Trong y văn Y học Cổ truyền Phương Đông không có danh từ "thủy sâm" cho loại men này. - Có thể người xưa không có trà lipton nên không biết tạo ra loại thuốc này. - Những thông tin về Hội nghị Khoa học nọ kia nên cụ thể hơn. VD: Hội nghị nào, ngày nào, ai tổ chức, ở đâu và thông tin từ nguồn nào? Vì vậy, nên thận trọng trước một số thông tin mạng.

 Nguyễn Ngọc Anh - Nam 44 tuổi - TP.HCM

- Thưa các giáo sư bác sỹ, tôi bị rối loạn lipid máu khoảng hơn 10 năm trước, hiện nay đang điều trị theo chế độ BHYT. Đầu tháng 6/2010 tôi bỏ hẳn thuốc lá, đến tháng 10/2010 tôi xét nghiệm sinh hoá máu thì các chỉ số glucose đều nằm trong CSTB. tuy nhiên tới tháng 02/2011 tôi thấy bị tăng cân nhiều tăng khoảng 04 kg. ( từ bình thường 66kg lên 70 kg). Tôi xét nghiệm lại sinh hoá máu và test HbA1C (chỉ số 6.9) thì BS báo tôi bị tiểu đường týp 2. Tôi hiện nay vẫn tập bóng bàn đều đặn. Xin các GSBS tư vấn về điều trị và chế độ dinh dưỡng cho phù hợp. Xin cám ơn.

- PGS.TS Tạ Văn Bình: Theo các tiêu chuẩn của Hiệp hội ĐTĐ Mỹ đề nghị từ tháng 1/2010 thì nếu HbAiC từ 6,5 trở lên có thể xem là ĐTĐ týp 2. Tuy nhiên, điều này chưa được Hiệp hội ĐTĐ thế giới thừa nhận. Theo tôi, bạn nên gặp các thầy thuốc có kinh nghiệm để làm liệu pháp tăng đường huyết để có chẩn đoán chính xác hơn. Cũng xin lưu ý với bạn, để chẩn đoán ĐTĐ khi đã rõ ràng thì rất dễ. Nhưng nếu để chẩn đoán sơm thì nhiều khi cũng rất khó. Tôi chỉ tư vấn cho bạn khi đã biết hoàn cảnh cụ thể của bạn.

 Vũ Bình - Nam 34 tuổi - Hà Nội

- Bố tôi mắc đái tháo đường đã 7 năm nay. Bố tôi có thể trạng gầy nhưng ăn khỏe, hay uống nhiều nước. Thực sự tôi không biết bố tôi nên ăn uống thế nào là hợp lý. Tôi thấy bố tôi hay ăn nhiều cơm, canh, vẫn ăn thit nhưng ăn ít một số loại như thịt chó, thịt vịt, ngan. Các loại gia cầm thì bố tôi hay bỏ da. Bố tôi không tâp thể dục gì nhưng rất chăm lao động. Xin được tư vấn người tiểu đường như bố tôi thì nên kiêng kị trong ăn uống thế nào là hợp lý.

- PGS.TS Tạ Văn Bình: Điều trị ĐTĐ phải bao gồm chế độ ăn uống, chế độ luyện tập và chế độ dùng thuốc. Bố của bạn không luyện tập nhưng chăm chỉ lao động cũng là một hình thức hoạt động thể lực rồi. Việc đưa ra lời khuyên chính xác cho một người bệnh về chế độ ăn uống, luyện tập và dùng thuốc phải căn cứ vào tình trạng sức khỏe cụ thể của người đó. Theo như tôi hiểu, thì bố của bạn nên tìm gặp các thầy thuốc chuyên khoa để được tư vấn chính xác.

 Bé Thiện - Nam 10 tuổi

- Bác sĩ ơi, cho cháu hỏi, trẻ con có bị đái tháo đường không ạ?

PGS.TS Tạ Văn Bình

- PGS.TS Tạ Văn Bình: Trẻ con cũng có thể mắc ĐTĐ. Nhưng vấn đề là phải tìm xem trẻ bị mắc ĐTĐ týp 1 hay týp 2. Bởi vì các týp khác nhau phải có cách chữa khác nhau.

 Trần Độ - Nam 54 tuổi - TP Thanh Hoá

- Tôi năm nay 54 tuổi, năm 2006 đi xét nghiệm bệnh gout lại phát hiện lượng đường trong máu là 9,8. sau khi uống thuốc gout 1tháng kiểm tra lại đường trong máu còn 7,4, và sau đó liên tục lên xuống như vậy. Năm 1998 tôi bị bướu cổ đã mổ, vậy có phải tôi bị rối loạn nội tiết tố nên đường trong máu cao có đúng không, nhờ BS tư vấn giúp.

