Mỗi khi đi hội thảo, tôi thường ghi lại những câu nói hay từ các bài giảng để học hỏi. Năm nay, tại hội nghị thường niên Hiệp hội Phẫu thuật thẩm mỹ Hoa Kỳ (American Academy of Cosmetic Surgery), có một bài giảng thú vị từ các cựu chủ tịch của hiệp hội. Mỗi người chỉ có 3-5 phút để chia sẻ về những bài học để đời của mình. Có một bài làm tôi ấn tượng do nữ bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ và tạo hình Jane Petro chia sẻ sau hơn 40 năm làm bác sĩ.

Đó là cách sống “Curiosity. Collegiality. Inclusivility” mà tôi tạm dịch là “Tò mò. Bằng hữu. Bao quát”.

BS Huỳnh Wyn Trần tham dự hội nghị thường niên Hiệp hội Phẫu thuật thẩm mỹ Hoa Kỳ (American Academy of Cosmetic Surgery)- Ảnh: FB Huynh Wynn Tran

1. Curiosity: Tò mò.

- Là một đặc điểm nên có của bác sĩ, cho dù ở giai đoạn nào trong nghề y. Vì tò mò, Jane tìm hiểu về cấu trúc cây cỏ và giúp cô vào được trường y. Vì tò mò, Jane được nhận vào chương trình nổi tiếng khó khăn Fellowship phẫu thuật thẩm mỹ và tạo hình. Vì tò mò, Jane tìm hiểu về HIV và trở thành những một trong những chuyên viên về bệnh AIDS. Và vì tò mò, Jane sẽ tiếp tục chinh phục những lĩnh vực khác sau khi nghỉ hưu như chạy marathon hay leo núi.

- Tính tò mò và thích tìm hiểu sẽ giúp cho bác sĩ chữa bệnh tốt hơn, giúp học hỏi nhiều hơn, và cuối cùng giúp bệnh nhân được chữa bệnh tốt hơn. Một bệnh thường thấy của bác sĩ trẻ mới thành công hay bác sĩ đã thành công là tính tò mò bớt đi. Điều này làm giảm đi sự nhạy bén trong chẩn đoán, mất đi tính cập nhật trong kiến thức, nhất là trong giai đoạn hiện nay, khi kỹ thuật và kiến thức mới xảy ra hằng ngày.

Ở tuổi gần nghỉ hưu, Jane vẫn đi học các khoá CME điều đặn và thi Board như các bác sĩ trẻ vì bà vẫn còn tò mò.

2. Collegiality: Tình bằng hữu, đồng nghiệp, và mối quan hệ.

- Trong y khoa, tình đồng nghiệp là chìa khóa để thành công. Từ lúc còn là sinh viên, bạn cần bạn bè để chia sẻ, ủng hộ trong những đêm học bài thâu đêm luyện MCAT vì lúc đó không ai hiểu bạn học khó thế nào ngoại trừ thằng bên cạnh.

Lúc học y khoa, bạn cần thầy cô hướng dẫn cách lấy bệnh sử tốt hay cách khâu đẹp.

Khi đi làm bác sĩ nội trú, bạn sẽ nhận ra tình đồng nghiệp càng quý hơn. Một đồng nghiệp tốt sẽ giúp bạn trực khi cần, sẽ chăm sóc bạn khi bạn bị bệnh, giúp bạn vượt qua một ca bệnh khó. Khi đi làm, một đồng nghiệp tốt sẽ bảo vệ bạn khi bệnh viện đặt câu hỏi về chuyên môn.

- Vì vậy, hãy trân trọng và vun đắp những mối quan hệ này. Mối quan hệ giữa chúng ta với mọi người xung quanh còn mở rộng sâu xa hơn là mối quan hệ bạn bè, gia đình, và người thân.

Do công việc bận rộn của bác sĩ, chúng ta ít để ý đến các mối quan hệ gia đình và xã hội. Nghiên cứu cho thấy chúng ta sống hạnh phúc là do chúng ta có những mối quan hệ tốt, chứ không phải do chúng ta có nhiều tiền, hay chúng ta có danh tiếng. Mối quan hệ lành mạnh làm bạn thăng hoa trong khi mối quan hệ xấu làm bạn đi xuống.

Có một câu nói “Bạn chính là trung bình cộng của 5 người bạn giao tiếp nhất” cho thấy tầm quan trọng của bằng hữu. Tôi hay nói với các bạn sinh viên là hãy kiếm người giỏi để đi theo và học vì không sớm thì muộn, bạn cũng sẽ thành công như họ.

3. Inclusivity. Bao quát.

- Thông thường, khi chúng ta thành công, chúng ta thích được xem là exclusive (đặc biệt) ví dụ như được coi là đặc biệt, có ngồi chỗ riêng trên máy bay, có lối đi riêng khi đi ăn, có phòng riêng, và thường nghĩ hẹp trong chuyện cá nhân hay chuyên khoa của mình.

Tính bao quát "inclusivity" cho bạn một cách nhìn khác, cho bạn cơ hội mở rộng tấm lòng, tạo ra cơ hội giao tiếp với nhiều người và nhiều ngành khác, đặc biệt là những ngành không phải ngành y.

- Cùng với tò mò, bao quát giúp bạn nhìn ra xa hơn. Tôi cũng thường chơi với các bạn làm luật sư và tài chính và tôi học được rất nhiều thứ từ 2 chuyên ngành này để áp dụng vào ngành y. Tôi hiểu hơn về kiện tụng y khoa để viết bệnh án kỹ hơn. Tôi cũng hiểu thêm về tài chính nên giúp quản lý phòng khám tốt hơn để phục vụ được nhiều bệnh nhân hơn. Xa hơn, tính bao quát giúp bạn vượt qua “comfort zone” (vùng an toàn) của mình, một điểm quan trọng cần có mà tôi đã từng nói để thành công.

Hơn 40 năm hành nghề phẫu thuật tóm gọn chỉ có 3 chữ để chia sẻ thì thật là hay. Tôi viết bài này để cảm ơn bác sĩ Jane Petro cho tôi học thêm cách nhìn về cuộc sống và tôi hy vọng các bạn sẽ học được chút gì đó giống tôi.

FB Huynh Wynn Tran