- PGS.TS Tạ Văn Bình: Bệnh ĐTĐ là một bệnh rối loạn chuyển hóa vì thế có liên quan rất nhiều đến các chất nội tiết trong cơ thể. Trường hợp của bác tôi e rằng bác đã bị mắc bệnh ĐTĐ hoặc tiền ĐTĐ. Để xác định bệnh chính xác, bác cần phải làm nghiệm pháp tăng đường huyết. Nghiệm pháp này đơn giản, nhưng cần phải làm chính xác. Bác nên đến các cơ sở (phòng khám hoặc bệnh viện chuyên khoa) để làm.

 Phạm Minh Huê - Nữ 52 tuổi - Hà Nội

- Có người mách tôi lấy Lá lô hội 20 g. Sắc uống ngày một thang (có thể uống sống) có thể chữa được tiểu đường. Tôi có nên uống vậy không? Uống nhiều lá lô hội có hại gì không?

- GS Trương Việt Bình: Cây lô hội được sử dụng trong Y học Cổ truyền để thanh nhiệt, tả hoả, vào kinh can, tỳ vị, đại trường. Đái tháo đường theo Y học Cổ truyền do sự suy tổn tạng phế, tỳ vị, thận. Cho nên có thể dùng lô hội để thanh vị hỏa trong đái tháo đường. Tuy nhiên, chữa đái tháo đường cần phối hợp nhiều vị thuốc. Nếu chỉ sử dụng lô hội thì có thể bệnh nhân sẽ cảm thấy dễ chịu hơn, bớt nóng, bớt đói. Bạn có thể dùng lô hội, nhưng cần theo dõi bản thân,nếu thấy lạnh bụng, mệt mỏi, đi ngoài thì nên dừng thuốc.

 Lý Mỹ Hương - Nữ 56 tuổi - Chánh Nghĩa Bình Dương

- Tôi bị tiều đuờng cách nay khoảng 5 năm, dù thời điểm đó chỉ số BMI của tôi khoảng 22, chỉ là tình cớ phát hiện ra thôi, tôi không có triệu chứng ăn nhiều, tiểu nhiều, ốm nhiều hay uống nhiều mà Anh ruột tôi bị tiểu đuờng truớc đó khoảng hơn 10 năm. Tôi nghĩ mình bị di truyền, tôi có 2 con gái nên tôi lo sợ 2 cháu sẽ bị ảnh huởng di truyền của tôi dù hiện tại chỉ số BMI của các cháu vẫn nằm trong phạm vi cho phép. Xin cho hỏi làm cách nào, biện pháp nào để ngăn ngừa bịnh di truyền để các con tôi không mắc phải. Trân trọng cảm ơn và cầu chúc chương trình thành công tốt đẹp.

- PGS.TS Tạ Văn Bình: Tôi xin chia sẻ nỗi lo lắng của bác. Đối với người ĐTĐ Việt Nam chỉ số BMI thường là thấp. Đúng là bệnh ĐTĐ týp 2 có yếu tố di truyền (nếu mẹ bị ĐTĐ nguy cơ di truyền cho con nhiều hơn là bố mắc bệnh ĐTĐ). Biện pháp tốt nhất để phòng ngừa bệnh ĐTĐ cho các con bác là khuyên họ nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên ở các cơ sở chuyên khoa về bệnh này.

Nếu họ đã lấy chồng, đặc biệt là đã có con, thì lưu ý số cân nặng của con họ. Nếu cân nặng từ 3,6 kg trở lên thì đây là yếu tố nguy cơ họ dễ bị bệnh ĐTĐ trong tương lai. Để phòng chống bệnh ĐTĐ, hiện tại người ta chỉ can thiệp được vào chế độ ăn uống, chế độ luyện tập và đặc biệt chống được các stress quá nhiều trong xã hội, thậm chí trong gia đình.

 Hoàng Hồng Hà - Nữ 26 tuổi

- Thưa các bác, cháu hiện nay đang băn khoăn không biết có bị hoặc nguy cơ bị tiểu đường hay không vì cháu thường xuyên ăn đồ ngọt và rất thích đồ ngọt. Nếu cứ tiếp tục ăn nhiều đồ ngọt nữa liệu cháu có thể bị không?

- GS Trương Việt Bình: Bạn thích ăn ngọt trong tuổi này không có vấn đề gì. Thường người đái tháo đường có đường huyết rất cao, nhưng đói và thấy thèm đường vì trong cơ thể không có hoặc thiếu chất vận hóa đường nên họ thèm ăn đường. Nếu cẩn thận bạn nên đi xét nghiệm đường huyết. Đường huyết bạn bình thường thì bạn có thể ăn đồ ngọt thoải mái.

 Hoàng Hồng Hà - Nữ 26 tuổi

- Thưa các bác, cháu hiện nay đang băn khoăn không biết có bị hoặc nguy cơ bị tiểu đường hay không vì cháu thường xuyên ăn đồ ngọt và rất thích đồ ngọt. Nếu cứ tiếp tục ăn nhiều đồ ngọt nữa liệu cháu có thể bị không?

GS.Trương Việt Bình

- GS Trương Việt Bình: Bạn thích ăn ngọt trong tuổi này không có vấn đề gì. Thường người đái tháo đường có đường huyết rất cao, nhưng đói và thấy thèm đường vì trong cơ thể không có hoặc thiếu chất vận hóa đường nên họ thèm ăn đường. Nếu cẩn thận bạn nên đi xét nghiệm đường huyết. Đường huyết bạn bình thường thì bạn có thể ăn đồ ngọt thoải mái.

 Trần Ngọc Diệp - Nữ 32 tuổi

- Con tôi 5 tuổi rưỡi, cháu rất gầy, đi khám bác sỹ chuẩn đoán là ĐTĐ V.N. Tôi nghe nói chỉ người béo mới bị đái tháo đường, cháu còn nhỏ như vậy liệu có bị không?

- PGS.TS Tạ Văn Bình: Tôi không hiểu ĐTĐ V.N là gì. Nhưng nếu con bạn còn nhỏ như thế mà đã mắc ĐTĐ thì thường là ĐTĐ típ 1. ĐTĐ típ 1 là một bệnh tự miễn dịch; là hậu quả của quá trình phá hủy các tế bào beta (tế bào tiết ra insuline chất để chuyển hóa đường). Vì thế, nếu cháu bị ĐTĐ thì cháu phải dùng insuline. Bệnh ĐTĐ típ 1 nếu được điều trị tốt thì vẫn sống bình thường. Tôi đã gặp những trường hợp bệnh nhân nữ bị ĐTĐ típ 1 sống đến 94 tuổi, rất đông con cháu nội ngoại.

Phan Thị Thanh - Nữ 47 tuổi - Hà Nội

- Khi có biểu hiện như thế nào thì cần thiết phải đi khám để xác định có bị đái tháo đường hay không?

- PGS.TS Tạ Văn Bình: Điều này tùy thuộc vào týp mắc bệnh. Người ĐTĐ týp 1 thì có đầy đủ các triệu chứng uống nhiều, đái nhiều, ăn nhiều và gầy nhiều. Người ta gọi rằng đây là triệu chứng lâm sàng tiến triển rầm rộ. Và thường xuất hiện ở trẻ nhỏ (dưới 13 tuổi). Còn ĐTĐ týp 2 ngược lại. Đến khi đường máu tăng cao tức là có biểu hiện lâm sàng thì thật sự đã quá muộn rồi.

Theo rất nhiều nghiên cứu, lúc này người bệnh có thể đã mắc bệnh từ 5-10 năm trước. ĐTĐ týp 2 trong giai đoạn này gọi là giai đoạn tiền lâm sàng. Những biểu hiện thường rất mơ hồ. Ví dụ như mắt mờ từng đợt; răng lung lay vài ba ngày rồi tự hết; ở phụ nữ nhiều khi biểu hiện bằng nhiễm trùng phụ khoa... Cách tốt nhất để phát hiện là khám sức khỏe định kỳ.

 Bùi Thị Mai - Nữ 60 tuổi

- Tôi bị Đái tháo đường và thấy bác sỹ nhắc đến insuline. Vậy insuline là gì có ảnh hưởng thế nào đến bệnh của tôi?

- PGS.TS Tạ Văn Bình: Insuline là một chất nội tiết trong cơ thể. Đây là một chất được tiết ra bởi các tế bào beta của tuyến tụy nội tiết. Insuline có tác dụng chuyển hóa đường thành năng lượng để nuôi sống và duy trì các hoạt động của cơ thể. Với những người mắc bệnh ĐTĐ týp 1 thì lượng insuline có thể giảm hoặc mất hết. Người ĐTĐ týp 2 thì lượng insuline thậm chí lại tăng cao hơn bình thường (trường hợp này người ta gọi là kháng insuline). Như vậy có thể nói bệnh ĐTĐ được gây ra là do thiếu, suy giảm về mức insuline trong máu hoặc do chất lượng hoạt động của insuline.

Ảnh chụp cuối buổi giao lưu với độc giả

Suốt 2 tiếng đồng hồ giao lưu, các chuyên gia đã cố gắng hết sức nhưng vẫn chưa thể đáp ứng hết lượng câu hỏi quá lớn của bạn đọc gửi đến. Xin chân thành cảm ơn sự theo dõi của quý bạn đọc.